چهارشنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۲
کد مقاله: ۱۴۰۰۰۹۰۰۷۷

قالب شعر سپید چیست؟ (+ تاریخچه و ویژگی ها)

قالب شعر سپید,شعر سپید,فزق شعر نو با شعر سپیدقالب شعر سپید از قالب شعر نیمایی متفاوت است
یکی از اشعار نو فارسی که با مجموعهٔ هوای تازه از احمد شاملو در دهه سی شمسی ظهور پیدا کرد؛ شعر سپید یا شعر شاملویی بود و شاید این نوع شعر را بتوان در ادبیات کشورهای غربی با شعر آزاد، مقایسه کرد. این آثار با نمونه های قبلی شعر نو، تفاوت عمده ای داشت که از آن می توان به فرم شعر اشاره کرد.

قالب شعر سپید

شعر سپید به شعری گفته میشود که در تلاش است تا موسیقی بیرونی شعر را به یک سو نهد و به استفاده از موسیقی درونی کلمات می پردازد و گاهی وقت ها ضعف خود را با کمک موسیقی کناری و معنوی از لحاظ نداشتن موسیقی بیرونی، جبران کند. احمد شاملو از تقطیع در شعر سپید استفاده کرد. دلیل تفاوت قالب شعر سپید نسبت به شعر نیمایی اینست که وزن کلمات در شعر سپید باعث میشود که قالب درونی یا شکل ذهنی به خود بگیرد. قالب شعر نیمایی در مقایسه با قالب شعر سپید، به اینصورتست که اگر چه مصراع ها کوتاه و بلند شده اند ولی وزن عروضی دارند درحالیکه شعر سپید اینگونه نیست.

گاهی وقت ها به هر شعری که در دسته بندی شعر نو فارسی، در قالب شعر نیمایی گنجانده نشود؛ شعر سپید نام دارد. شعر سپید از نظر منتقدان متاخری نظیر محمد مستقیمی به عنوان پالاییده ترین نوع شعر فارسی محسوب میشود که به دور از موسیقی یا هر چیز دیگر می باشد. او درخصوص شعر در کتاب آیینه پردازان خود گفت که، کلامی مخیل درباره شعر سپید است، یکی از دلایل نام گذاری این شعر، معنی و خوانش سپیدی هاییست که به بازافرینی در فضای خیال خواننده در تقطیع های شعر سپید می پردازد و یا خواننده در فضای خیال خود، آن ها را پر می کند.

تاریخچه شعر سپید

شاملو درسال ۱۳۲۶ درمسیر شعرنیمایی، دفترشعر “آهنگ های فراموش شده” را منتشر کرد، بدین دلیل که نخستین اشعار سپید درادبیات پارسی، در این مجموعه شعر قرار داشتند. کتاب دیگر احمد شاملو پس از گذشت مدت زمانی منتشر شد که “قطعنامه” نام داشت و درآن با استفاده از سبک شعر سپید، چهار قطعه بلند سروده شده است و شاملو در این چهار قطعه با عبور از شعر نیمایی، شعر سپید را در ایران بوجود آورد. شاعران بسیاری در دهه هشتاد شمسی از این سبک شعری استفاده کردند و درحال حاضراین قالب از شعر در زبان و ادبیات پارسی از پرکاربردترین و محبوب ترین قالبهای شعر به شمار میرود.

ویژگی های شعر سپید

هنگام خواندن شعر سپید به دلیل داشتن موسیقی درونی می توان ریتم و آهنگ خاصی را احساس کرد. شعر سپید با نام دیگری همچون شعر شاملویی شناخته میشود؛ بدین دلیل که احمد شاملو، این قالب شعر را با مجموعه هوای تازه در ادبیات فارسی سرود. شعر سپید، برگرفته از مفاهیم عمیقی میباشد و شاعر، قصد رساندن این مفاهیم را با ارتباط برقرار کردن بین سطرها و بندها به خواننده دارد. ویژگی هایی این نوع شعر به خاطر نداشتن قافیه، موجب اثر گذاری بر روی آن میشود که از این ویژگی ها می توان به مکث های فراوان در میان مصراع ها، وجود سکته های متناوب، عبارات انعطاف پذیر و تکیه های پی در پی واژگان اشاره کرد. واحد شعر سپید، مبتنی بر وحدت معنایی است و بدون تعداد مصراع های مشخص، تعيين می شود.

