سرگذشت سرباز هخامنشی که به وطن برمی گردد

قطعا روزی که هنرمندی از ایران باستان، در حال خلق شاهکارهای خود روی دیوارهای پلکانی تخت جمشید بود، باور نمی کرد ۲۵۰۰ سال بعد، جلسه های متعدد دادگاه و نامه نگاری های فراوانی برای در اختیار داشتن اثرش برگزار و حکمِ دادگاهی بین دو قاره برای آن صادر شود.

نقش برجسته ای که امروز مسئولان میراث فرهنگی، دادگاه آمریکا و رسانه های ایرانی و خارجی آن را «سرباز هخامنشی» می نامند، اثری ارزشمند و نفیس در ابعاد ۲۰ در ۲۰ سانتی متر است که بخشی از صف طولانی سربازان حکاکی شده در ساختمان اصلی محوطه تخت جمشید (پرسپولیس - پارسه) را نشان می دهد.

ماجرای سرقت این اثر باستانی

نقش برجسته سرباز هخامنشی که هم اکنون در اختیار دادستانی نیویورک است، نخستین بار بین سال های ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۳ توسط گروهی از باستان شناسانِ این مؤسسه کاوش شده بود و آن را در میان عکس های گرفته شده از محوطه پرسپولیس در اواخر سال ۱۹۳۶ نیز می توان مشاهده کرد.

تا این که چند دهه پیش از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۳۶ میلادی (۱۳۳۶ شمسی) یعنی ۸۱ سال پیش، از تهران ربوده و به موزه هنرهای زیبای مونترال اهدا شد اما در سال ۲۰۱۱ به همراه یک اثرِ غیر ایرانی _مجسمه مرمرین رومی_ از این موزه به سرقت رفت.

پیدا شدن سرباز هخامنشی در پوستر

دیگر خبری از سرباز هخامنشی نبود تا این که آبان سال ۹۶، با انتشار پوستری از سوی شرکت «هنرکهن، روبرت ویس» که نقش برجسته سرباز هخامنشیِ سرقت شده از تخت جمشید روی آن حک شده بود و قصد تبلیغ برای نمایشگاه «هنر کهن» نیویورک را داشت، سازمان میراث فرهنگی با اطلاع از این اقدام، با همکاری مرکز خدمات حقوق بین الملل ریاست جمهوری، موفق به توقف نمایش و فروش آن در نیویورک شد و در روز نخست آغاز به کار نمایشگاه یعنی ۶آبان سال گذشته، طرح نقش برجسته سرباز هخامنشی که معادل ۱.۲ میلیون دلار ارزش گذاری شده بود، از بخش معرفی آثار نمایشگاه و در قسمت «کلاسیک» روی سایتِ این شرکت حذف شد.

دادگاه عالی نیویورک و اعلام رأی نهایی

سرانجام با برگزاری دادگاه عالی نیویورک و اعلام رأی نهایی به نفع ایران، نیویورک تایمز از نتیجه رأی آن دادگاه و استرداد تکه ای از تخت جمشید خبر داد و حتی مسئولان سازمان میراث فرهنگی را که می خواستند تا زمان تحویل آن به ایران، این موضوع را در سکوت خبری نگه دارند، شگفت زده کرد.

چگونگی بازگشت این اثر تاریخی به کشور

به گزارش ایسنا، شقاقی مدیرکل حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در پاسخ به این پرسش که در وضعیت کنونی سیاسی دو کشور ایران و آمریکا، چطور این اثر تاریخی به ایران بازخواهد گشت، تاکید کرد: تحریم ها به مباحث فرهنگی- تاریخی بین کشورها ربطی ندارد، از سوی دیگر حکم دادگاه پشت آن است.همچنین رای دادگاه عالی برای اجرای حکم قطعی است و قابل تجدید نظر در دیوان عالی کشور آمریکا نخواهد بود.»