مسيح(ع) بر زمين فرود آمد، و، به همراهش، ارزش‌هاي يهودي. خود او در باغ زيتون عجز و لابه مي‌كرد؛ و بعد شجاعانه مرد، اما نه در سكوت، چون زير لب مي‌گفت: «پدر آنها را ببخش، نمي‌دانند چه مي‌كنند»، اين جملات بخشي از كتاب «هنر مردن» نخستين كتاب پل موران نويسنده معروف فرانسوي قرن نوزدهم است. پاول موران نويسنده‌اي بود كه در عرصه سياست نيز از شهرت ويژه‌اي برخوردار بود. اين نويسنده راستگراي فرانسوي از علاقه‌مندان به موسوليني و مخالف ايدئولوژي سوسياليستي و دموكراسي‌هاي عوامانه بود.
موران كه نظريات راديكالي نسبت به يهوديان داشت، نويسنده‌اي اخلاق‌گرا، گزارشگر و تاريخ‌نويس بود. بسياري از منتقدان ادبي پيرامون او گفته‌‌اند كه نوشته‌هاي موران بي‌شباهت به سينما نيست و راجع به شيوه‌هاي تدوين او به هنگام نگارش داستان‌ها نيز صحبت كرده‌اند. موران كه در فضايي فرهنگي رشد كرد و زندگي شخصي او در زمان رشد فكري، مملو از هنر و ادب و فرهنگ بود به دانشكده سياست رفت و قدم به راهي گذاشت كه از او يك ديپلمات ساخت.
مارسل پروست، نويسنده شهير فرانسوي كه كتاب «در جست‌وجوي زمان از‌دست‌رفته» را به نگارش در‌آورده است و بر هر كس كه مي‌خواهد به درك درستي از جمهوري سوم در انقلاب فرانسه و شرايط زندگي مردم اطلاعاتي نيك دست يابد لازم است كه مكتوبات وي را بخواند، براي نخستين كتاب پل موران مقدمه‌اي نوشت و بعد از بحثي مفصل درباره اهميت سبك، او را نويسنده‌اي نو به تمام معني مي‌نامد.
ژان كوكتو سبك موران را بنا به روايت مقدمه‌نويس بر ترجمه كتاب چنين توصيف مي‌كند: بياني گوتيك، نوشتاري آزاد، واژه‌هايي روشن، پرشتاب، تلخ، غني چون ثروت، ساده چون صبح به خير. سلين نويسنده ديگر فرانسوي نيز درباره نوشته‌اي درباره موران مي‌نويسد يقينا نام موران در ادبيات فرانسه ماندگار خواهد بود. اينكه پل‌موران امروزه در ادبيات فرانسه ميان عامه كتابخوان كمتر خوانده مي‌شود شايد دليلش اين باشد كه فضاي فرانسه به‌شدت تحت تاثير ماركسيسم قرار گرفت و او كه نويسنده‌اي راستگرا بود به حاشيه رانده شد.
البته با جست‌وجويي به فرانسوي درباره وي، اين واقعيت ديده مي‌شود كه پل موران هنوز بين خوانندگان جدي متون و كتب و البته پژوهشگران مورد توجه است. به هر روي فضاي چپ فرانسه موجبات پديد آمدن سبك جديدي از ادبيات شد كه روايت‌ها و آينده آن را به گونه ديگري رقم زد و جرياني كه در ايران امروزه پرچمدار روشنفكري مبتني بر ترجمه است، با توجه به اين موضوع كه پل موران در مدهاي انتشاراتي فرانسه نبود، اين نويسنده را خيلي دير در ايران ترجمه و معرفي كرد.
دو جستار كتاب حاضر، متن دو سخنراني او هستند كه به مناسبت صدسالگی مكتب رمانتيسيسم ارايه شده‌اند.موران در سخنراني اول خود معتقد است كه مردن هنري بود كه انسان دوران باستان از آن با‌خبر بود و انسان مدرن از آن بي‌بهره است. موران در اين سخنراني‌ها با رجوع به كتب رمانتيك‌ها از مرگ رمانتيك سخن مي‌راند. اين كتاب از سوي نشر مركز با ترجمه اصغر نوري با قيمت ١٤٩٠٠روانه بازار كتاب شده است.
اشكان زارع
- 13
- 1
