ویژگیهای شاخص و منحصربهفرد فرش تبریز

پیش از ورود به دنیای متنوع طرحها، آشنایی با برخی مشخصات و ویژگیهایی که فرش تبریز را از سایرین متمایز میکند، ضروری است. به صورت خلاصهوار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نخستین و شاید مهمترین ویژگی، حضور اساتید بسیار بزرگ و مجرب در حوزه طراحی و بافت فرشهای دستباف در شهر تبریز است. این امر سبب شده تا قالیهای این منطقه نه تنها در ایران، بلکه بر اساس استانداردهای جهانی بافته و تولید شوند.
دومین شاخصه، تنوع رنگی بسیار بالای فرش تبریز است. میتوان با اطمینان گفت که از نظر غنای طیف رنگ و هماهنگی آنها، کمتر نمونهای یارای رقابت با آن را دارد. این تنوع به طراحان اجازه میدهد نقوش را با عمق و جزئیات بیشتری به تصویر بکشند.
کیفیت در بافت، یکی از اصول خدشهناپذیر در قالیهای این منطقه به شمار میرود. این اصل باعث شده تا بیشتر بافتههای تبریز با رجشمار بالا و به صورت ریزبافت طراحی و بافته شوند که نتیجه آن، ظرافت و وضوح بینظیر در طرح است. استفاده از الیاف با کیفیت و مرغوب، بهخصوص ابریشم و پشم اعلا، دوام و استحکام فرش دستباف تبریز را به شکل چشمگیری افزایش داده است. همچنین، استفاده ماهرانه از سایهروشن در بافتههای این ناحیه، باعث شده تا ایجاد عمق و برجستگی بصری به یک ویژگی همگانی در انواع فرش تبریز تبدیل شود.
وجوه تمایز فرش تبریز در مقایسه با سایر فرشهای دستباف

فرش دستباف تبریز در مقایسه با دیگر نمونههای فرش دستباف ایرانی، دارای تفاوتهای قابل ملاحظهای است. طراحی دقیق و منظم در انواع فرش تبریز حرف اول را میزند. این نظم تا جایی پیش میرود که به دلیل وجود پرزهای کوتاه، این قالیها گاهی ظاهری شبیه به فرشهای ماشینی بسیار باکیفیت پیدا میکنند. در این زمینه، فرشهای دستباف قم رقیب اصلی فرش تبریز محسوب میشوند.
یکی از معایب عمومی فرشهای دستباف، سنگین بودن آنهاست. اما فرشهای تبریز معمولاً دوپوده هستند و پرزهای به کار رفته در آنها نسبت به سایر بافتهها کوتاهتر، نازکتر و سبکتر است؛ این ویژگی مشکل سنگینی را در این قالیها تا حد زیادی کاهش داده است. از سوی دیگر، انواع فرش تبریز حالت مخملی بودن کمتری دارند که دلیل آن، استفاده از پشمهای با خصلت زبرتر (اغلب از ناحیه ماکو) است. همچنین، رنگهای به کار رفته در فرشهای تبریز اصولاً دارای تم تیره هستند و در بیشتر موارد، این رنگها حالتی تند و خام دارند که به آنها شخصیتی متمایز میبخشد.
نگاهی به طرحهای پرفروش و شناختهشده فرش تبریز
در اینجا به معرفی طرحهای پرفروش و شناختهشده فرش تبریز میپردازیم که محبوبیت آنها در سالیان اخیر، از جمله در سال ۱۴۰۳، بالا بوده و پیشبینی میشود این محبوبیت در سال ۱۴۰۴ نیز ادامه داشته باشد. انتخاب نهایی همواره به سلیقه شما بستگی دارد.
فرش تبریز طرح هریس (هریز)
فرش هریس تبریز، با اصالتی از منطقهای به همین نام در آذربایجان، شهرتی جهانی دارد. از مشخصات بارز طرح و نقشه هریس، عدم استفاده از خطوط منحنی و در مقابل، بهکارگیری فراوان اشکال اسلیمی هندسی و خطوط شکسته است. این ویژگی به فرشهای طرح هریس، ظاهری قدرتمند و منظم میبخشد.
فرش تبریز طرح سالاری
اگر به دنبال فرشهایی با تم تیره هستید، طرح سالاری یکی از بهترین گزینههاست. تقریباً تمام طرحهای سالاری امروزی دو متن هستند و رنگ زمینه فرش توسط یک نقش گچبری مانند به دو قسمت، اغلب آبی و مشکی، تقسیم شده است. این فرش که جزو گزینههای گرانقیمت و پرفروش است، امروزه بیشتر با حدود ۴۰ رج تولید میشود.
فرش تبریز طرح ماهی
طرح ماهی به دلیل رنگ و لعاب خاص خود و استفاده بسیار ناچیز از ابریشم، گزینهای بسیار مناسب برای مکانهایی با پاخوری زیاد مانند نشیمن و راهرو است. این فرشها امروزه بیشتر با تراکمهای ۴۰ رج و ۵۰ رج تولید میشوند.

