یکشنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۰۰۶۰۰۹۷

آشنایی با تاریخچه پول در ایران در دوره های مختلف

تاریخچه پول در زمان اشکانیان,تاریخچه پول,تاریخچه پول هااستفاده از فلزات کم حجم و گران‌بها، موجب پیدایش تاریخچه پول در ایران شده است
انواع مختلفی از پول ها و سکه ها در تاریخ ایران وجود داشته که در زندگی انسان، نقش مهمی بوجود آورده و آدم ها برای معاملات از این پول ها استفاده می کردند.

تاریخچه پول در ایران

نحوه ی زندگی انسان های اولیه به صورت دسته جمعی بود، به همین خاطر به تعویض کالا نیازی نداشتند. بعد از این که طایفه ها و قبایل بوجود آمد، مبادله ی کالا به کالا رواج پیدا کرد. مبادله ی کالا به کالا مشکلاتی داشت. از این رو ابتدا از فلز برای رفع مشکلات مبادله استفاده کردند و بعد از آن با گذشت زمان از فلزات گرانبها و سبک وزنی نظیر طلا، نقره و مس استفاده کردند. فلز مورد استفاده در مبادله ی کالا در بیشتر کشورهای شرقی و آسیایی، به شکل حلقه بود و از آن در سه هزار سال پیش از میلاد استفاده می کردند که پیش از اختراع سکه به عنوان قدیمی ترین وسیله ی مبادله شناخته میشد. از دوهزار سال قبل از میلاد، حلقه هایی از ویرانه های معابد در کاوش های شوش به دست آمده است. معاملات با استفاده از فلزات سبک وزن و گرانبها ، آسان میشود و توسط عموم افراد مورد استفاده قرار می گرفت و مرحله ی پیدایش پول از آن زمان آغاز شد.

پول، برگرفته از کلمه ی یونانی Obolos میباشد و درواقع به سکه ای گفته میشود که معادل یک ششم درهم یا دراخم است. کلمه" پول"، طبق باور و عقیده ی کریستین سن در زمان اشکانیان به ایران رواج پیدا کرد. سکه به یک دستگاه آهنینی می گفتند که با استفاده از آن بر پول های میان مردم که با آن معامله می کردند، مهر زده میشد. با گذشت زمان به آن اثر مهری میگفتند که بر روی سکه های حک می شد. به این ترتیب سکه به یک قطعه فلز با وزن معین گفته میشود که روی آن علامت رسمی دولت و حکومتی که عیار و وزن آن و ارزش آنرا تعهد می کند، قید شده است.

پول های مختلفی در زمان های مختلف وجود داشته است. درواقع پول در هر زمانی از زندگی بشر به یک نوع متنوع بوده و برای معاملات کاربرد داشته است. اینک بعضی از پول ها از بین رفته است ولی تنها نکته ی قابل توجه در زندگی انسان، سابقه طولانی پول و ارز است که امروزه به عنوان جزء اصلی زندگی انسان شناخته میشود.

* دریک:

دریک در ایران از اولین پول های تاریخی محسوب میشد که حکومت ها آن را بوجود آوردند. دریک برای نخستین بار در حکومت هخامنشیان بوجود آمد و کاربرد بسیاری در آن زمان داشت. در زمان هخامنشیان به سکه های طلا، دریک می گفتند که نقش یک کمان دار بر روی آن حکاکی شده بود.

تاریخچه پول و اقتصاد,تاریخچه پول و سکه در ایران,واحدهای پولی دوره قاجاراختراع پول یکی از کشفیات شگرفی بود که بشرتوانست مشکلات مبادله کالا را برطرف سازد

* پشیز:

پشیز در زبان عامیانه به معنای چیز بی ارزش میباشد ولی این کلمه در زمان های گذشته در ایران به عنوان یک درصد از واحد پولی( درم) به شمار می رفت. به سکه های مسی و برنزی که در حکومت ساسانیان ضرب می شد پشیز می گفتند و از آن بعنوان پول استفاده می کردند. پشیز دارای ارزشی معادل پاپسی یا فلوس بود. البته پشیز با نام های دیگری شناخته میشد که به آن ها فلس، قاز، پاپسی یا پول سیاه می گفتند.

* دینار:

در حال حاضر در بسیاری از کشورها، دینار به عنوان واحد پولی درنظر گرفته میشود. در زمان قدیم، نوعی سکه از جنس طلا با نام دینار وجود داشت که برای تشریفات در زمان ساسانیان مورد استفاده قرار می گرفت. نام آن در زمان قبل، دنار بود ولی امروزه این واحد پولی در زبان عربی وارد شده و تبدیل به دینار شده است.

* محمودی:

به فرماندهی سلطان محمود غزنوی واحد پول حکومت غزنویان به نام محمودی بود که برگرفته از نام سلطان محمود بوده است. از محمودی در زمان حکومت غزنویان بعنوان پول استفاده می شد که با آن مبادلات انجام می دادند.

* چاو:

پول رسمی کشور در زمانیکه مغول ها به ایران حمل کردند و حکومت را در دست گرفتند، چاو نامیده شد. نخستین اسکناس کاغذی که تولید آن از زمان مغول ها در ایران شروع شد، چاو بود.

* صنار:

طبق گفته ها صنار، مخفف کلمه ی صد دینار میباشد که به خاطر تکرار زیاد، این طور تلفظ میشود. ارزش سکه های مسی معادل صد دینار بود و بعنوان پول در زمان صفویان مورد استفاده قرار می گرفت.

