نگاهی به ترجمه رمان هایی که بازنویسی یا حتی فقط بازتایپ شده اند!

«منم همین رمان رو خریدم، با نصف قیمت»، «برای فلان رمان هزینه کردم ولی آن قدر ترجمه اش بد بود که توی همون چند صفحه اول ولش کردم»، «رمانی خریدم که هم خیلی ارزون بود و هم ترجمه اش خوب بود. نمی دونم شماها چرا این قدر پول الکی خرج رمان های گرون می کنید» خیلی از جمله های مشابه این عبارت ها که بین یک دسته از کتاب نخوان ها یا کتاب خوان هایی که حرفه ای نیستند، رد و بدل می شود، ناشی از این است که از پشت پرده های نشر کتاب بی خبرند.

یعنی نمی دانند که برخی از مترجم ها شاید حتی وجود خارجی نداشته باشند یا اسمشان بدون هیچ زحمت خاصی، روی جلد کتاب آمده (مثلا همان مترجمی که آثار کامو را ترجمه کرده بود ولی متولد سال ۸۱ بود). بعضی ها هم اسم واقعی شان را روی جلد می گذارند ولی هیچ زحمتی برای کتابشان نمی کشند. یعنی چند ترجمه قبلی و معتبر کتاب را برمی دارند و گاهی یک ویرایش ساده ای روی آن انجام می دهند و به صورت کتاب مستقلی برای چاپ و گرفتن مجوز به ارشاد می فرستند و گاهی هم وقیحانه همان متن را از نو تایپ و حروفچینی می کنند و اسم دیگری را به

عنوان مترجم روی جلد می گذارندوبعد کتابی را که مثلا قیمتش در بازار حدود ۵۰ هزار تومان است، با تخفیف ۵۰درصد می فروشند و پول مفت و کارنکرده ای به چنگ می آورند؛ غافل از پندهای کهنی که به دستمان رسیده، مثلا آن سخن مولوی که: «در زمین دیگران خانه مکن/کارخود کن کار بیگانه مکن» .

خلاصه فریب هر کتاب پرفروش یا رمان کلاسیکی را که با قیمت ارزان به فروش می رسد، نخورید! این جا نام یک سری از مترجمانی که فهرست طولانی و عجیبی از مهم ترین رمان ها را در کارنامه کاری شان دارند، آورده ایم. آن هم رمان هایی که در گذشته، توسط معتبرترین مترجم ها ترجمه شده است و تقریبا نیازی به دوباره کاری نیست. ما هم اصلا و ابدا منظورمان این نیست که این ها نام یک عده از مترجمان تقلبی است. فقط فهرست ترجمه هایشان کمی جای سوال دارد و تعجب! در بسیاری از موارد، نام ناشر را هم آورده ایم. در هر صورت قبل از خرید کتاب اول سری به ترجمه های معتبر بزنید و بعد انتخاب کنید. بیهوده نیست که از قدیم گفته اند: هیچ گرونی بی حکمت نیست، هیچ ارزونی بی علت.

مرضیه صادقی زاده

از مارکز تا اسپنسر جانسون!

خانم مرضیه صادقی زاده (متولد ۱۳۴۹) ترجمه کتاب های مهم و دشواری مثل بینوایان (نشر آسو)، دزیره (نشر آتیسا)، راز (نشر مهرآیین) و صد سال تنهایی (نشر آوای مهدیس) را در کارنامه خود دارد. از طرفی آثار زیادی هم از جبران خلیل جبران ترجمه کرده، مثل باغ پیامبران و خدایان زمینی (نشر مهرآیین)، بال های شکسته (نشرآلوس)، پیامبر و دیوانه (نشرآلوس)، مسیح فرزند انسان (نشر آلوس).

از طرف دیگر، یک سری کتاب های روان شناسی معروف را هم ترجمه کرده است مثل: چه کسی پنیر مرا جابه جا کرد؟ (نشر مهرآیین)، آیین دوست یابی (نشر مهرآیین)، آیین زندگی (نشرمهرآیین).

