سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲
۱۱:۱۷ - ۰۳ مهر ۱۳۹۹ کد خبر: ۹۹۰۷۰۰۱۵۵
سایر حوزه های اجتماعی

شایعه و علل بروز آن در جامعه ایرانی/ تنور شایعه چگونه داغ می‌شود؟

شایعه یا واقعیت در جامعه,اخبار اجتماعی,خبرهای اجتماعی,جامعه
عضو انجمن علمی روان‌پزشکان ایران، شایعه را محصول کنجکاوی مردم و نیز خلاء اطلاع‌رسانی صحیح در جامعه دانست و ارتقا سواد رسانه‌ای را از جمله راهکارهای خنثی کردن این معضل اجتماعی عنوان کرد.

فربد فدایی در گفت وگو با ایرنا در مورد شایعه و علل بروز آن گفت: شایعه نه تنها در بین مردم ایران بلکه بین مردم جوامع دیگر پرطرفدار است. کافیست چند جمله از یک اتفاقی بشنویم تا سر و کله شایعه هم پیدا بشود و مشکل اینجاست که اکثر کسانی که شایعه را می‌شنوند، حتی درباره آن فکر هم نمی‌کنند.

وی گفت: هر چیزی عجیب تر و غریب تر باشد برای مردم جالب تر است. به عنوان مثال اگر خبری منتشر شود که سگی پای مردی را گاز گرفت این اصلا جذابیتی ندارد اما اگر عنوان شود که مردی پای سگی را گاز گرفت این جذابیت خبری دارد و همه را جذب می کند. در واقع  مسایل واقعی زندگی مسایل عادی هستند و جذابیتی ندارند.

این روانپزشک با تاکید بر اینکه هر مطلبی که غیرعادی تر باشد شنونده و مخاطب بیشتری پیدا خواهد کرد، تصریح کرد: اگر گفته شود یک بازیگر زندگی خانوادگی خوب و آرامی دارد این خبر مردم را جذب نمی کند اما اگر جنجال شود که بازیگری چهار زن دارد طبیعی است که همه این مساله را دنبال می کنند.

وی یادآور شد: توجه داشته باشید که بسیاری از اوقات ممکن است زمینه هایی در مورد شایعه وجود داشته باشد و به همین دلیل هم شایعات در جهات خاصی که مردم می پذیرند عنوان می شود و مسایلی که مطلقا در ذهن افراد جا ندارد به عنوان شایعه بیان نمی شود. به عنوان مثال اخباری راجع به یک قاتل زنجیره ای منتشر می شود پس از آن است که شایعه پردازی رواج پیدا می کند و مردم هم می پذیرند چون ذهن آنها آمادگی داشته است.

عضو انجمن علمی روانپزشکان ایران گفت: موضوعی که مردم ذهنیتی نسبت به آن ندارند خبرپردازی نمی شود، به عنوان مثال اگر فرضا گفته شود که کسی در یک منطقه دورافتاده و ناشناخته تغییر جنسیت داده، جذابیتی برای کسی ندارد اما شایعه تغییر جنسیت یک فرد مشهور برای مردم جذابیت پیدا می کند.

بازار شایعات چگونه و توسط چه کسانی داغ می شود؟

فدایی با بیان اینکه شایعات در دو حالت رواج می یابند، توضیح داد: نخست زمانی که انتشار اخبار به صورت گسترده وجود نداشته باشد و دوم زمانی که منابع اطلاع دهنده خبر متعدد و در عین حال بدون مجوز و مسوولیت باشند.

وی ادامه داد: زمانی که انسان در مورد موضوعی کنجکاوی دارد اگر اخبار درست و رسمی به او داده نشود بازار شایعات داغ می شود و افراد بر حسب حدس و گمان یا بر حسب نیازهای روانی خود چیزی به موضوع اضافه یا از آن کم می کنند به این ترتیب واقعیت مخدوش می شود.

این متخصص اعصاب و روان با تاکید بر اینکه با توجه به گستردگی فضای مجازی این امکان برای همگان فراهم ساخته که مطالبی را عنوان و منتشر کنند، خاطرنشان کرد: این مطالب توسط افراد دیگری دستکاری می شوند به این علت است که شاهدیم مطالبی در قالب واقعیت با چه سرعتی گسترده می شود و مورد تایید هم قرار می گیرد.

