برفک عبارت است از یک عفونت قارچی شایع دهان. بیشتر، نوزادان و شیرخواران را مبتلا می‌کند ولی سایر کودکان و بزرگسالان نیز مبتلا می‌شوند. در صورت بروز این بیماری دهان خشک است و لکه‌هایی (پلاک‌هایی) با مشخصات زیر در دهان ظاهر می‌شوند:
لکه‌ها سفید تا زرد متمایل به کرم و اندکی برجسته هستند. شبیه شیر دلمه بسته هستند ولی پاک نمی‌شوند.
لکه‌ها دردناک نیستند مگر این که برداشته شوند. در این صورت زخم‌های کوچک و دردناکی بر جای می‌گذارند.
علل
قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس . معمولاً به تعداد کم در دهان وجود دارد ولی عوامل خاصی ممکن است باعث تکثیر بیش از حد آن شوند.
درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها. ممکن است تعادل طبیعی ارگانیسم‌ها را در دهان برهم زند و باعث ایجاد برفک گردد.
زایمان. نوزادان ممکن است عفونت را در حین عبور از مجرای زایمان کسب کنند به خصوص اگر مادر دچار عفونت مهبل با یک مخمر باشد. برفک ظرف چند ساعت تا ۷ روز پس از تولد ظاهر می‌شود.
سالخوردگی. افراد مسن‌تر به خاطر مقاومت طبیعی کمتر دچار برفک می‌گردند.
عوامل تشدید کننده بیماری
تغذیه نامناسب
بیماری که باعث کاهش مقاومت شده باشد.
ایدز (برفک در بزرگسالان، جزئی از معیارهای تشخیصی ایدز به شمار می‌رود).
دیابت شیرین
التهاب ناشی از دندانهای مصنوعی
مصرف مزمن استروییدها (خوراکی یا استنشاقی)
برخی مواقع می‌تواند به مهبل، پوست، حنجره، لوله گوارش یا دستگاه تنفسی نیز گسترش یابد.
پیشگیری
بهداشت خوب دهان؛ با رعایت بهداشت دهان و دندان و کنترل نارساییهای دهان می‌شود از بروز برفک جلوگیری کرد.
اجتناب از آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری نیز گسترش و تشدید برفک را کاهش می‌دهد.
درمان
درمان معمولاً ظرف ۳ روز این عفونت را پاک می‌کند. خطرناک یا جدی نیست ولی تمایل به عود دارد.
آزمونهای تشخیصی می‌توانند شامل خراش دادن پلاک و بررسی ماده در زیر میکروسکوپ باشند.
هدف از درمان بهبود بیماری زمینه‌ای مساعدکننده بیمار به عفونت و تسکین علایم برفک است.
در صورت ابتلای یک شیرخوار به این عفونت، هر چیزی را که ممکن است در دهان بچه قرار بگیرد، استریل کنید.
محلول پراکسید هیدروژن برای شستشوی دهان، ناراحتی را تسکین خواهد داد.
ممکن است از داروی کلوتریمازول که در دهان حل می‌شود، ۵ بار در روز و به مدت ۱۴ روز استفاده شود.
ضایعات کودکان کم‌سن را می‌توان به دقت با یک وسیله نخی آغشته به سوسپانسیون نیستاتین برداشت.
کرم‌های ضد کاندیدیا که در زیر دندانهای مصنوعی یا در گوشه‌های دهان بکار می‌روند، گاهی اثربخش هستند.
رژیم غذایی در شیرخواران ثابت است. سایر کودکان و بزرگسالان باید مایعات کافی همراه با شیر، ژلاتین مایع، بستنی، فرنی، آب، چای یا سایر نوشیدنی‌ها و غذاهایی را مصرف کنید که به راحتی قابل بلع هستند. در صورت دردناک بودن لکه‌ها، برای نوشیدن از نی استفاده کنید.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر علایم کم‌آبی (چشم‌های گود رفته، الاستیسیته کم پوست و خستگی) در یک کودک ظاهر شوند.
ایجاد تب
ظاهر شدن ضایعات در پوست یا مهبل
اگر علایم عفونت باکتریایی ثانویه (درد، قرمزی، حساسیت به لمس، تورم، گاهی تب) در دهان ظاهر شوند.
- 17
- 1