کمی عجیب نیست کسی که آثار ویکتور هوگو و مارکز را می تواند ترجمه کند، دست به ترجمه چنین آثاری بزند؟ به ویژه این که این آثار هم به لحاظ محتوا با هم متفاوت اند و هم به لحاظ زبانی. آیا عجیب نیست وقتی کسی می تواند بینوایانی را که در سال ۱۸۶۲ نوشته شده، ترجمه کند، وقتش را صرف «چه کسی پنیر مرا جابه جا کرد؟» کند؟

مونیکا سمیع زاده

دختری در قطار ترجمه

ایشان یکی از مترجمان نوجوان مملکت ماست! در اطلاعات فیپا آمده که مونیکا خانم متولد سال ۸۱ است. یعنی امسال حدود ۱۶ سال دارد. بااین حال، کتاب های مهم و نسبتا زیادی را ترجمه کرده است:۱۹۸۴، جنس ضعیف، دختر کشیش، دختری درقطار، سقوط و نامه به کودکی که هرگز زاده نشد. همه این ها در نشر آراسپ منتشر شده است. این خانم هم آثار جورج اورل را توانسته ترجمه کند و هم اوریانافالاچی و هم آلبرکامو. البته جالب این جاست که وقتی در سایت کتابخانه ملی به سراغ این آثار می روید، موجودی از آن ها در کتابخانه نیست ولی فیپای همه شان ثبت شده است.

هرچند تشت رسوایی نشر آراسپ در نمایشگاه کتاب چندسال پیش از بام بر زمین افتاد و حتی غرفه شان را تعطیل کردند و ترجمه های این خانم نوجوان حسابی سروصدا به پا کرد و مدیر این نشر هم جواب هایی داد. ما این جا بیشتر از هرچیزی خواستیم مروری بر آن ماجرا داشته باشیم تا بدانید که همیشه خبرهای شنیدنی در حوزه کتاب هست؛ خبرهایی که تصمیم های شما را در انتخاب کتاب تغییر دهد. مثلا تا وقتی کتابی را اشخاصی مثل نجف دریابندی، محمد قاضی، ابوالحسن نجفی، عبدا... کوثری، بهمن فرزانه، رضا رضایی و... ترجمه کرده اند، تقریبا نوبت به ترجمه های دست چندم نمی رسد.

سید حبیب گوهری راد

من؛ مترجم آثار مارکز و کاترین پاندر!

از آقای گوهری راد فهرستی نسبتا طولانی از ترجمه مجموعه داستان، رمان و... از نویسندگان مختلف مثل آنتوان چخوف، شکسپیر، گابریل گارسیا مارکز و... منتشر شده است. اگرچه او چند گزین گویه از کریستین بوبن هم ترجمه کرده است. تمام این ها را بگذارید کنار ترجمه هایی مثل پاییز پدرسالار، صدسال تنهایی، تروریست، نامه به کودکی که هرگز زاده نشد (نشر نکوراد)، بینایی، توقف در مرگ (نشر جمهوری)، شیر سیاه (نشر جمهوری) و... و البته یک سری کتاب های روان شناسانه یا شبه روان شناسانه که ترجمه های مختلفی از آن ها وجود دارد مثل: آیا تو آن نیمه گمشده ام هستی؟ و آثار کاترین پاندر.

حالا بماند که چند باری درباره آثار ترجمه شده او بحث هایی شده است ولی حداقل ما که جایی نتوانستیم جوابیه ای از او پیدا کنیم. راستی، ایشان هم طبق اطلاعات فیپا متولد سال ۱۳۵۵ است و یک سری از این کتاب هایی که ما این جا اسمشان را آوردیم و جلد کتاب هایشان هست و حتی در سایت های فروش آنلاین کتاب به مخاطبان فروخته می شود، اصلا نام و نشانی در فیپا ندارد، حالا این اشکال از کجاست، نمی دانیم!