به گزارش ایلنا، بعد از جنگ جهانی دوم و آسیب‌هایی که درگیری‌های مسلحانه به میراث فرهنگی کشورها وارد کرده بود، کمیته بین‌المللی سپر آبی «Blue Shield» با هدف محافظت از میراث فرهنگی جهان در برابر جنگ‌ها و بلایای طبیعی در بسیاری از کشورها شکل گرفت. از این کمیته به عنوان «صلیب سرخ فرهنگی» یاد می‌شود و نام آن برگرفته از کنوانسیون لاهه درباره حفاظت از اموال فرهنگی در رویایی‌های نظامی است.
این کمیته نمایندگانی از پنج سازمان "شورای بین‌المللی آرشیوها"، "شورای بین‌المللی موزه‌ها"، "شورای بین‌المللی محوطه‌های تاریخی"، "فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و موسسات کتابخانه‌ای" و "شورای هماهنگی انجمن‌های آرشیوهای سمعی و بصری" را در عضویت خود دارد.
چندی پیش ایران نیز به عضویت کمیته بین‌المللی سپر آبی درآمد و با تشکیل کارگروه این کمیته در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فعالیت رسمی کمیته بین‌المللی سپر آبی در ایران آغاز شد.
کارل هابسبورگ (رییس کمیته بین‌المللی سپر آبی) معتقد است: ایران می‌تواند به عنوان یک الگو در چهارچوب همکاری‌های بین‌المللی سپر آبی، نقش خیلی مهمی را در منطقه ایفا کند.
او این شرایط را به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ایران دانست که در اثر همسایگی با کشورهای مختلف می‌تواند در سطح منطقه بسیار تاثیرگذار باشد و افزود: علاوه بر تجربه‌ای که ایران در حوزه درگیری‌های نظامی (جنگ تحمیلی) یا آشنایی با موقعیت‌های بحرانی طبیعی که در مقاطع مختلف با آن درگیر شده، از آن برخوردار است؛ درعین حال یک آگاهی گسترده نسبت به موضوع حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی در ایران وجود دارد که نقش ایران را در حوزه فعالیت در کمیته سپر آبی پررنگ‌تر می‌کند.
هابسبورگ با بیانِ اینکه هر گامی که در ایران برداشته می‌شود به نوعی با تاریخ این کشور سروکار خواهیم داشت، گفت: تمام این امور بر اهمیت حفظِ هویت ایرانی تاکید می‌کند. این درست نقطه‌ای است که وقتی مسئولان یک کشور با یک پدیده و مسوؤلیت‌های ناشی از آن را روبه‌رو می‌شوند و اطلاعی از آن ندارند، می‌توانند همکاری خود را راحت‌تر با سپر آبی آغاز کند.
میراثی که از بین رفت
رییس کمیته بین‌المللی سپر آبی در ادامه به نتیجه یک تحقیق اشاره کرد که براساس آن اعلام شده، از سال ۱۹۵۴ تا امروز نیمی از میراث تاریخی و فرهنگی بشر از بین رفته است و ادامه داد: فقط درگیری نظامی نیست که باعث از بین رفتن میراث تاریخی و فرهنگی می‌شود، بحران‌های طبیعی، باران‌های اسیدی، گردشگری و ساخت‌وسازهای زیرساختی و دست ساخته‌های بشر نیز می‌توانند باعث این تخریب‌ها شوند.
او این اتفاق را یک هشدار، نشانه و علامت می‌داند که باید تلاش بیشتری برای حفظ آنچه که میراث تاریخی و فرهنگی نامیده می‌شود، انجام شود.
دانش مدنی درباره میراث فرهنگی
هابسبورگ، ۱۱ اردیبهشت در نشست مسوولان مختلف نظامی و فرهنگی کشور در کاخ سعدآباد، «"سپرآبی" را به یک دفتر ترجمه تشبیه کرده بود که دو زبان غیرقابل ترجمه دانشگاهی و نظامی را برای یکدیگر ترجمه می‌کند» او در توضیح چگونگی ایجاد این ارتباط بین این دو دستگاه با رفتارهای متفاوت، گفت: پیش‌فرض ما این است که سازمان‌های مردمی به خصوص مردم‌نهاد و «NGO» از دانش کاملی نسبت به میراث فرهنگی و آثار فرهنگی کشور خود مطلع هستند، وقتی بخش مدنی این آگاهی تخصصی را دارد، وظیفه حکومتی و واحدهای نظامی نیز این است که دانش حفاظت از این میراث را یاد بگیرند و آن را در عمل استفاده کنند.
نقش نظامی‌ها در حفظ میراث فرهنگی
رئیس کمیته بین‌المللی سپرآبی در ادامه به تشریح موقعیت یک سرباز نظامی در نیروهای مسلح اتریش پرداخت و تصریح کرد: مثلا من یک کارمند نظامی نیروهای مسلح اتریش هستم، وقتی با سربازان بخش نظامی اتریش صحبت می‌کنم، از من سوال می‌کنند که فعالیت تو چیست؟ از آن جایی که کار یک نظامی گرفتن دستور و انجام آن به صورت کامل است، اگر حفظ آثار تاریخی و فرهنگی در دستورات ارائه شده به وی نباشد، نه تنها وظیفه او نیست، بلکه گاهی مواقع نیز ممکن است مانع از اجرای ماموریت او باشد.
وی تاکید کرد: بنابراین وظیفه من این است که برای نظامی‌ها توضیح دهم که نه تنها حفاظت از آثار تاریخی مانعی برای شما نیست، بلکه در بلندمدت نیز نقش مهمی برای اداره کار شما دارد و به مرور به یکی از وظایف شما است.
هابسبورگ در ادامه به برگزاری دوره‌ها‌ی آموزشی برای واحدهای نظامیِ بین‌المللی که عملیات‌های بین‌المللی انجام می‌دهند، اشاره کرد و گفت: در این دوره‌ها تاکید می‌کنیم که حتما از وجود آثار تاریخی و فرهنگی منطقه‌ای که در آن علمیاتی انجام می‌شود، آگاهی داشته باشند، این بحث برای نیروی انتظامی در ایران نیز صدق می‌کند.
وی با اشاره به این مهم که در دنیا این موضوع مفهوم شده است که اگر یک فرد به عنوان مامور بخواهد کارها را در یک مجموعه فرهنگی و دینی به صورت ناآگاهانه و ناخواسته با اخلال مواجه کند، این کار روی او و فعالیت‌های آینده او تاثیرگذار خواهد بود، ادامه داد: برای اینکه این درک را بتوانیم ایجاد کنیم که باید در حفاظت از میراث‌فرهنگی کوشا باشیم، کار ما مهم است تا با کارمان بین کسانی که لباس نظامی به تن دارند و افرادی که در بخش مدنی فعالیت دارند، درک و تفاهم ایجاد کنیم.
رئیس کمیته بین‌المللی سپرآبی گفت: برای انجام این کار، موسسات دولتی حکومتی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند، همکاری نزدیک بین دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های مردم نهاد و «NGO»ها و نیروهای نظامی و انتظامی و گمرک در این زمینه حائز اهمیت است.
- 14
- 4