تعریف قالب شعر سپید,دیدگاه شاملود درباره شعر سپید,قالب شعر سپیدقالب شعر سپید وزن عروضی ندارد

ساختار و قالب شعر سپید

> متفاوت بودن شعر سپید و متن:

شعر سپید از نظر بسیاری از افراد به یک متن احساسی شباهت دارد. به همین علت هر دلنوشته با تعداد ریتم های دلخواه را در گروه این اشعار قرار میدهند ولی بهتر است بدانید که ساختار شعر سپید، پیچیده است. در شعر سپید، استفاده از تکنیک های ادبی در حوزه معنایی شعر یا فرم و زبان، نقش موثری دارند. شاعر در قالب شعر سپید، بی وقفه از جملات استفاده نمیکند؛ به این طریق که گاهی اوقات طول سطرهایش بلند و گاهی وقت ها کوتاه است؛ ولی شبیه یک متن یک یا چند خطی نیست.

در گروه شعر سپید از دلنوشته هایی با توصیف های متعدد و جملات قصار استفاده نمیشود. تنها زمانی چنین مواردی به عنوان شعر سپید محسوب می شوند که ایجاز در آنها رعایت شده باشد و از متن آهنگ خاصی برخوردار باشد.

> پیوستگی ارکان شعر:

از نظر عمودی و افقی، شعر سپید، پیوستگی و ساختار دارد. شاعران سبک شعر سپید بین هر بندی از شعرهایشان، ارتباطی قوی ایجاد می کنند، حتی اگر این ارتباط ها خیلی محسوس نباشد، ولی پیوستگی شعر با کمک آن حفظ شده باشد. مخاطب با کشف این ارتباط ها می فهمد که حرف شاعر چیست و قصد رساندن چه پیام هایی را دارد.

دیدگاه شاملو درباره شعر سپید

شعر سپید از دیدگاه شاملو اینست که اگر مدعیان بر این عقیده اند که شعر سپید، یک نوع شعر نیست؛ حق با آنهاست، احتمالا شعر سپید به رقصی تشبیه شده که نیازی به موسیقی ندارد.

دلیل روی آوردن شاملو به شعر سپید

دلیل تمایل شاملو به شعر سپید از دیدگاه دکتر تقی پورنامداریان این چنین است:« شاملو به خاطر دیدی که به شعر داشت و به شعر ناب، توجه نشان میداد؛ این سبک را انتخاب کرد و مطالعات وی در این دید، تأثير و دخالت مستقیمی در نقد شعرغرب داشت و همچنین در وزن شعر فارسی، خیلی تجربه نداشت به این خاطر که شعر فارسی را به صورت پیگیر و مستمر، مطالعه نکرده است.

شاعران معروف پیرو سبک سپید

احمد شاملو معروف ترین شاعری بود که به سرودن شعر در قالب شعر سپید می پرداخت. شاعرانی نظیر سهراب سپهری، یدالله رؤیایی، فروغ فرخزاد، حسین منزوی، سید علی صالحی و علی باباچاهی از شعر نو بهره می گرفتند و اشعاری را در سبک شعر سپید می سرودند.

چگونه شعر سپید بگوییم,شاعران بزرگ شعر سپید,فزق شعر نو با شعر سپیددر قالب شعر سپید، شاعر جملات را بی‌وقفه در پی هم نمی‌آورد

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 11
  • 2
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
مهران احمدی بیوگرافی مهران احمدی؛ بازیگر حرفه سینما تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۹ اسفند ۱۳۵۲

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردان، مدیر تولید، برنامه ریز

آغاز فعالیت: ۱۳۷۰ تاکنون

تحصیلات: کارشناسی بازیگری از دانشگاه هنر و معماری تهران

ادامه
سراج قمری زندگینامه سراج قمری، شاعر هجو گوی سده شش و هفت

شهرت: سراج قمری، قمری آملی

دوران زندگی: سده ششم و هفتم قمری

محل تولد: خوارزم یا گلستان

حرفه: شاعر پارسی گو

آثار: دیوان اشعار سراج قمری

وفات: ۶۲۵ قمری

ادامه
زندگینامه کیان ایرانی زندگینامه دلیر ایرانی؛ کیان و نقش او در قیام مختار

از فعالیت ها و سوابق کیان ایرانی قبل از قیام مختار اطلاعاتی در دسترس نیست البته بعد از اضافه شدن به لشکر مختار از جمله افراد تاثیرگذار و بسیار مهم وقایع قیام شناخته شد. 

