روزنامه نسل فردا نوشت: اگر بخواهیم با زبانی ساده، مختصر و به دور از پیچیدگی‌های محاسباتی سیستمی و وزارت خانه‌ای، داستان کمبود پزشک و نحوه جبران آن را روایت کنیم می‌توان گفت: از حدود یک دهه و نیم گذشته تا کنون زنگ کمبود پزشک و متخصص در کشورمان به دلایل مختلفی از جمله مهاجرت و تغییر شغل که همان هم علل گوناگونی چون نارضایتی از نابسامانی‌های پرداختی و تبعیض و غیره دارد، به صدا درآمده است. حالا طی چند سال اخیر یک سری از سیاست‌گذاران در چندین خیابان آن طرف تر از ایوانک (وزارت بهداشت)، یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی‌ها دست و آستین بالا زدند تا با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی، اولاً آینده جمعیت پزشکی کشور را از نیاز به واردات از هند و پاکستان نجات دهند و بعد هم مشکل کمبود پزشک در مناطق محروم و شهرهای کم برخوردار نیز رتق و فتق کنند.
ظاهراً این یک تصمیمی است که هم خداوند راضی خواهد بود و هم خلقش، اما در آن سوی قصه دو سناریوی مهم دیگر هم وجود دارد: یکی موضوع ظرفیت نداشتن دانشگاه‌های علوم پزشکی و ناکافی بودن بودجه و امکانات مورد نیاز برای تربیت پزشک است که به هرحال به همه ارکان حاکمیتی مربوط می‌شود، و دومی هم عدم توانایی نگه داشتن همین سرمایه‌ها و فراری دادن‌شان از مملکت است که باز به ناترازی های عقلی برخی از همان تصمیم گیران و چرتکه اندازان کشور، برمی گردد.
حالا در لابه لای همین زنجیره، یک تراژدی تأسف بار دیگر هم وجود دارد، یعنی سخت گیری و سنگ اندازی های قابل تأمل خود وزارت بهداشت با کار کردن فارغ التحصیلان رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی است که سال‌های گذشته برای تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند و الان بازگشته‌اند و می‌خواهند به مردم کشور خودشان خدمت کنند.
برای اثبات ادعای ناترازی یادشده، کمی جلوتر می‌رویم و با ذکر دو روایت دیگر، نهایتاً قضاوت را به عهده خوانندگان محترم می‌گذاریم:
الف) طی دو سه روز گذشته و پس از داد و هوارهایی که برای جلوگیری از «افزایش پذیرش ظرفیت پزشکی» به راه افتاد، وزارت بهداشتی‌ها بازهم در قالب یک بیانیه مبسوط، انتقادشان را نسبت به تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی‌ها اعلام کردند. این بار معاونین آموزشی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور هم‌صدا با یکدیگر عنوان کردند که؛ «تصمیم‌های شتاب‌زده برای افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی، بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها، نه‌تنها به ارتقای شاخص‌های سلامت منجر نمی‌شود، بلکه آموزش پزشکی و نهایتاً سلامت مردم را با آسیب‌های جدی مواجه خواهد کرد. مشکل اصلی نظام سلامت کمبود ورودی دانشجو نیست بلکه مهاجرت پزشکان، عدم به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان و بی‌توجهی به ماندگاری و معیشت نیروهای انسانی و از همه مهم‌تر کیفیت آموزش خروجی فارغ التحصیلان برای درمان مردم است. دانشگاه‌ها امروز با تراکم شدید دانشجو در کلاس‌ها، خوابگاه‌ها و بخش‌های بالینی روبه‌رو هستند و افزایش تحمیلی ظرفیت، کیفیت آموزش و شأن بیمار را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده است». در بخشی دیگر از این بیانیه تأکید شده است: «در صورت ادامه روند فعلی، پیامدهایی چون افت کیفیت آموزش، فرسودگی اعضای هیئت علمی، کاهش اعتماد حرفه‌ای و تهدید ایمنی بیمار اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. بدون شک کمبود فضای آموزشی و خوابگاه‌ها می‌تواند در سال تحصیلی آینده به اعتراضات دانشجویی منجر شود. به همین منظور خواستار تشکیل جلسه فوری با حضور معاون آموزشی وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و معاونان آموزشی دانشگاه‌ها هستیم.
ب ) درهمین کشاکش، جمعی از همان گروه فارغ التحصیلان پزشکی و دندانپزشکی خارج از کشور که قبلاً عنوان شد، برای چندمین بار با تجمع در مقابل ساختمان وزارت بهداشت خواستار اجازه شرکت در آزمون ملی که معیار سنجش پذیرش دانشگاه‌ها است شدند، تعدادی از آن‌ها به نمایندگی از سایرین به ما گفتند: ما بچه‌های فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی کشور فیلیپین و باکو هستیم (ورودی‌های ۲۰۱۳ و به بعد که سال ۲۰۱۹ فارغ التحصیل شدیم). اما پس از گذشت ۵ سال و تجمعات مکرر جلوی وزارت بهداشت هنوز متاسفانه جوابی به ما نمی‌دهند و وزارت بهداشت به طور ناعادلانه‌ای اجازه حتی شرکت در آزمون ملی و اجازه کار در کشورمان را به ما نمی‌دهند و می گویند دانشگاه شما مورد تأیید نیست و باید بروید آمریکا یا کانادا آزمون بدهید، ولی به بچه‌های عراق و هند و پاکستان که حتی زبان فارسی بلد نیستند اجازه کار می‌دهند.
آن‌ها ادامه دادند: با این وضعیت دلار و شرایط اقتصادی این شروط برای هیچ کدام از خانواده‌های فارغ التحصیل شدگان مقدور نیست. ما فارغ التحصیلان بعداز ۵ سال تجمع و نامه نگاری و مکاتبات با بیت رهبری، روسای جمهور پیشین و فعلی، وزرای بهداشت پیشین و فعلی و نماینده‌های مجلس همچنان بدون نتیجه و پاسخ از طرف وزارت بهداشت هستیم. سوال‌مان از وزارت بهداشت این است که مگر ما چه می‌خواهیم جز اینکه اصرار داریم که از دانش و تخصص‌مان برای خدمت به مردم کشور خودمان استفادهکنیم.
البته روزنامه نسل فردا در روزهای آینده پیرامون چرایی‌های این موضوع با مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت گفتگو خواهد داشت و پاسخ‌ها نیز منتشر می‌شود.
به هر ترتیب، اگرچه پیشینه ساختاری و سیستمی نظام درمان و سلامت کشور و از طرفی نگرانی برای کاهش شدید پزشک و متخصص در کشور معادله چند مجهولی است اما درعین حال شکی نیست که با اعمال یک استراتژی دلسوزانه و متعهدانه در بین همه ارکان حکمرانی می‌تواند به سرعت حل و فصل شود، البته اگر عزمی و اراده‌ای واقعی وجود داشته باشد.
دریا وفایی
- 17
- 6
