چندی پیش معاون سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اعلام اینکه بهره‌برداری از شهرک تخصصی پوشاک تا پایان تابستان سال‌جاری کلید خواهد خورد، یادآور شد که بهره‌برداری از این پروژه با مساحت ۲۰۶هکتاری تا پایان سال ۱۳۹۸ طول خواهد کشید. فرشاد مقیمی، اشاره‌ای به تفاهمنامه‌های صورت گرفته در این زمینه داشته و تصریح کرده بود تفاهمنامه‌هایی پنج‌جانبه با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، انجمن پوشاک، صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری تعاون و بانک توسعه تعاون صورت گرفته که براساس این تفاهمنامه مطالعات طراحی فاز یک با همکاری انجمن پوشاک صورت‌گرفته است. او در این راستا حتی از انتخاب مشاور جهت طراحی و روشنایی شبکه توزیع ۲۰ کیلوولت و همچنین گاز‌رسانی به شهرک صنعتی پوشاک نیز خبر داده بود؛ شهرکی که برای نخستین‌بار در پایتخت بر اساس نیاز داخلی طراحی شده و سراسر زنجیره تولید پوشاک از تامین مواد اولیه گرفته تا مد، طراحی و... را شامل می‌شود. از نظر کارشناسان ایجاد شهرک‌های صنعتی پوشاک یک قدم مثبت در عرضه پوشاک است. ایجاد شهرک پوشاک در شرایطی به مسئولان پیشنهاد شد که بخش عمده‌ای از تولیدات این صنعت از تولید تا فروش در گرو تولیدات باکیفیت و البته مقرون به‌صرفه‌تر برای مردم است.
کارشناسان بر این باورند که با احداث شهرک‌های پوشاک شاید بتوان از افزایش قیمت تمام‌شده تولید جلوگیری کرد و بیشتر بر کیفیت تولیدات افزود تا شاید خریدار ایرانی پایبند به خرید کالای داخلی باقی بماند. تردد در بازار پارچه و پوشاک بیشتر بیانگر کاهش تعداد خریداران این بازار است؛ خریدارانی که در بازارهای بزرگ یا به‌دنبال کالای باکیفیت ترک و کره‌ای راهی بازار شده‌اند یا اجناس ارزان و البته مقرون به صرفه‌تر چینی. کارشناسان می‌گویند مشکل صنعت پوشاک ما امروزه صنعتی‌نبودن آن است، کمااینکه پوشاک در ایران هنوز نتوانسته پا به پای سایر بخشهای این صنعت توسعه یافته‌تر حرکت کند. علیرضا حائری، کارشناس پوشاک می‌گوید اگر مقایسه‌ای بین صنعت پوشاک با سایر صنایع چون فرش ماشینی داشته باشیم می‌بینیم که هنوز پوشاک ما ماشینی نشده یا در مقایسه با صنعت الیاف متوجه می‌شویم که صنعت پلی‌استر یا ریسندگی ما چقدر پیشرفت داشته و متاسفانه صنعت پوشاک هنوز در زیرپله یا سایر اماکن بی‌‌‌نام و نشان تولید می‌شود.
به‌گفته این کارشناس پوشاک کاهش خریدار ایرانی اجناس داخلی نیز بیشتر به‌دلیل ناشناس‌بودن تولیدات داخلی است، چراکه خریدار امروزه به‌دنبال اجناس شناخته‌شده و البته با خدمات پس از خرید است؛ مزیتی که در تولیدات پوشاک ایرانی چندان جدی گرفته نشده است و خریدار ایرانی نیز در راستای تامین نیاز و سلیقه خود یا به سمت تولیدات با برند خارجی کشیده شده است یا از واردات آن استقبال کرده است. واردات ۵/۲میلیارد دلار پوشاک که به شکل قاچاق، در مقابل۵۰میلیون دلار صادرات کشور قرار گرفته است، بیانگر این موضوع است. این کارشناس معتقد است، اگر خواستار حضور در بازارهای جهانی هستیم باید بپذیریم که اول باید به سمت صنعتی‌شدن حرکت کنیم و دوم کیفیت را ارتقا دهیم.
صنعت پوشاک محدودیت پذیر نیست
گشتی در بازار پوشاک و البته منسوجات داخل کشور چون پرده و پارچه حاکی از تعداد بالای خریداران اجناس چینی یا ترک و کره است؛ اجناسی که در برابر کیفیت و البته شهرت، خریدار را به سمت خرید برندهای مشهور و البته باکیفیت می‌کشاند؛ خریداری که یا جنس ترک و کره باکیفیت و البته مقرون به‌صرفه را انتخاب کرده یا اجناس چینی و البته ارزان‌تر را. در این بین تکلیف خریدار اجناس ایتالیایی و انگلیسی نیز مشخص است؛ افرادی که می‌دانند نمی‌خواهند کیفیت را فدای قیمت بکنند. یک بررسی میدانی از سطح بازار بزرگ تهران و بازار انواع منسوجات و پارچه‌های رسمی تا غیررسمی که در بازارهای تهران عرضه می‌شود جملگی بیانگر استقبال خریداران از کالا یا اجناس خارجی است؛ حال می‌خواهد این جنس خارجی از نوع چینی باشد یا ترک و کره‌ای. در هر شکل اگر در بازار به‌دنبال جنس ایرانی باشید با اجناسی مواجه می‌شوید که به‌نقل از خود فروشندگان اگر باکیفیت باشند گران‌تر تمام می‌شوند و اگر نوع ارزان آن را بخواهیم کیفیت جنس چینی بر آن تقدم دارد.
