با نگاهی به آمار پرفروش‌ترین‌های چند سال اخیر پرواضح است که فیلم‌های کمدی با اختلاف از ژانرهای دیگر در صدر جدول قرار دارند و همچنان مخاطب را به سالن سینما می‌کشانند. از جمله فیلم‌های ۱۰ میلیاردی می‌توان به «نهنگ عنبر»، «گشت۲»، «خوب بد جلف»، «فروشنده»، «محمد رسول الله»، «من سالوادور نیستم»، «سلام بمبئی»، «۵۰کیلو آلبالو»، «شهر موش‌ها»، «ابد و یک روز»، «بارکد» و «اکسیدان» اشاره کرد که بیش از دو سوم سهم فروش به نمونه‌های کمدی اختصاص داده شده است. این در حالی است که با اکران فیلم‌هایی نظیر «جدایی نادر از سیمین»، «لانتوری»، «درباره الی» و «ماجرای نیمروز» به نظر می‌رسید کفه ترازو فروش هم‌طراز شود اما این چنین نشد و همچنان فیلم‌های کمدی گوی سبقت را در دست دارند.
ژانر کمدی به قدری تاثیرگذار است که مولفه‌های دیگری نظیر بازیگران، کارگردان و به طور کلی عوامل سازنده را تحت شعاع قرار می‌دهد. به عنوان نمونه این روزها با وجود کم‌کاری چهره‌هایی نظیر رضا عطاران، مهران مدیری، ایرج طهماسب، حمید جبلی، اکبر عبدی، لیلی رشیدی و ... استقبال از آثار کمدی کاهش نداشته است و چهره‌های دیگری مانند جواد عزتی به یکی از بازیگران پرفروش کمدی بدل شدند.
گفته می‌شود این بازیگر با حضور در فیلم‌های «اکسیدان»، «در مدت المعلوم» و «زاپاس» از سوپر استارهای سینما در فیلم‌های درام و اجتماعی نیز پول‌سازتر است. در ادامه این روند باید دید فیلم‌های کمدی چهره‌های جدیدی را معرفی می‌کند که جای سوپر استارهای گذشته را گرفته و مردم را به سینما می‌کشانند یا فیلمنامه‌های کمدی به تنهایی مخاطبان را راضی نگه می‌دارند. اگر این پیش‌بینی درست باشد، در سال‌های آینده عرصه رقابت برای ژانر درام و اجتماعی سخت‌تر خواهد شد. در این باره نظر صاحب نظران سینما را جویا شدیم.
فضای جامعه بر سلیقه مخاطب تاثیر دارد
جواد نوروز بیگی تهیه‌کننده فیلم «سلام بمبئی» درباره تاثیر نظر سازندگان فیلم در افزایش آمار تولیدات کمدی توضیح می‌دهد: «جریان سینمای ایران را تا حدودی گیشه مشخص می‌کند و به گونه‌ای گیشه تعیین کننده تولیدات سالانه سینما است. در شرایطی که به دلایل مختلف فیلم‌های کمدی جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان دارد، طبیعی است که تمایل سازندگان هم به تولیدات این آثار بیشتر شده است.»
نوروز بیگی درباره علاقه مردم به تماشای فیلم‌های کمدی می‌گوید: «شرایط جامعه تاثیری مستقیمی بر سلیقه مخاطبان سینما دارد. اگر جایگزینی برای اوقات فراغت وجود داشته باشد و انتخاب مردم محدود به سینما نشود، ژانرهای دیگر نیز با استقبال روبه‌رو می‌شود. در حال حاضر سینما و فیلم‌های کمدی فضای مفرحی را برای مخاطبان به همراه دارد. ضمن اینکه سریال‌های طنز تلویزیونی به نسبت گذشته کم‌تر تولید می‌شود، بنابراین مخاطب این فضا را فقط در سینما تجربه می کند.
طبیعی است که یک خانواده تعطیلات آخر هفته را ترجیح می‌دهد با تماشای فیلم‌های کمدی سپری کند. سازندگان فیلم اگر باهوش باشند از این فضا برای جذب مخاطب استفاده می‌کنند. همچنین باید در نظر داشت که تولید آثار با کیفیت در این ژانر اهمیت ویژه‌ای دارد.»
