شوک درمانی در درمان افسردگی تاثیر بسیاری دارد

محققان دانشگاه کِنه تیکت آمریکا در مطالعه اخیرشان به بررسی مطالعات پیشین انجام شده درمورد دو روش مورد استفاده در درمان افسردگی پرداخته اند و به نتایج جالبی دست یافته اند.

به گزارش ایسنا به نقل از تی ان، محققان آمریکایی در یک مقاله مروری جدید، اثربخشی درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور (ECT) و کتامین را برای تسکین سریع علایم بیماری افسردگی ارزیابی کرده اند. این مطالعه فراتحلیلی که شواهد نسبتا محدودی را در مقایسه این دو رویکرد درمانی به دست آورد، نشان داد که درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور از ترکیب روان گردان غیر معمول عملکرد بهتری دارد. نتایج این مقاله همچنین عوارض جانبی نسبی دو درمان را با یکدگیر مقایسه کرد و نشان داد که اینها نسبتا منحصر به فرد هستند.

بحران افسردگی درمان نشده

در سال ۲۰۲۰، تقریبا ۲۱ میلیون آمریکایی حداقل یک دوره افسردگی شدید را گزارش کردند. این ۲۱ میلیون آمریکایی تقریبا ۸.۴ درصد از جمعیت بزرگسالان آن کشور است. علائم افسردگی از جمله بی تفاوتی ، از دست دادن لذت در فعالیت هایی که قبلا لذت بخش بوده و اغلب دوره های طولانی درد یا خستگی (Fatigue)، معمولاً با ترکیبی از داروهای ضد افسردگی خوراکی مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین با نام مخفف اس اس آرآی ها( SSRIs) در کنار روان درمانی، درمان می شوند.

ولی برای یک سوم بیماران، این رویکردها، که اغلب چندین هفته طول می کشد تا اثرات خود را اعمال کنند، علائم را کاهش نمی دهند. در سایر بیماران، علایم آن قدر شدید است که در موقعیت خطر فوری قرار دارند. در این مرحله، گزینه های ضد افسردگی سریع در نظر گرفته شده و تجویز می شوند.

درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور شامل عبور جریان الکتریکی از مغز است. این عمل باعث واکنش الکتریکی مغز (تشنج) می شود که تحت بی هوشی عمومی رخ می دهد. درمان با ضربهٔ الکتریکی تشنج آور یا درمان با الکتروشوک (ECT) که قبلاً تحت عنوان شوک درمانی شناخته می شد، یک روش درمانی روانپزشکی است که در آن تشنج از طریق الکتریکی در بیماران ایجاد می شود تا بتواند از اختلالات روانپزشکی رهایی یابد.

کتامین یک داروی مُنفَک کننده (dissociative drug) است که به صورت داخل وریدی تجویز می شود. کتامین که مدت ها به عنوان یک ترکیب بی هوشی مورد استفاده قرار می گیرند، بدون برچسب در بسیاری از کلینیک ها در سراسر آمريکا دردسترس هستند. اخیرا ترکیب مانند کتامین به نام اسکتامین (esketamine) توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان افسردگی تائید شده است. اسکتامین بعنوان اسپری بینی تجویز می شود ولی مکانیسم های اثر کتامین و اسکتامین و درمان با ضربه الکتریکی تشنج آو در این امر نامشخص است.

مُنفَک کننده ها (Dissociatives) دسته ای از توهم زاها محسوب می شوند که ادراک و بینایی و شنوایی و سایر حواس فرد را تحریف و تقلیل می کنند و باعث ایجاد حس جدایی از محیط و خود می شوند. این اتفاق با کاهش یا مسدود شدن سیگنال های ارسال شده به خودآگاهی از سمت نورون های حسی بدن می افتد.

محققان در مطالعه جدید ۶ مطالعه بالینی را که در مجموع شامل اطلاعات ۳۴۰ بیمار بود را بررسی کردند. از این شش مطالعه، پنج مطالعه از طرح کارآزمایی بالینی تصادفی با استاندارد طلایی (RCT) بودند. همه مطالعات تفاوت بین کتامین و درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور را مورد بررسی قرار دادند اما محققان نتوانستند هیچ کارآزمایی بالینی را درباره مقایسه اسکتامین و کارآزمایی بالینی تصادفی پیدا کنند، که این امر نشانه ای از محدودیت های موجود در این زمینه نسبتاً جدید است.

علیرغم این محدودیت ها، بررسی های این گروه از محققان، نتایج ثابتی را در میان مطالعات تحلیل شده نشان داد. در حالی که هر دو درمان بطور کلی برای بیماران مفید بودند، هر پنج مطالعه نشان دادند که درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور در تسکین علائم افسردگی از کتامین بهتر عمل می کند.

دکتر "گرگ ری" (Greg Rhee) یکی از نویسندگان مطالعه و اپیدمیولوژیست روانپزشکی در دانشگاه کِنه تیکت گفت: درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور به طور مداوم در کمک به بیماران مبتلا به افسردگی جدی موفق تر از کتامین است. ما هیچ تفاوتی از نظر سن، جنسیت یا موقعیت جغرافیایی پیدا نکردیم. بنابراین، می توان گفت هر کسی که واجد شرایط دریافت درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور باشد، از آن بهره خواهد برد.

این دو رویکرد عوارض جانبی متفاوتی هم دارند و درمان با ضربه الکتریکی تشنج (seizure) آور به احتمال زیاد باعث سردرد، درد عضلانی و از دست دادن حافظه می شود، در حالیکه کتامین بیشتر احتمال دارد علائم منفک کننده، سرگیجه و دوبینی را ایجاد کند.

نویسندگان امیدوارند داده های خود را با نتایج دو مطالعه دیگری که در حال حاضر در حال انجام است تکمیل کنند.

ری ادامه داد: هر مطالعه به طور مستقیم گزارش می دهند که درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور بهتر از کتامین عمل می کند. اما مردم هنوز به درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور بدبین هستند، شاید به دلیل انگ، یا شاید به دلیل تصویرهای منفی از این درمان در فیلم هایی مانند "دیوانه از قفس پرید" (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) و نمایش هایی مانند "چیزهای عجیب" (Stranger Things) باشد. ما باید آگاهی عمومی از درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور را برای افسردگی مقاوم به درمان افزایش دهیم.

یافته های این مطالعه در مجله "JAMA Psychiatry" منتشر شد.