سه شنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۳
۰۹:۱۹ - ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ کد خبر: ۹۸۰۲۰۵۹۹۴
کتاب، شعر و ادب

ناگفته‌هایی از «محمدعلی سپانلو» به مناسبت سالروز درگذشت او

محمدعلی سپانلو,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

امروز چهارمین سالروز درگذشت محمدعلی سپانلو است. شاعری ۷۴ ساله که نشان شوالیه شعر فرانسه را دارد و قرار است طبق مصوبه اخیر شورای شهر تهران، خیابان شانزدهم شهید نعمتی را به اسم او نام گذاری کنند. سپانلو در طول زندگی خود بازیگری، داستان‌نویسی و ترجمه را هم تجربه کرده است. شاعری که لقب «شاعر تهران» را یدک می کشد و حتی سنگ مزار اولیه او در قطعه نام‌آوران بهشت زهرا نیز، نشانی از این شهر داشت؛ یعنی یک تکه آسفالت با حروف چاپی سربی.

 

باید با قلم برای وطن گفت

یکی از جنبه‌های شناخته نشده سپانلو، دغدغه‌اش برای دفاع از میهن است. تا آن‌جا که به گفته خودش، شعر مشهور «نام تمام مردگان یحیاست» را در خواب می‌بیند؛ شعری که برای کودکان جنگ سروده شد. سپانلو معتقد بود تا وقتی که یک ملت از خود دفاع می‌کند، باید از حماسه‌ها گفت. او شعری هم درباره فلسطین به نام «چریک‌های عرب» دارد که درباره‌اش گفته است: «در زمان شاه این شعر را به‌عنوان پرچمی در دفاع از فلسطین بلند کردم».

 

شهری که به شعر درآمد

سرایش سه مجموعه شعر «خانم زمان»، «هیکل تاریک» و «قایق‌سواری در تهران» باعث شد که به سپانلو لقب «شاعر تهران» بدهند. وی تهران را به مثابه مادری می‌دید که او را در دامان خود پرورش داده است. سپانلو تاریخ گذشته تهران و تجربه خودش را از این شهر، امروزی کرده و تنها به روایتی صرف اکتفا نکرده است. شاید کمتر شاعری مانند او را بیابیم که زادگاهش را در حد یک اسطوره مطرح ‌کند و چنین به آن عشق بورزد.

 

شاعری که راه خودش را رفت

سپانلو علاوه بر شاعری، نقد می‌نوشت و ترجمه هم می‌کرد اما عده‌ای معتقدند اگر وجه شاعریِ او نبود، کارهایش در زمینه نقد و ترجمه چندان به چشم نمی‌آمد. ویژگی مهم شعر سپانلو، ادامه دادن وزنِ نیمایی بر خلاف هم‌نسلانش است که به شعر سپید علاقه‌مند شدند. از دیگر خصوصیات شعر او، زبان تازه و بی‌توجهی به موج‌های نو شعر معاصر است. سپانلو، با هدف تلفیق سنت و دستاوردهای روز، واژه‌های کهن فارسی را با جدیدترین واژه‌های زندگی روزمره در هم آمیخت.

 

دو روایت کوتاه از سپانلو

کتاب «بن‌بست‌ها و شاهراه» روایتی مفصل از زندگی محمدعلی سپانلو، از دوره کودکی تا بزرگ سالی و زندگی حرفه‌ای اوست که در ادامه، چند برش از آن را خواهیم خواند.

 

۱- یک بار به شوخی در جواب نادر ابراهیمی که به من گفت تو که داستان‌هایت خوب است چرا داستان نمی‌نویسی؟ گفتم آدم وقتی یک شعر ده صفحه‌ای می‌نویسد می‌گویند یک شعر بلند سروده اما وقتی یک داستان ده صفحه‌ای می نویسد می‌گویند یک داستان کوتاه نوشته است. حقیقت این است که کار ادبیات همیشه برای من رنج بوده است و برای همین من ترجیح می‌دهم همواره کار کوتاه‌تر را انجام دهم. این بود که شعر را انتخاب کردم.

 

۲- کمابیش دوره سربازی برای من راه گشا بود. از شعر آرامش سرباز که در پادگان تهران گفتم و این داستان خود ما بود. سربازی، تصاویر دیگری را به من داد و به اوهام من بُعد دیگری بخشید، یعنی بُعد زندگی مردانه در کل تاریخ، سربازی را که فکر می‌کردم ممکن بود سرباز هخامنشی بوده باشد و من نباشم. این تنوع واژگانی که در کار من هست، قسمتی‌ از آن مربوط به تاثیرات این دوره است؛ چون همیشه آن چه را در اطرافم بوده است، در شعرم آورده‌ام.

 

 

بریده ای از یک شعر

تو ساعتی تو چراغی تو بستری تو سکوتی

 

چگونه می‌توانم که غایبت بدانم

 

مگر که خفته باشی در اندوه‌هایت

 

تو یادگاری تو وسوسه‌ای تو گفت‌و‌گوی درونی

 

چگونه می‌توانی که غایبم بدانی

 

مگر که مرده باشم من در حافظه‌ات

 

بهانه‌ها را مرور کردم

 

گذشته را به آفتاب سپردم به عشق مرده رضایت دادم

 

یعنی همین که تو در دوردست زنده‌ای

 

به سرنوشت رضایت دادم

 

khorasannews.com
  • 10
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش