صف مجوزگیری در آخر پاییز

افزایش درخواست برای دریافت مجوز صنعتی در مدت زمان مورد بررسی در حالی ثبت شده که میزان سرمایه محقق و پیش‌بینی شده برای طرح‌های صنعتی در این مدت نسبت به دوره مشابه سال قبل افت داشته است. برخی ارزیابی‌ها حاکی از این است که با اعمال تحریم‌های جدید در حال حاضر صنایع کوچک که به سرمایه‌بری کمتری نیاز دارند بیش از سایر صنایع مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارند؛ به همین دلیل روند درخواست برای توسعه این دسته از صنایع بیشتر است.

داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان‌ دهنده رشد ۱۸درصدی درخواست برای جواز تاسیس و رشد حدود ۵درصدی درخواست برای پروانه‌های بهره‌برداری (ایجادی و توسعه‌ای) است. رشد ثبت شده برای صدور مجوز در حالی است که میزان سرمایه‌گذاری در این دوره روند معکوس داشته است، به‌طوری‌که براساس آمار اعلام شده سرمایه پیش‌بینی شده برای طرح‌های جدید در مدت زمان مورد بررسی افتی ۷ درصدی داشته و سرمایه‌گذاری محقق شده برای طرح‌های صنعتی (ایجادی و توسعه‌ای) نیز افتی ۵/ ۱۱درصدی را ثبت کرده است.

از سوی دیگر، تاثیر رشد درخواست برای اخذ مجوز صنعتی را می‌توان در کارنامه سه فصل تولیدات صنعتی، معدنی و پتروشیمی نیز مشاهده کرد؛‌ داده‌های جدید از تولیدات صنعتی نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی از میان ۵۵قلم کالای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی ۳۴ قلم کالا رشد تولید و در مقابل ۲۱ قلم کالا افت تولید را ثبت کرده‌اند. با این شرایط می‌توان گفت ۸/ ۶۱ درصد از کالاهای منتخب ارزیابی ‌شده در مدت زمان مورد بررسی، نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد تولید داشته‌اند. براساس آمار اعلام شده «سموم دفع آفات نباتی»، «داروی انسانی»، «‌ماشین لباسشویی»، «کولر آبی» و «نخ پلی‌استر» از جمله کالاهای منتخبی هستند که بیشترین رشد تولید را ثبت کرده‌اند.

براساس داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۱۹هزار و ۸۱۲ فقره جواز تاسیس با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از دو میلیون و ۲۱۵ هزار میلیارد ریالی در کشور صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد، رشد حدود ۱۸درصدی و به لحاظ ارزش سرمایه‌گذاری نیز افت ۷ درصدی داشته است. اما درخصوص پروانه‌های بهره‌برداری صادره (ایجادی و توسعه‌ای) نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۴ هزار و ۵۶۷ فقره پروانه بهره‌برداری در کشور صادره شده است که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل رشد حدود ۵ درصدی داشته است، سرمایه محقق‌شده برای پروانه‌‌های بهره‌برداری نیز بیش از ۳۹۲ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۵/ ۱۱ درصدی داشته است.

در گزارش منتشر شده از سوی این وزارتخانه بر این نکته تاکید شده است که رشد منفی پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در مدت زمان مورد بررسی به دلیل صدور جواز تاسیس واحد «پترو پالایش مکران» با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری بیش از ۴۱۱ هزار میلیارد ریالی در شهریور ماه سال گذشته بوده است. بدون احتساب واحد مذکور تغییرات میزان پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در ۹ ماه منتهی به آذر سال جاری افزایش بیش از ۱۲ درصدی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر، براساس اطلاعات منتشر شده از سوی این وزارتخانه، رشد منفی سرمایه‌گذاری محقق‌شده در مدت زمان مورد بررسی به دلیل صدور پروانه بهره‌برداری واحد «نفت ستاره خلیج فارس» با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۹۲هزار میلیارد ریالی در خرداد ماه سال گذشته است. بدون احتساب واحد مذکور تغییرات میزان سرمایه‌گذاری و اشتغال در مدت زمان مورد بررسی، به ترتیب رشد ۷/ ۵۶ درصدی و کاهش ۶/ ۳ درصدی خواهد داشت.

شرح حال صدور جوازهای صادره در میان هفت گروه و ۱۶ زیرگروه نیز در مدت زمان مورد بررسی از تمایل برای اخذ جواز حکایت دارد. براساس آمار اعلام شده از مجموع ۱۶زیرگروه در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۱۲زیرگروه رشد درخواست برای صدور جواز را پشت‌سر گذاشته‌اند. در ارزیابی وزارت صنعت، معدن و تجارت هفت گروه شامل بخش‌های «صنعت»، «معدن»، «صنف»، «تجارت خارجی»، «تجارت الکترونیک»، «نرم‌افزار» و «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» ارزیابی می‌شوند که در مجموع ۱۶ زیرگروه برای آنها تعریف شده است. افزایش تمایل برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های صنعتی موجب شد تا پیش‌بینی‌های افت سرمایه‌گذاری با اعمال تحریم‌‌های جدید نیز از بین برود. با اعمال تحریم‌های جدید برخی از فعالان اقتصادی پیش‌بینی می‌کردند که سرمایه‌‌گذاران از سرمایه‌گذاری جدید در بخش‌های صنعتی خودداری خواهند کرد، اما آمارها نشان می‌دهد همچنان تقاضا برای سرمایه‌گذاری و اخذ مجوز در کشور وجود دارد.

رصد داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین بیانگر آن است که در دوره زمانی مورد بررسی مصوبات سرمایه‌گذاری خارجی نیز به لحاظ تعداد رشد داشته، اما ارزش سرمایه‌گذاری مصوب شده در این مدت نیز افت را ثبت کرده است که با این شرایط می‌توان گفت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب در این دوره زمانی نیز به سمت صنایع کوچک و بعضا متوسط سوق داده شده است. براساس داده‌های اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۷۰ طرح با سرمایه ۸/ ۸۳۱ میلیون دلاری به تصویب هیات سرمایه‌گذاری خارجی رسیده است که این میزان مصوبه به لحاظ تعداد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۴۰ درصدی و به لحاظ ارزش افت ۶/ ۰ درصدی داشته است.

وضعیت ۱۶ زیرگروه

براساس داده‌های اعلام شده بخش معدن که دربرگیرنده سه زیرگروه «پروانه اکتشاف»، «گواهی کشف» و «پروانه بهره‌برداری» می‌شود، نیز مدت زمان مورد بررسی را با رشد در دو زیرگروه و افت در یک زیرگروه دیگر در اخذ جواز سپری کرده است. با توجه به آمار منتشر شده در مدت زمان مورد بررسی، در مجموع ۵۰۴ فقره «پروانه اکتشاف» صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۵۹۳ فقره پروانه اکتشاف صادر شده بود، افت ۱۵ ‌درصدی برای این زیرگروه ثبت شد. اما مجوزهای صادره برای «گواهی کشف» نیز برابر با ۲۸۹ فقره بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۵/ ۲درصدی داشته است، اما جوازهای صادره برای «پروانه بهره‌برداری» معدنی‌ نیز در مدت زمان مورد بررسی برابر با ۳۳۳ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی ۳/ ۰ درصدی را ثبت کرده است.

داده‌‌‌های آماری نشان می‌دهد که در بخش «پروانه‌های صنفی» در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۲۹۳ هزار و ۷۷۷ فقره پروانه ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد ۷/ ۰ درصدی را به ثبت رسانده است. اما در گروه «تجارت خارجی» نیز آمارها حکایت از روند مثبت صدور «کارت‌های بازرگانی» و افزایش تجار جدید دارد. براساس ارزیابی‌‌‌ها، در مدت زمان مورد بررسی ۵هزار و ۵۹۰ فقره کارت بازرگانی برای تجار ایرانی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۳ درصدی همراه بوده است. «تجارت الکترونیک» یکی‌ دیگر از هفت گروه مورد بررسی در جداول آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت است که در زیر گروه «گواهی امضای الکترونیکی» رشد و در زیرگروه «نماد الکترونیکی» افت جواز را ثبت کرده است. در مدت زمان مورد بررسی «گواهی امضای الکترونیکی» صادره برابر با ۱۱۵ هزار و ۶۳۲ فقره بوده که رشد نزدیک به ۶۰ ‌درصدی داشته و صدور «نماد الکترونیکی» نیز معادل ۹ هزار و ۷۳۱ فقره بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی نزدیک به ۷ ‌درصدی داشته است.

ششمین گروه مورد بررسی مربوط به صدور جواز «نرم‌افزار» است. در این گروه که زیر شاخه‌ای به‌نام «پروانه بهره‌برداری نرم‌افزار» در آن جای گرفته است، روند صدور مجوزها نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۵۵ ‌درصدی را تجربه کرده است.

هفتمین گروه مورد بررسی صدور جواز «پژوهش، فنی و مهندسی، تحقیق و توسعه» است که خود ۶ زیرگروه دارد. در زیرگروه نخست که «جواز خدمات فنی و مهندسی» جانمایی شده در مدت زمان مورد بررسی ۲۵۳ فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد حدود ۱۹ درصدی داشته است. همچنین تعداد «پروانه فنی و مهندسی» در مدت زمان مذکور ۱۲۹ فقره بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل با رشد ۲/ ۳ ‌درصدی همراه بوده است.

آمارها همچنین نشان می‌دهد در زیرگروه «جواز تاسیس مرکز پژوهش‌های صنعتی و معدنی» نیز ۱۴ فقره جواز ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، رشد ۷۵ ‌درصدی داشته است. «پروانه پژوهش مرکز پژوهش‌‌های صنعتی و معدنی» نیز در مدت زمان مورد بررسی ۵ فقره بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افتی حدود ۵۰ ‌درصدی داشته است. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد در زیرگروه «گواهی تحقیق و توسعه» نیز در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۶۸ فقره جواز صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افت ۶۷ درصدی داشته است. اما روند صدور مجوز در زیرگروه «پروانه تحقیق و توسعه» نیز از رشد بیش از ۲۰درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل حکایت دارد و مجموع جوازهای صادره برای این زیرگروه برابر با ۱۳۰ فقره است.