روز جمعه «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد» جدیدترین گزارش خود از چشم‌انداز غذا را منتشر کرد. براساس این گزارش، عرضه در مواد غذایی طی سال‌جاری همچنان شرایط مناسبی را تجربه خواهد کرد، اما پیش‌بینی می‌شود هزینه واردات مواد غذایی با افزایشی ۶ درصدی نسبت به سال گذشته به ۴۱۳/ ۱ هزار میلیارد دلار برسد.
افزایش چشمگیر در هزینه‌های حمل‌ونقل، تقاضای بالاتر واردات و قیمت‌های باثبات و رو به افزایش کالاهای غذایی از جمله عواملی هستند که ارزش واردات جهانی این محصولات را در سال‌جاری به رکورد جدید خواهند رساند. در این گزارش همچنین آمارهای مربوط به بازار کالاهای ایران نیز به چشم می‌خورد. در ادامه، گزارش ۶ ماهه «چشم‌انداز غذای فائو» که در نوامبر ۲۰۱۷ منتشر شده است مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
آمار و ارقام ایران
در گزارش جدید «چشم‌انداز غذا فائو» آمار و ارقام مربوط به بازار مواد غذایی ایران نیز به چشم می‌خورد. در این گزارش، از ایران به‌عنوان سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم جهان یاد شده است. بر این اساس در سال‌جاری تولید گندم ایران بدون تغییر نسبت به سال ۲۰۱۶، در سطح ۵/ ۱۳ میلیون تن باقی خواهد ماند. در سال ۲۰۱۷، اتحادیه اروپا با تولید ۱۵۰ میلیون تن، چین با ۲/ ۱۳۰میلیون تن و هند با ۴/ ۹۸میلیون تن بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گندم جهان خواهند بود. «فائو» در گزارش خود با اشاره به افزایش حجم تجارت ذرت، از ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای ذرت جهان یاد کرده است.
بر این اساس پیش‌بینی شده حجم واردات ذرت ایران در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ به سطح ۵/ ۹ میلیون تن برسد. این حجم از واردات، ایران را در جایگاه ششم بزرگ‌ترین واردکنندگان ذرت جهان قرار خواهد داد. درخصوص واردات جو نیز که زیرمجموعه دانه‌های درشت است، ایران باواردات ۳/ ۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ پس از عربستان و چین بزرگ‌ترین واردکننده این محصول در جهان است.
«فائو» در گزارش جدید خود پیش‌بینی کرده است تحت شرایط نامساعد آب‌وهوایی سطح تولید برنج جهان نسبت به سال گذشته کاهش خواهد یافت. با این‌حال در این گزارش آمده است که ایران در کنار کشورهایی همچون ترکیه، پاکستان، تایلند، مالزی و... با بهره‌مندی از آب‌وهوای مطلوب، افزایش چشمگیر در برداشت برنج خواهد داشت. همان‌طور که اشاره شد سطح مصرف دانه‌های روغنی در سال‌جاری افزایش خواهد یافت. در این رابطه افزایش مصرف دانه‌های روغنی در ایران یکی از عوامل این افزایش در سطح جهانی خواهد بود.
وضعیت بازار محصولات دامی از دیگر بخش‌های مورد بررسی در گزارش «فائو» است. این نهاد پیش‌بینی کرده است حجم تجارت گوشت ماکیان در سال‌جاری افزایش یابد. در این رابطه اما ایران در کنار چین و اتحادیه اروپا کاهش صادرات این نوع گوشت را تجربه خواهد کرد. در بخش لبنیات نیز ایران از جمله کشورهایی است که در سال‌جاری افزایش تولید خواهد داشت. در این رابطه افزایش صادرات پنیر و شیر کم‌چرب کشور در سال‌جاری را می‌توان ناشی از این افزایش تولید دانست.
همچنین در سال‌جاری واردات کره ایران تحت‌تاثیر حساسیت قیمتی و کاهش قدرت خرید کاهش خواهد یافت. در آمارهای مربوط به شیلات نیز ایران پس از آمریکا و مکزیک بزرگ‌ترین واردکننده ماهی تیلاپیا از چین است. در نهایت «فائو» در بخشی از گزارش خود به سیاست‌های توسعهای کشورها اشاره کرده است. در این رابطه ایران با اتخاذ برنامه توسعهای دو ساله برای برای افزایش تولید دانه‌های روغنی در فهرست کشورهایی که سیاست‌های توسعهای اتخاذ کرده‌اند قرار گرفته است.
چشم‌انداز به تفکیک کالاها
«سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)» در گزارش جدید خود وضعیت بازارها را به تفکیک ۹ گروه غذایی بررسی کرده است. این ۹گروه عبارتند از: غلات، گندم، دانه‌های درشت (ذرت، جو، سویا و...)، برنج، ریشه کاساو، دانه‌های روغنی، گوشت، لبنیات و شیلات. بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود در سال‌های ۲۰۱۷/ ۲۰۱۸ بازار غلات جهان تحت‌تاثیر فزونی عرضه بر تقاضا و همچنین افزایش ذخایر، توازن مطلوبی را تجربه کند. در سال ۲۰۱۷ تولید غلات جهان با افزایش نسبت به سال گذشته و رسیدن به سطح ۶۱۴/ ۲ میلیارد تن، رکورد جدیدی را به ثبت خواهد رساند. عمده این افزایش در مناطق آمریکائی جنوبی و جنوب آفریقا خواهد بود.
