عوامل موثر در تورم غدد لنفاوی

تورم غدد لنفاوی همیشه مساله ترسناکی نیست گاهی پای یک عفونت ساده در میان است

فوبیای تورم!

چندی پیش، زیر لبم تبخال زده بود. یك روز از آن نگذشته بود كه در زیر بغلم احساس درد كردم. با معاینه‌ای ساده متوجه تورم دردناك ناحیه كوچكی در زیر بغلم شدم. با آن كه می‌دانستم غدد بدخیم، معمولا دردناك نیستند، ولی نگرانی از این كه نكند این برجستگی كوچك دردناك، خوش خبر نباشد، ذهنم را تا چند روز درگیر كرده بود.

این اتفاق اماچیزی جز تورم غدد لنفاوی نبود كه اتفاقا نشانه خوبی از عملكرد درست سیستم ایمنی بدن در مقابله با هر نوع عامل ویروسی و میكروبی یا بیماری زاست. غدد لنفاوی در ناحیه گردن، زیربغل و كشاله ران وجود دارد كه در صورت مواجهه با هرنوع عفونت ممكن است متورم شده و واكنش نشان دهد. دكتر حمید عمادی، متخصص عفونی در گفت‌وگو با ما پرده از عوامل موثر در تورم غدد لنفاوی و خطرناک نبودن این واكنش ایمنی بدن بر می‌دارد .

حالت طبیعی یك غده لنفاوی نرم، لاستیكی، و متحرك است كه قطری كمتر از ۷ میلی‌متر دارد زمانی كه غدد لنفاوی متورم می‌شوند، این ناحیه بزرگ و حساس می‌شود. از آنجا كه تورم غدد لنفاوی معمولا ناشی از یك عفونت است، درمان آن به درمان عامل بیماری مربوط می‌شود. معمولا عفونت‌های پوست سر، شقیقه، صورت، دندان و عفونت‌های سینوس و گوش باعث تورم غدد لنفاوی می‌شود كه در صورت تشخیص درست محل عفونت از سوی متخصص، درمان آن مشكل نخواهد بود.

برجستگی‌های لغزان دردناك

غدد لنفاوی در اطراف دهان، بینی و نیز ناحیه گردن پراكنده‌اند و اگر میكروبی از طریق گوش و حلق و بینی وارد بدن شود، این غده‌ها بزرگ می‌شوند‌. همچنین اگر از طریق جراحت، میكروبی وارد دست شود، غدد لنفاوی زیر بغل بزرگ می‌شود‌. از سوی دیگر اگر از طریق اندام تناسلی میكروبی وارد بدن شود، غدد لنفاوی در كشاله ران بزرگ می‌شوند.

در واقع دو عامل عفونت و با احتمال كمتری، سرطان‌ها، بیماری‌های روماتیسمی و حتی برخی داروها نیز به بزرگ شدن این غدد منجر می‌شوند، اما معمولا بسیاری از این تورم‌های دردناك خوش‌ خیم بوده و خودبه‌خود خوب می‌شوند‌. ناگفته نماند بیماری‌هایی مثل خراش گربه، سل، تب مالت و اچ‌آی‌وی نیز با تورم غدد لنفاوی همراه هستند .

نترسید!

در بسیاری از موارد افراد از تورم غدد لنفاوی واهمه دارند و این عارضه باعث نگرانی آنها می‌شود‌. جالب است بدانید بیش از دوسوم غدد لنفاوی به علت‌هایی كه تشخیص داده نمی‌شود، متورم می‌شود. با این‌حال در اكثر موارد این عارضه ناشی از عفونت است.

غدد لنفاوی اگر به‌دلیل عفونت، بزرگ شوند معمولا دردناك است؛ بعلاوه عفونت باعث می‌شود غدد متعدد بوده و با قوام غضروفی همراه باشد‌. در حالی كه توده‌های سرطانی، درد نداشته و قوام استخوانی دارد‌. به بیان دیگر از بروز غدد لنفاوی دردناك و لغزنده نباید نگران شوید. بعلاوه هر عاملی كه باعث ایجاد التهاب شود مثل بیماری خراش گربه، زخم یا عفونت ناحیه دندان با بزرگ شدن غدد لنفاوی همراه است.

وقتی پای سرطان در میان است

یكی از سرطان‌هایی كه با درگیری غدد لنفاوی زیر بغل همراه است، سرطان سینه است. در این سرطان، گاهی منشأ اصلی بیماری، غده لنفاوی است و در برخی موارد نیز ممكن است سرطان به غدد لنفاوی گسترده (متاستاز) شده باشد. در مواردی كه سرطان در مراحل پیشرفته‌تر باشد، سلول‌های سرطانی از سد غدد لنفاوی نیز می‌گذرد و جاهای دیگر را هم درگیر می‌كند. 

تیمار غدد لنفاوی دردناك

وقتی غده لنفاوی بزرگ و دردناك شود باید ابتدا دریابید كه عامل ایجادكننده آن چیست. از آنجا كه معمولا عفونت‌ها عامل ایجادكننده این عارضه است باید درصدد رفع و درمان عامل عفونی برآیید. مثلا اگر بیماری سل، عامل تورم غدد لنفاوی است باید تحت درمان ضد‌سل قرار بگیرید.

اگر به تشخیص درستی از حیث عامل تورم غدد لنفاوی نرسیم باید از تكه‌برداری (بیوپسی) كمك بگیریم تا پاتولوژی تعیین كند سلول‌های داخل غدد لنفاوی چه هستند و به ماهیت عاملی كه باعث بزرگ شدن غدد شده، پی ببریم.

در ساده‌ترین اقدام، گرم كردن محل متورم شده به كاهش درد ناشی از آن كمك می‌كند. برای كاهش درد غدد لنفاوی متورم طی درمان عفونت، می‌توانید حوله‌ای گرم را چهار بار در روز و هر بار به‌مدت ۱۵ دقیقه روی آنها بگذارید.

 معمولا اگر عامل ایجاد این عارضه، عفونت باشد از داروی ضد‌درد و ضد‌التهاب 

(مثل بروفن) كمك گرفته می‌شود.

 پس از یافتن محل عفونت كه می‌تواند عفونت‌های پوست سر، شقیقه و صورت، عفونت‌های سینوس و گوش باشد، پزشكتان با آنتی‌بیوتیك مناسب آن را درمان می‌كند.

 اما فراموش نكنید غدد لنفاوی كه بزرگ و سفت شده و تورم آن بدون علت است نیاز به پیگیری تخصصی و سریع دارد. 

اگر با تورم در ناحیه تحت فكی و اطراف گردن خود مواجه شدید نیز ممكن است مبتلا به اختلالات غدد لنفاوی شده باشید كه با مراجعه به متخصصان غدد می‌توانید علت را جویا شوید و تحت درمان قرار بگیرید.