* عباسی:

عباسی هم مثل محمودی، نام سکه ای در زمان حکومت صفویان بود که برگرفته از نام شاه عباس صفوی می باشد. جنس سکه های عباسی که به عنوان یک واحد پولی شناخته میشد از نقره و مس بود. سکه ی عباسی ارزش چندانی نداشت و در مقابل، اشرفی نام سکه های طلا در آن زمان بود.

* نادری:

سکه ای که در ایران بعنوان ریال مرسوم شد، سکه ی رئال پرتغال نام داشت. سکه های ریال در دولت ایران با گذشت زمان، ضرب شد و از آن برای مبالغ بالا استفاده میشد. نادرشاه افشار در اواخر قرن هجدهم میلادی، یک نوع سکه ضرب کرد که ۵۰۰ دینار ارزش داشت و نام« نادری» را برای آن سکه انتخاب کرد. ولی مردم برای این سکه از لفظ« ده شاهی» بجای لفظ نادری استفاده کردند و معاملات خود را با آن انجام دادند.

* پاپاسی:

به پول های کم ارزش و پول خرد در اصطلاح عامیانه پاپاسی گفته می شد که این واحد پولی، معادل پشیز یا کم تر از پشیز ارزش داشت و از آن بعنوان پول مورد استفاده قرار می گرفت.

تاریخچه پول در زمان اشکانیان,تاریخچه پول,تاریخچه پول هاتاریخچه پول دریک در ایران به حکومت هخامنشیان بازمی‌گردد

* شاهی:

یکی از انواع واحدهای شمارش پول در دوره ی قاجار که به میزان پنجاه دینار ارزش داشت، سکه شاهی نامیده میشد. یکی از انواع طلا که در آن زمان ، معادل دو ریال ارزش داشت، سکه شاهی بود.

* قران:

در زمان حکومت قاجار، یکی از واحدهای پولی، قران بود. احتمالا قران از لقب ناصرالدین شاه که سلطان صاحب قران بوده، برگرفته شده است. هر قران به میزان هزار دینار، ارزش داشته است.

* تومان:

در زمان قاجار، یکی از واحدهای شمارش پول به نام تومان یا تومن شناخته میشد. ۱۰ ریال، معادل هر تومان بود. درحال حاضر از واحد تومان به صورت غیررسمی استفاده می شود. مغول ها در زمان امپراتوری به شخصی که تعداد سربازهایش ۱۰ هزار نفر بودند امیرتومان می گفتند.

* ریال:

از زمان پهلوی، ریال بعنوان واحد پولی ایران در نظر گرفته شد که یک دهم تومان ارزش داشت که این ارزش کمی بود. اکنون ریال به عنوان واحد پول رسمی کشور به شمار میرود ولی از تومان در میان عوام استفاده می شود. کاربرد علامت IRR در معاملات بین المللی به منظور نمایش ریال ایران می باشد. پول ها و سکه های مختلفی در طول حکومت های موجود در ایران بوجود آمده و مورد استفاده قرار گرفته ولی هر کدام از آن ها با گذشت زمان منسوخ شده اند و بجای آن ها از واحد پولی دیگری استفاده شده است.

واحدهای پولی دوره قاجار

سکه های ایران در طول سلطنت قاجار به نام های شاهی، صنار، عباسی و ده شاهی مورد استفاده قرار می گرفت. همچنین سکه های هزار دیناری و دو هزار دیناری در اواخر دوره قاجار، ضرب شدند و از این سکه ها با نام های دیگری همچون یک قرانی و دوزاری یاد میشد. در ابتدای سلطنت پهلوی، به خاطر یکدست شدن واحد پول ایران، سکه های ریال بجای ۱۱۷۵ دینار به مبلغ ۱۰۰۰ دینار( مطابق قران) کاهش داده شدند و از این رو واحد پول به ریال تبدیل شد. امروزه، سکه ی ریال به عنوان واحد پول رسمی ایران شناخته میشود. اسکناس های پنج ریالی و ده ریالی بعد از رواج پول کاغذی و تورم های اقتصادی مختلف در دوران پهلوی چاپ شدند که امروزه هم چنان مردم برای کلکسیون های مختلف پول از آن استفاده میکنند.

نشر اسکناس

هوتم شیندلر و ژوزف رابیو که از ایران شناسان مشهور بودند مدیریت بانک در ایران را بر عهده داشتند. بانک شاهنشاهی با ابتکار رابیو، اسکناس های کوچکی را چاپ کرد و به این ترتیب مردم در زندگی روزمره ی خود از آن استفاده کردند. در ابتدا قرار بود که اسکناس با پشتوانه ی طلا چاپ شود، ولی بعدها با پشتوانه ی نقره چاپ شد و همچنین پشتوانه طلا باید برابر هفتاد درصد اسکناس ها در گردش باشد ولی با گذشت زمان معادل پنجاه درصد و بعد از آن تبدیل به سی درصد شد؛ درواقع هفتاد درصد از اسکناس ها پشتوانه نداشتند که این کار برای بانک ها سود بسیاری داشت.

واحدهای پولی دوره قاجار,تاریخچه پول تصویریتاریخچه پول در ایران، به زمان قبل از دولت هخامنشی و تصرف لیدی برمیگردد

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 18
  • 2
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش