واکنش جنجالی پیتر هاندکه به انتقادها

جایزه نوبل ادبیات همواره با حاشیه‌هایی همراه بوده ولی در چند سال اخیر این حاشیه‌ها گاه به رسوایی کشیده شده؛ از اهدای جایزه به باب‌دیلن، خواننده و ترانه‌سرا گرفته، تا تعطیلی یکساله جایزه نوبل ادبیات به دلیل مسائل اخلاقی. اما امسال آکادمی و برنده آن به نوعی دیگر دچار چالش شده‌اند. انتخاب پیتر هاندکه به‌عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ انتقادها و خشم بسیاری از افراد را در پی داشت زیرا سال‌ها پیش این نویسنده ‌از اسلوبودان میلوشوویچ، رئیس‌جمهور سابق صربستان حمایت کرده و با صرب‌ها در جنگ یوگسلاوی در دهه ۹۰ میلادی ابراز همدردی کرده بود؛ موضوعی که با روح جایزه نوبل در مغایرت است.

به گزارش «ایسنا» پیتر هاندکه برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ که هدف انتقادهای بسیاری برای اظهارات سیاسی گذشته‌اش قرار گرفته است، در یک نشست خبری بیان کرد، برای «ادبیات» نسبت به «عقاید» اهمیت بیشتری قائل است.

این نویسنده اتریشی در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید آیا نظرش را درباره آنچه در جنگ‌های بالکان در دهه ۹۰ میلادی رخ داده تغییر داده است یا خیر، بیان کرد: «از اظهارنظر کردن متنفرم.» در سال ۱۹۹۷ «هاندکه» به کمرنگ کردن جنایت‌های صرب‌ها در کتاب «سفری به رودخانه‌ها: عدالت برای صربستان» متهم شد. همچنین سخنرانی او در مراسم تدفین «اسلوبودان میلوشوویچ»، رئیس‌جمهور سابق صربستان در سال ۲۰۰۶ که در زمان مرگش به نسل‌کشی، جنایت‌های جنگی و جنایت علیه بشریت متهم شده بود، انتقادهای فراوانی را متوجهش کرد. انتظار می‌رود بیش از هزار نفر روز سه‌شنبه در مرکز استکهلم به اعطای جایزه نوبل ادبیات توسط پادشاه سوئد به «پیتر هاندکه» ‌اعتراض کنند.

هاندکه روز جمعه بیان کرد که قصد داشته گفت‌وگویی را با منتقدانش ترتیب دهد و رابطه مصالحه‌آمیزی را با آنان ایجاد کند. این نویسنده بیان کرد: «از یکی از دوستانم که در بوسنی و هرزگووین زندگی می‌کند پرسیدم که نظرش درباره گفت‌وگو با منتقدانم چیست و او پاسخ داد در برهه کنونی این امر امکان‌پذیر نیست.» هاندکه‌ با اشاره به این موضوع که قصد داشته با یک مادر صرب و یک مادر مسلمان ملاقات کند، گفت: «می‌خواستم دو مادر را ملاقات کنم؛ می‌خواستم دو مادر تنهایی را که کودکان‌شان را از دست داده‌اند ملاقات کنم،‌ نه افرادی که از پیش تعیین شده باشند.»

کنفرانس خبری روز جمعه با آواز «تولدت مبارک» مخاطبان برای تولد ۷۷ سالگی این نویسنده برنده جایزه نوبل ادبیات آغاز شد. اما زمانی که از او سوال شد چرا در کتابش به نظر «دیوان کیفری بین‌المللی» که کشتار «سربرنیتسا» را به‌عنوان یک نسل‌کشی معرفی کرده اشاره‌ای نکرده است، «هاندکه» در مورد نامه‌ای که اخیرا برای او ارسال شده بود صحبت کرد. او با اشاره به این موضوع که نامه‌های بسیاری در حمایت از خودش دریافت کرده است بیان کرد: «من دریافت یک نامه ناشناس را که روی دستمال توالت نوشته شده به سوالات پوچ و احمقانه شما ترجیح می‌دهم.»