محسن هادی طحان زواره فعال میراث فرهنگی در گفت و گو با ایسنا، در این رابطه گفت: همانگونه که از نام این مراسم پیداست این بنا با کلوخ ساخته می شود و در واقع پخت مواد غذایی مثل سیب زمینی یا شلغم بوسیله کلوخ حرارت دیده، صورت می گیرد.
وی ادامه داد: امروزه دیگر ساختن کلوخ چین عمومیت نداشته و بعضی از افراد در زواره مخصوصا در دشت ها به منظور حفظ و یادآوری سنت های قدیم شهر یا روستا این کار را انجام می دهند. ناگفته نماند که ساختن کلوخ چین کاری بسیار مفرح و خاطره انگیز است که امروزه در مناطق دیگر کشور هم با تغییراتی انجام می شود.
این فعال میراث فرهنگی توصیه کرد که برای یک بار هم که شده این کار و البته مراسم سنتی و سرگرمی را تجربه شود.
هادی طحان در مورد طریقه ساخت کلوخ چین گفت: این کار بیشتر در زمین زراعی که قبلا شخم زده شده و کلوخ های آن خرد نشده است، صورت می گرفت، اما امروزه می توان از کلوخ های دیگر نیز استفاده کرد.کلوخ چین زواره ای؛ مراسم و سرگرمی سنتی
وی افزود: اطاقک کوچکی هرمی شکل مانند گنبد به مساحت حدود ۷۰ سانتیمتر و یا بیشتر (بسته به تعداد افراد) ساخته می شود که مصالح آن فقط کلوخ است. لازم بذکر است که خشت برای این کار مناسب نیست چرا که در آخر کار برای خرد شدن مشکل ایجاد می شود و حتما باید از کلوخ های طبیعی استفاده کرد. پس از چیدن کلوخ ها به شکل هرمی، درب کلوخ چین باید به اندازه ای باشد که بشود چوب و هیزم برای سوزاندن داخل آن گذاشت.
وی تصریح کرد: نکته قابل توجه اینکه درگاه باید خلاف جهت باد باشد. پس از ساخته شدن کلوخ چین، داخل آن بوسیله هیزم آتش روشن می شود و تا زمانی که رنگ کلوخ ها بر اثر حرارت قرمز رنگ شود منتظر می شوند اصولا پس از نیم ساعت گرمادهی و تفدیده شدن کوره، آتش و زغال از کوره یا کلوخ چین خارج شده و درب آن بوسیله کلوخ بسته می شود.
ای فعال میراث فرهنگی افزود: پس از مسدود شدن درب کلوخ چین، در بالای هرم دریچه ای ایجاد می شود و از آن سوراخ و دریچه موادی که برای کباب شدن در کلوخ چین در نظر گرفته شده مثل سیب زمینی، شلغم و چقندر و... را از آن دریچه به درون کلوخ چین می ریزند.
به گفته وی، تفاوت اصلی کلوخ چین زواره با دیگر نقاط این است که بجای سیب زمینی از شلغم، چغندر و حتی مواد غذایی و گوشت فویل پیچ شده هم استفاده می شود و بعد از ریختن مواد به داخل کلوخ چین، به کمک بیل یا وسیله ای دیگر کلوخ های سرخ شده را به گونه ای خراب می کنند که کاملا روی مواد داخل را بپوشاند و چیزی از آنها بیرون باقی نماند.
هادی طحان ادامه داد: سپس کلوخ ها را مقداری می کوبند و بعد به منظور هدر نرفتن حرارت مقدار کمی خاک روی آن می ریزند. در این مرحله کار تمام است و حالا فقط مانده که به مدت یک ساعت یا بیشتر(بسته به نوع مواد داخل کلوخ چین) صبر کنیم.
وی افزود: بعد از گذشتن زمان مورد نظر به آرامی خاک ها را کنار زده و سیب زمینی یا چغندرهای کباب شده را بیرون آورده و نوش جان می کنیم. لازم به ذکر است که چون این مواد با حرارت کلوخ های داغ پخته می شوند بسیار خوشمزه و لذیذ خواهند شد و خوردن آنها در سرمای مطبوع پائیزی بسیار لذتبخش است. نکته مهم دیگر این که پخت این خوراک سنتی در زواره این است که افراد در هنگام انتظار جهت پخته شدن کلوخ چین به بیان خاطرات از گذشته ها می پردازند و این خاطرات تلخ و شیرین برای نوجوانان حاضر جذابیت خاصی دارد و باعث انتقال تجربیات و سنت های قدیم زواره ای به نوجوانان است.
این فعال میراث فرهنگی گفت: نکته مهم دیگر این که کلوخ چین را تا زمان کباب شدن خوراکی ها نباید بحال خود رها کرد و زمان را فراموش کرد و در دشت مشغول تفریح و بازی های محلی شد، چرا که پس از برگشت با سیب زمینی های سوخته روبرو می شوید.
وی اظهار امیدواری کرد که این خوراکی و غذای سنتی و ساده کلوخ چین زواره ای مورد توجه قرار گیرد و مسئولین میراث فرهنگی نیز برای حفظ این مراسم و پخت سنتی، آن را به ثبت ناملموس کشور برسانند.
- 18
- 3