وقتی گشتی در بازار انواع پرده‌ها و پارچه‌های چادر نماز و چادر مشکی ایرانی می‌زنید فروشندگان اجناسی را نشان می‌دهند که یا چینی است یا کره‌ای و ژاپنی. این چادر‌ها یا برای نمازخواندن یا برای ایاب و ذهاب کاربرد دارند. در پاسخ به این سوال که چرا باید کشور ایران اینچنین وارد‌کننده کالای مورد نیازش باشد، دبیر اسبق انجمن صنایع نساجی ایران می‌گوید: این به‌دلیل کم‌کاری‌های رایج در بخش خصوصی و دولتی کشور است. به عبارتی متولیان دولتی چادر مشکی ما بزرگ‌ترین مصرف‌کننده چادر مشکی در دنیا هستند که ۹۰درصد نیاز خودشان را از طریق واردات تامین می‌کنند. به عبارتی ۴۰ سال است که در بین مسئولان دولتی و خصوصی هیچ اراده‌ای برای تهیه و تولید حداقل‌های نیاز کشور که چادرمشکی یکی از آنهاست، صورت نگرفته است. چه‌بسا در بازار کشورهای در حال تولید چادر مشکی حتی نیازی به فروش چهار متر پارچه چادر مشکی نیز نباشد. علیرضا حائری در مورد ویژگی اجناس ترک و استقبال خریداران از اجناس ترک و کره در بازار می‌گوید: ترکیه از بازار و اقتصادی آزاد برخوردار است که در صنعت پوشاک کنترل‌شده عمل نکرده است و این امتیازی است که بازار مد و پوشاک ترکیه از آن برخوردار بوده و موفق‌تر عمل کرده است. به باور حائری اگر می‌خواهیم در بخشهای مختلف صنعت پوشاک، از حداقل‌های تولید تا صادرات برخوردار شویم باید از دستوری عمل‌کردن حذر کنیم، چراکه پوشاک از جمله معدود صنایعی است که با سلیقه و ذائقه مردم سر وکار دارد و سلیقه مردم نیز نمی‌تواند دستورپذیر باشد. او می‌گوید: در مورد صنعتی‌کردن پوشاک در کشور باید از دستوردادن در اقتصاد پوشاک دست برداشت و اجازه داد آنچه بازارهای جهانی یا بازار داخل احساس نیاز می‌کند، تولید شود.
او دلیل ۵/۲میلیارد دلار واردات پوشاک قاچاق را نیز همین مورد عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: آنچه مردم می‌پسندند در داخل تولید نمی‌شود، به عبارتی تولیدات بر اساس مد و و سلیقه مردم نیست. از این رو مردم بیشتر دنبال واردات همان جنس یا کالا می‌روند. حائری در ادامه با تاکید بر این مهم که ایران هنوز در بخش پوشاک از جایگاه مناسبی برخوردار نیست، از اصطلاح «هیچ» برای این موضوع استفاده می‌کند و می‌افزاید: جمع صادرات پوشاک ما به ۵۰میلیون دلار نیز نمی‌رسد و این موضوع بیانگر آن است که جمع صادرات ما با کیفیتی که قابل عرضه در بازارهای جهانی باشد فاصله معناداری دارد. از سوی دیگر سالیانه ۵/۲میلیارد دلار پوشاک به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود که مشخص است بازار داخلی تشنه آن است.
این مهم به‌ویژه به‌دلیل کمبود در برندهایی با نام و نشان‌هایی مشخص، تاثیر بسزایی در افزایش این عطش در بازار واردات پوشاک داشته‌است. حائری در خاتمه اشاره‌ای به سخنان مقام معظم رهبری در راستای حمایت از تولیدات داخل دارد و ادامه می‌دهد: مقام معظم رهبری در سخنرانی عید تاکید کردند که بحث حمایت از کالای داخلی مشروط بر تولید کالایی است که مطابق سلیقه مردم باشد، بنابراین وقتی کالایی تولید شود که مطابق سلیقه مردم نیست حتی اگر تولید مازاد هم باشد در انبارها خاک خواهد خورد.
سهیلا وکیلی
- 17
- 3
