نمایش خشونت عریان داعش برای درس عبرت تماشاگران ایرانی!

اسرای نارنجی پوش در اختیار داعش در بنای باستانی آمفی تئاتر پالمیرا به صف شده اند تا توسط نیروهای این گروه تروریستی سر بریده شوند.نماهایی بسته از چهره های وحشت زده اسرا و بویژه دو کاراکتر اصلی فیلم، تماشاگران را در تعلیق رعب انگیزی فرو برده. تماشاگرانی که تا چند لحظه قبل از آن هم،شاهد صحنه قطع شدن سر یکی از شیوخ وابسته به داعش بوده اند. هراس تماشاگران بزرگسالی که قطعا با قدرت انتخاب و تعقل برای خرید بلیت «به وقت شام» دست به جیب شده اند به کنار، در سالن نمایش فیلم صدای جیغ های کوتاه و بلند و گاه ممتد کودکان و نوجوانانی شنیده می شود که به لطف بی اطلاعی و شاید بی اعتنایی والدینشان برای تماشای این فیلم همراه شده اند. کودکان و نوجوانانی که اجازه خروج به تنهایی از سالن را هم نمی یافتند و به تدبیر مادر یا تحکم پدر ناگزیر به تماشای شکنجه وار تصاویر زد و خورد و عذاب آدمهای فیلم بودند!

این توصیف بخشی از حال و هوای تماشاگران سالنی بود که با آنان به تماشای فیلم ابراهیم حاتمی کیا نشستم و جیغ و داد بچه های هراسان حاضر در سالن به جو ملتهب آن بیشتر هم دامن می زد.

هر چند والدین این بچه های خردسال هم احتمالا به تشویق تیزرهای تلویزیونی پر تعداد آن که میزان خشونت و تعلیق جاری در فضای فیلم از آن مشخصا قابل درک نیست، راهی سالنهای نمایش دهنده اش می شوند. فیلم جدید حاتمی کیا هر چند دو ساعت سرگرم کننده و در عین حال پر استرس را برای تماشاگران علاقه مندش می سازد، اما در خلا درجه بندی سنی دقیق فیلمها در سینمای ایران هیچ هشداری به آنان پیش از خرید بلیت و تبعات حضور در سالن تاریک نمی دهد.

نه سینماهای نمایش دهنده و نه تیزرهای تلویزیونی هیچ کدام تمایلی به درج محدودیت سنی برای فیلمی با این حجم از خشونت ندارند. بی شک حتی اگر تماشاگران کم سن و سال هم متقاضی خرید بلیت های «به وقت شام» باشند، از گیشه تذکری در این رابطه نخواهند گرفت.

در سینمایی که سال ۷۷ برای فیلمی مثل «مصایب شیرین» درجه بندی سنی بالای هجده سال در نظر گرفته بود و یا «یکی از ما دو نفر» تهمینه میلانی و «قصه پریا» فریدون جیرانی را با قید تماشای فیلم به صلاحدید والدین راهی پرده کرد، اکران بدون محدودیت سنی فیلمی مثل «به وقت شام» به نظر می‌رسد ناشی از یک اشتباه و غفلت محض باشد.

البته نباید فراموش کرد که در چند سال اخیر شرط محدودیت سنی برای اکران برخی از فیلم‌ها، عملا تبدیل به اهرمی برای فروش بالای آنها و ابزاری تبلیغاتی از سوی دفاتر پخش تبدیل شده، ولی با این حال رعایت آن برای تماشاگرانی که به چنین مواردی اهمیت می دهند، لازم و ضروری است.

این مسئله در تلویزیون نیز اغلب محلی از اعراب ندارد. با اینکه در شبکه نمایش یا شبکه چهار هر از گاهی نشان محدودیت سنی پیش از نمایش فیلمها به چشم می خورد، اما همچنان بیشتر شبکه ها علاقه و اراده ای برای رعایت این ملاحظات از خود نشان نمی دهند. همین شب گذشته در شبکه یک، بینندگان سری پنجم «پایتخت» که در قسمتهای اخیر، اتمسفر کمیک سریال را در لفافه ای از التهاب و هیجان تجربه می کنند، با اسارت کاراکترهای آشنای‌شان در چنگ داعش مواجه شدند. ضمن اینکه دو دختر نوجوان سریال در مقابل چشم میلیونها بیننده که بخش عمده ای از آنان نیز کودک و نوجوان بودند، از سوی یک تروریست «حوری بهشتی» خطاب شدند! وضعیتی غافلگیر کننده و نفرت انگیز که مدافعانش ساخت و پخش بدون فیلتر آنرا برای عبرت گرفتن بینندگان ایرانی از میزان خشونت داعش یک ضرورت دانسته اند و در رثایش از دیشب تا به حال قلمفرسایی می کنند؛ غافل از اینکه خیلی از ما ایرانیان همچنان از اغلب تریبونهای عمومی و رسانه ها بارها تصاویر و اخبار مستندی از جنایتهای داعش را می بینیم و می‌شنویم و هنوز حمله عجیب نیروهای این گروه تروریستی بغل گوشمان در خرداد پارسال به ساختمان مجلس شورای اسلامی یادمان نرفته.

شاید این جنس افراطی تفکر که ایرانیان باید همچنان از خوی وحشی جلادان داعشی بترسند تا به قول دیالوگ قسمت شب گذشته سریال «پایتخت» که یک عرب اهل سوریه متذکر شد باید «قدر رفاه و امنیت را در ایران بدانند»، به این سطح و درک نرسیده که خیل عظیمی از این تماشاگران را قشر سنی کودک و نوجوان تشکیل داده اند. قشری که هنوز تصویر کاملی از قساوت‌های داعش و تلخی دنیای امروز را در ذهن ندارند و شاید بهتر باشد فعلا نداشته باشند.قشری که می شود با قید شرط سنی، آنان و دنیای معصومشان را از این همه اضطراب و خشونت افسارگسیخته دور نگه داشت.

قصوری که گناه آن را نه به پای سازندگان این دست آثار که بی تردید باید به پای متولیان و تصمیم گیرندگان برای نحوه نمایش چنین ساخته هایی نوشت و مصرانه در انتظار بازنگری در سیاست‌های‌شان بود.

هادی داداشی