فرش تبریز طرح علیا
فرش علیا تبریز معمولاً قیمت پایینتری دارد. این فرش دستباف عمدتاً دارای رنگ زمینه کرم و حاشیه پیازی یا آجری رنگ است و ترنج وسط آن نیز همیشه به شکل دایرهای میباشد. طرح علیا به دلیل قیمت مناسبتر نسبت به طرحهای دیگر با حفظ کیفیت بافت و مواد اولیه، جزو گزینههای پرفروش است.
فرش تبریز طرح نامی
طرح نامی، که به آن طرح زیرخاکی نیز گفته میشود، از دیگر انواع فرش تبریز است. ویژگی بسیار خاص این فرش، استفاده از نقشهای ظرف و جام در سرتاسر آن و همچنین وجود تقارن در زمینه است. رنگبندی و نقوش متنوع آن، جلوهای بسیار زیبا به آن بخشیده است.
راهنمای انتخاب فرش تبریز با توجه به بودجه (بر اساس روند قیمتها)
در ادامه بد نیست نگاهی بیندازیم به قیمت حدودی فرش تبریز در سال جاری:
• بودجه کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان (روند ۱۴۰۳): فرشهای طرح قدیمی تبریز با الیاف پشمی، کیفیت و ماندگاری بالا داشته و برای محلهای پر رفت و آمد مناسباند. این قالیها به راحتی با دکوراسیونهای مینیمال امروزی هماهنگ میشوند.
• بودجه کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان (روند ۱۴۰۳): فرش خطیبی ۳۰ رج جفت شش متری با جنس پشم مرینوس، برای نشیمن و جهیزیه گزینهای عالی است.
• بودجه کمتر از ۳۰۰ میلیون تومان (روند ۱۴۰۳): طرح علیا ۴۰ رج (زیر ۲۵۰ میلیون) و طرح خطیبی ۴۰ رج (بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون) توصیه میشوند. رجشمار بالاتر باعث تراکم بیشتر، کیفیت بالاتر و جلوه بهتر طرح میشود.
• بودجه کمتر از ۴۰۰ میلیون تومان (روند ۱۴۰۳): فرش خطیبی ۴۰ رج جفت شش متری با حاشیه، ترنج و گلهای ابریشمی، طراحیهای بهروزتر و زیباتری دارد.
• بودجه کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان (روند ۱۴۰۳): در این رنج، دست شما بازتر است. طرحهای خطیبی، سالاری و نوینفر ۴۰ رج با چله ابریشمی از گزینههای محبوب هستند.
گرانترین فرش دستباف تبریز: نگاهی به یک اثر تاریخی
فرش «مدالیون روتشیلد تبریز»، که متاسفانه در جنگ جهانی دوم از ایران به سرقت رفت، در زمره گرانقیمتترین فرشهای جهان قرار دارد. طرح خاص و منحصر به فرد آن باعث شد تا محبوبیت بالایی کسب کند و امروزه نیز نقشههای فرش دستبافی با نام مدالیون از آن الهام میگیرند.
کلام آخر
فرش تبریز، با هر طرح و نقشی که انتخاب شود، تجلی هنر، فرهنگ و اصالت ایرانی است. بهترین طرحهای فرش تبریز در سال ۱۴۰۴ نیز همانهایی خواهند بود که علاوه بر زیبایی و کیفیت بافت، با سلیقه و نیاز شما همخوانی داشته باشند. از طرحهای سنتی و پرنقشونگار هریس و سالاری گرفته تا نقوش ظریفتر ماهی و علیا، هرکدام میتوانند جلوهای خاص به فضای شما ببخشند. هنگام انتخاب، به جزئیات، کیفیت مواد اولیه و اعتبار فروشنده توجه کنید. برای مشاهده و بررسی گزینههای متنوع، مراجعه به یکفروشگاه آریاس یا سایر مراکز معتبر فرش دستباف میتواند تجربه خریدی مطمئن و لذتبخش را برای شما به ارمغان بیاورد. یک فرش تبریز اصیل، نه تنها یک کفپوش، بلکه یک سرمایهگذاری هنری و میراثی ماندگار است.
- 14
- 4