پژوهشگران در مطالعه ای جدید نشان دادند که «کافئین» مغز ما را حتی در خواب هم بیدار نگه می دارد.
به گزارش ایسنا به نقل از اس تی دی، کافئین فقط در قهوه نیست، بلکه در چای، شکلات، نوشیدنی های انرژی زا و بسياري از نوشیدنی های غیرالکلی محبوب یافت می شود که آنرا به یکی از پرمصرف ترین مواد روان انگیز (سایکو اکتیو) در سراسر جهان تبدیل کرده است.
مطالعه ای جدید از «دانشگاه مونترال» (Montreal) نشان می دهد که چگونه کافئین امکان دارد کاری فراتر از بیدار نگه داشتن شما انجام دهد. در این مطالعه دانشمندان کشف کردند که کافئین میتواند نحوه بازیابی مغز در طول شب را تغییر دهد و بر بازسازی فیزیکی و عملکرد شناختی تأثیر بگذارد.
« فیلیپ تولکه»( Philipp Thölke) کارآموز پژوهشی در «آزمایشگاه علوم اعصاب شناختی و محاسباتی» (CoCo Lab) در« دانشگاه مونترال» به همراه «کریم جربی» (Karim Jerbi) استاد روانشناسی و پژوهشگر در «مؤسسه هوش مصنوعی » در کبک کانادا، سرپرستی این مطالعه را بر عهده داشتند.
آنها با همکاري«جولی کریر» (Julie Carrier) متخصص خواب و تیمش در« مرکز تحقیقات پیشرفته خواب» در «مونترال» از «هوش مصنوعی» و «الکترومغزنگاری» (EEG) برای بررسی عمیقتر اثرات کافئین بر خواب استفاده کردند و برای نخستین بار نشان دادند که کافئین پیچیدگی سیگنال های مغزی را افزایش می دهد و حالت بحرانی مغز را در طول خواب تقویت می کند. این اثر در بزرگسالان جوان تر بیشتر مشهود بود.
«جربی» گفت: حالت بحرانی، حالتی از مغز را توصیف می کند که بین نظم و آشوب در تعادل است. این مانند یک ارکستر گروه نوازندگان است، یا خيلي آرام است و هیچ اتفاقی نمی افتد یا خیلی آشفته است و ناهماهنگی ایجاد می شود. حالت بحرانی مغز، حد وسطی است که فعالیت مغز هم سازمان یافته و هم انعطاف پذیر است. در این حالت، مغز بهینه عمل می کند و میتواند اطلاعات را بطور کارآمد پردازش کند، به سرعت سازگار شود، یاد بگیرد و با چابکی تصمیم بگیرد.
«کریر» می گوید: کافئین مغز را تحریک می کند و آن را به حالت بحرانی سوق می دهد، جایی که مغز بیدارتر، هوشیارتر و واکنش پذیرتر است. در حالیکه این حالت در طول روز برای تمرکز مفید است، میتواند در شب با استراحت تداخل داشته باشد، زیرا مغز نه آرامش می یابد و نه به درستی بازیابی می شود.
این تیم برای بررسی چگونگی تأثیر کافئین بر مغز در خواب، فعالیت مغزی شبانه ۴۰ بزرگسال سالم را با استفاده از «الکترومغزنگار» ثبت کردند. آن ها فعالیت مغزی هر شرکت کننده را در دو شب جداگانه مقایسه کردند.
«تولکه» نویسنده ارشد این مطالعه گفت: ما از تحلیل آماری پیشرفته و «هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)» برای شناسایی تغییرات ظریف در فعالیت عصبی استفاده کردیم. نتایج نشان داد که کافئین پیچیدگی سیگنال های مغزی را افزایش می دهد که نشان دهنده فعالیت عصبی پویاتر و کمتر قابل پیش بینی است. این حالت در فاز «خواب با حرکت آرام چشم» (NREM) اتفاق می افتد که برای تثبیت حافظه و بازیابی شناختی حیاتی است.
دانشمندان همچنین تغییرات چشمگیری را در ریتم های الکتریکی مغز در طول خواب کشف کردند. کافئین، نوسانات آهسته تر مانند امواج تتا و آلفا را که معمولاً با خواب عمیق و ترمیمی مرتبط هستند، تضعیف کرد و فعالیت موج بتا که در بیداری و درگیری ذهنی شایع تر است را تحریک کرد.
« جربی» خاطرنشان کرد :این تغییرات نشان می دهد که حتی در طول خواب، مغز تحت تأثیر کافئین در حالت فعال تر و کمتر ترمیمی باقی می ماند. این تغییر در فعالیت ریتمیک مغز ممکن است به توضیح اینکه چرا کافئین بر کارایی بازیابی مغز در طول شب تأثیر می گذارد با پیامدهای بالقوه برای پردازش حافظه، کمک کند.
این مطالعه همچنین نشان داد که اثرات کافئین بر پویایی مغز در بزرگسالان جوان بین ۲۰ تا ۲۷ سال به طور قابل توجهی بیشتر از شرکت کنندگان میانسال ۴۱ تا ۵۸ سال بود. بزرگسالان جوان واکنش بیشتری به کافئین نشان دادند. این واکنش ممکن است به دلیل تراکم بالاتر گیرنده های «آدنوزین» (adenosine) در مغز آنها باشد. «آدنوزین» مولکولی است که در طول روز به تدریج در مغز تجمع می یابد و باعث احساس خستگی می شود.
«کریر» گفت:گیرنده های «آدنوزین» به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می یابند و توانایی کافئین را برای مسدود کردن آن ها و بهبود پیچیدگی مغز کاهش می دهند که ممکن است تا حدی کاهش اثر کافئین مشاهده شده در شرکت کنندگان میانسال را توضیح دهد.
این تفاوت های مرتبط با سن نشان می دهد که مغزهای جوان تر ممکن است بیشتر مستعد اثرات محرک کافئین باشند. با توجه به استفاده گسترده از کافئین در سراسر جهان، به ویژه بعنوان یک درمان روزانه برای خستگی، دانشمندان بر اهمیت درک اثرات پیچیده آن بر فعالیت مغز در گروه های سنی و شرایط سلامتی مختلف تأکید می کنند.
محققان می گویند تحقیقات بیشتری برای روشن شدن چگونگی تأثیر این تغییرات عصبی بر سلامت شناختی، عملکرد روزانه و راهنمایی احتمالی توصیه های شخصی سازی شده برای مصرف کافئین موردنیاز است.
این مطالعه در مجله Communications Biology منتشر شده است.
- 19
- 5