در سال ۶۶ قمری مختار با هدف گرفتن انقام از عاملان واقعه کربلا و شکست قاتلان امام حسین در کوفه، کیان ایرانی را به عنوان حرس به عبارتی رئیس نگهبانان خود انتخاب کرد. 

اعتماد و اطمینان مختار به کیان به قدری بود که ریاست انتظامات کوفه و فرماندهی شرطه های کوفه به وی سپرده شد. اموال بسیاری از افراد حین برخورد با جنایتکاران کربلا با فرمان مختار مصادره شد. کیان این موال را بین ایرانیان مسلمانی که عملیات را به عهده داشتند، تقسیم کرد. این موضوع از جمله خدمات بسیار مهمی بود که کیان نسبت به حکومت مختار انجام داد.

کیان ایرانی در جریان دستگیری و هلاکت جنایتکاران کربلا، همچنین اشراف جائن کوفه نقش اصلی را برعهده داشت به طوریکه جنایتکاران اصلی کربلا بعد از شنیدن نام ایشان به وحشت می افتادند. 

ادامه
رسول خطیبی بیوگرافی رسول خطیبی + تصاویر

تاریخ تولد: ۳۱ شهریور ۱۳۵۷

نام مستعار: رسول پاشا

محل تولد: تبریز، ایران

حرفه: فوتبالیست سابق، مربی فوتبال

باشگاه کنونی: سرمربی باشگاه پیکان

آغاز فعالیت: ۱۳۷۱ تاکنون

ادامه
گیتی قاسمی بیوگرافی گیتی قاسمی بازیگر خوش سابقه ایرانی

تاریخ تولد: ۱۶ آذر ۱۳۵۵

محل تولد: ملایر، همدان، ایران

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردان تئاتر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۵ تاکنون

تحصیلات: کارشناسی کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران

ادامه
امیرحسین صدیق امیرحسین صدیق بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۸ آبان ۱۳۵۱

محل تولد: نیشابور

حرفه: بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر

شروع فعالیت: ۱۳۷۰ تاکنون

تحصیلات: دیپلم بازیگری از مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما

ادامه
باران خوش اندام باران خوش اندام و ماجرای جدایی تا ازدواج مجدد

نام کنونی: نها خوش اندام

تاریخ تولد: ۳۰ شهریور ۱۳۵۲

محل تولد: تهران

اصالت: کورد کورمانج خراسان

حرفه: شاعر، نویسنده، تصنیف سرا

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تا کنون

ادامه
ویلهلم رونتگن بیوگرافی ویلهلم رونتگن دانشمند تاثیرگذار صنعت پزشکی

تاریخ تولد: ۲۷ مارس ۱۸۴۵

محل تولد: رمشاید، پادشاهی پروس، کنفدراسیون آلمان

ملیت: آلمانی

حرفه: دانشمند

محل تحصیل: مؤسسه فناوری فدرال زوریخدانشگاه زوریخ

درگذشت: ۱۰ فوریه ۱۹۲۳

ادامه
ساناز سعیدی بیوگرافی ساناز سعیدی بازیگر سینما و تلویزیون و تئاتر

تاریخ تولد: ۲۴ فروردین ۱۳۶۸

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر سینما تلویزیون و تئاتر

آغاز فعالیت: ۱۳۹۵ تاکنون

تحصیلات: لیسانس معماری 

ادامه

ضرب المثل درباره گل به جملاتی در قالب شعر یا نثر اما قصار و مشهور که حاوی قصه یا پیامی عبرت‌آمیز و دارای نکات آموزنده باشد «مثل» (در عربی) یا «متل» (در فارسی) می‌گویند.

...[ادامه]
ویژه سرپوش