این تهیه کننده سینما معتقد است که موضوع فیلم و انتخاب بازیگر به یک اندازه در فروش فیلم موثر است: «بازیگر برای مخاطب احساس اطمینان ایجاد می‌کند. در واقع فیلم‌های پرفروش ترکیبی از سوژه و بازیگر است. من به عنوان یک تهیه کننده در ابتدا ژانر فیلم را در اولویت قرار می‌دهم و در قدم بعدی بر اساس قصه بازیگران را انتخاب می‌کنیم.در مواری قصه به قدری کشش دارد که نیازی به بازیگران چهره ندارد و در موارد دیگر شخصیت‌هایی نوشته می‌شوند که به بازیگران مطرح نیاز دارند. یعنی قصه و بازیگر به یک اندازه در روایت داستان تاثیرگذار هستند.»
نوروز بیگی درباره معرفی بازیگران جدید به سینما بیان می‌کند: «سینما در سال‌های اخیر بازیگران زیادی را معرفی کرده است و در این دوره از جشنواره فیلم فجر نیز چهره‌های جدیدی را خواهید دید. به نظرم در حال حاضر با فقر بازیگر مواجه هستیم و نیاز داریم که بازیگران جدیدی را وارد سینما کنیم. بر همین اساس در فیلم اخیری که با کمال تبریزی همکاری داشتیم، بازیگر جوان و با استعدادی را معرفی کرده‌ایم. تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها باید به بازیگران جوان اعتماد کنند و حداقل برای نقش‌های مکمل به آن‌ها جای کار بدهند. بنابراین در سال‌های پیش‌رو نه تنها ژانر کمدی بلکه دیگر ژانرها هم نیاز به معرفی بازیگران جدید دارد.»
او در ادامه تاکید می کند که در سال‌های اخیر فیلم‌های ملودرام پرفروشی داشته‌ایم و نشان می‌دهد که مخاطبان فقط به ژانر کمدی علاقه نشان نمی‌دهد و همواره از فیلم‌های با کیفیت در ژانرهای مختلف استقبال شده است.
انتخاب سناریو قوی در اولویت است
عبدالله اسکندری تهیه کننده فیلم «خوب بد جلف» عوامل تاثیر گذار در استقبال از فیلم‌های کمدی را اینگونه تحلیل می‌کند: «علت اصلی افزایش آثار کمدی به مخاطب بستگی دارد. چراکه مردم نیاز دارند با توجه به مشکلات که روزانه با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند برای ساعتی استراحت و تفریح کنند. فیلم‌های کمدی برای ساعاتی خنده را روی لبان مخاطب می‌نشانند.»
عبدالله اسکندری فیلمنامه را در اولویت انتخابش قرار می‌دهد و توضیح می‌دهد: «انتخاب سناریو درست در صدر امور قرار دارد. چرا که اگر سناریو قوی باشد، کارگردان می‌تواند فیلم خوبی را بسازد. در حالی که بسیاری الز سناریوهای کمدی از اساس ضعیف هستند و روند فیلم را دچار مشکل می کند. بنابراین در این قبیل از فیلم‌ها اهمیتی ندارد که بازیگر چهره داشته باشیم یا نه.»
او در ادامه عنوان می‌کند: «بعضی از کارگردان‌ها شهامت معرفی چهره جدید دارند، اگر کارگردان این تصمیم را بگیرد و سناریو قوی وجود داشته باشد، به عنوان یک تهیه‌کننده مشکلی با انتخاب بازیگر جدید ندارم. نمی‌توان گفت تهیه کنندگان مخالف حضور بازیگران جدید هستند، اگرچه در مواردی تهیه‌کننده اعمال نفوذ می‌کند که اگر اشراف و دانش کافی را داشته باشد، به روند فیلم کمک می‌کند. در واقع مشکل از جایی شروع می‌شود که سرمایه‌گذار جای تهیه‌کننده را می‌گیرد و اعمال نفوذ می‌کند.»
فاطمه رنج‌اندیش
- 14
- 1