گندم: بازار گندم جهانی البته شرایط متفاوتی خواهد داشت. در این رابطه پیش‌بینی می‌شود سطح تولیدات گندم جهان در سال ۲۰۱۷ با کاهش نسبت به رکوردی که در سال گذشته به ثبت رسید به سطح ۷۵۳ میلیون تن برسد. عمده این کاهش در دو کشور آمریکا و استرالیا خواهد بود. البته به‌رغم کاهش تولید، عرضه گندم در سطح باثباتی نسبت به سال گذشته باقی خواهد ماند، چراکه تولید گندم در سال‌جاری با وجود کاهش نسبت به سال گذشته همچنان بالاترین میزان تولید پس از سال ۲۰۱۶ خواهد بود.
براساس گزارش «فائو»، برای پنجمین فصل متوالی ذخایر گندم افزایشی خواهد بود و به بالاترین رکورد تاریخی خود خواهد رسید (۲۵۸ میلیون تن). البته انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ حجم تجارت در بازارهای گندم تحت‌تاثیر بالا بودن قیمت‌های جهانی و کاهش تقاضای واردات در آسیا کم شود و به سطح ۲/ ۱۷۵ میلیون تن برسد.
دانه‌های درشت: تولید جهانی دانه‌های درشت در سال‌جاری رکورد جدیدی را به ثبت خواهد رساند. بخش عمده این بهبود تحت‌تاثیر افزایش تولید ذرت در جنوب آفریقا و آمریکای جنوبی است. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ تولید دانه‌های درشت به سطح ۳۶/ ۱ میلیارد تن برسد. در کنار افزایش چشمگیر تولیدات دانه‌های درشت، مصرف این گروه از مواد غذایی اما با سرعت کمتری افزایش خواهد یافت که نتیجه آن افزایش حجم ذخایر است.
برنج: در فصل‌جاری گرچه شرایط نامطلوب آب‌وهوایی تولید جهانی برنج را با چالش روبه‌رو ساخته است، با این‌حال اما سطح تولید این محصولات همچنان بالاتر از مصرف خواهد بود، امری که باعث افزایش ذخایر جهانی برنج می‌شود. براساس پیش‌بینی‌های «فائو» سطح تولید جهانی برنج در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ به ۵/ ۵۰۰ میلیون تن خواهد رسید.
در این رابطه پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی برنج با افزایشی ۱/ ۱درصدی نسبت به سال گذشته به ۵۰۳ میلیون تن در سال‌جاری برسد. تجارت برنج نیز پس از بهبودی ۸ درصدی در سال ۲۰۱۷ و رسیدن به سطح ۴۵میلیون تن، در سال ۲۰۱۸ با تغییری جزئی به سطح ۴/ ۴۵ میلیون تن خواهد رسید.
دانه‌های روغنی: گرچه تولید دانه‌های روغنی جهان در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نخواهد کرد، اما عرضه این محصولات تحت‌تاثیر به‌کارگیری ذخایر افزایش خواهد یافت. در این رابطه پیش‌بینی شده است سطح تولید دانه‌های روغنی در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۷ به ۵/ ۲۲۶ میلیون تن برسد. همچنین با توجه به مصرف ۲۲۶ میلیون تنی دانه‌های روغنی در سال‌جاری، ذخایر این محصولات افزایش خواهد یافت.
گوشت و فرآورده‌های گوشتی: پس از کاهش سطح تولید محصولات گوشتی در سال ۲۰۱۶، پیش‌بینی می‌شود تولید این محصولات در سال ۲۰۱۷ با رشد ۱/ ۱ درصدی به ۸/ ۳۲۴ میلیون تن برسد. بخش عمده این افزایش تولید در کشورهای آمریکا، برزیل، روسیه، مکزیک، هند، ترکیه و... خواهد بود. تجارت محصولات گوشتی نیز با افزایش ۲/ ۱ درصدی به سطح ۵/ ۳۱ میلیون تن خواهد رسید.
شیر: در سال ۲۰۱۷ سطح تولید شیر جهان با افزایش ۴/ ۱ درصدی نسبت به سال گذشت، به ۵/ ۸۳۳ میلیون تن خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی می‌شود تجارت این محصول با افزایش نسبت به سال گذشته به ۶/ ۷۱ میلیون تن برسد.
شیلات: «فائو» در گزارش «چشم‌انداز غذا» خود پیش‌بینی کرده است در سال ۲۰۱۷ تولید ماهی و محصولات دریایی ۳/ ۲ درصد افزایش یابد. البته به‌رغم افزایش تولید، رشد تقاضای ناشی از بهبود شرایط اقتصادی، قیمت این نوع محصولات را افزایش خواهد داد.
نیما صبوری
- 14
- 2