فدایی در پاسخ به این پرسش که چه افرادی شایعه پراکنی می کنند هم توضیح داد: بسیاری از اوقات افراد بخاطر هیجان چنین کاری را انجام می دهند. از سوی دیگر چون فضای مجازی این امکان را به شخص می دهد که بدون شناخته شدن مطالبی را عنوان کند، بنابراین مردم بر حسب نیازهای روانشناختی و ناتوانی هایی که ممکن است داشته باشد به وسیله دروغ پراکنی سعی در ایجاد اهمیت برای خود می کنند. در واقع کسی که شایعه ای را می پردازد احساس می کند که توانسته تاثیری بر روی جریانات امور داشته باشد.

شایعه یا واقعیت در جامعه,اخبار اجتماعی,خبرهای اجتماعی,جامعه

این روانپزشک با یادآوری اینکه شایعه پراکنی از طریق مجاری قانون قابل تعقیب است، تصریح کرد: در قانون پیش بینی جبران صدمات مادی یا معنوی شایعات به فرد شده است. البته بسیاری اوقات راجع به افراد مشهور شایعات ساخته می شود چون این افراد با انتخاب شغل و نحوه زندگی خود انتخاب کرده اند که جلوی چشم مردم باشند. ورزشکاران حرفه ای، خوانندگان، هنرمندان و دیگران از این جمله هستند که اصولا با توجه به همین اخبار است که مردم نسبت به آنها توجه پیدا کرده و شهرت کسب کرده اند.

وی افزود: با توجه به جذابیتی که زندگی این افراد دارد ممکن است هر شخصی مطالبی راجع به مسایل زندگی این افراد کم یا زیاد کند و خواه ناخواه به زندگی آنان لطماتی وارد شود.

راهکار کنترل شایعه پراکنی چیست؟

فدایی درباره راه حل های جلوگیری از شایعات گفت: نخست اینکه مسایلی که مردم کنجکاو هستند، از طریق مراجع رسمی و رسانه های معتبر اطلاعات درست و دقیق در اختیار آنها قرار داده شود. دوم اینکه مردم به مطالعه روزنامه های کاغذی تشویق شوند و اخبار را از طریق نشریات مکتوب تعقیب کنند.

وی ادامه داد: به دلیل اینکه نشریات چاپی از جمله روزنامه ها و مجلات توسط نهادهایی منتشر می شوند که صحت و سقم اطلاعات را قبلا می سنجند، در نتیجه اگر خبری را در روزنامه معتبر صبح یا عصر مطالعه کنید می توانید با توجه به اعتبار آن نشریه خبر درست کسب کنید. ضمن اینکه این نشریات هم اجازه نمی دهند که اعتماد خوانندگان نسبت به آنان با اخبار جعلی از بین برود.

فدایی تاکید کرد: مردم باید در مورد اخباری که می بینند، می خوانند و می شنوند دقت بیشتری داشته باشند و نیز سواد رسانه ای خود را ارتاق دهند.

عضو انجمن روانپزشکان ایران در مورد راه حل سوم هم تصریح کرد: سوم اینکه رادیو و تلویزیون نیز باید نیاز خبری مخاطبان را تامین کنند اخباری را منتشر سازند مردم مایل به دیدن و شنیدن آنها هستند.

*فاطمه دهقان نیری

  • 10
  • 1
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
بیژن بنفشه خواه بیوگرافی بیژن بنفشه خواه بازیگر خوش سابقه سینمای ایران

تاریخ تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۲

محل تولد: دروازه شمیران، تهران، ایران

حرفه: بازیگر

آغاز فعالیت: ۱۳۷۳

تحصیلات: فارغ‌التحصیل رشته نمایش از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد

ادامه
یان کوم بیوگرافی یان کوم؛ بنیانگذار برنامه واتس اپ

تاریخ تولد: ۲۴ فوریه ۱۹۷۶

محل تولد: اوکراین، کی یوف

ملیت: آمریکایی

حرفه: تاجر، برنامه نویس، کارآفرین

دلیل شهرت: راه اندازی واتساپ

ثروت: ۱۵/۱ میلیارد دلار

ادامه
جلال الدین مارشاریپوف بیوگرافی جلال الدین مارشاریپوف بازیکن قوی ازبکی

تاریخ تولد: ۱ سپتامر ۱۹۹۳

محل تولد: گرگانج، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: استقلال تهران

قد: ۱ متر ۷۲ سانتی متر

ادامه
بیوگرافی و اشعار عثمان بختیاری زندگینامه عثمان بختیاری شاعر سده پنجم و ششم

تاریخ تولد: بین سال های ۴۵۷ تا ۴۶۹ هجری قمری

ملیت: ایرانی

زمینه فعالیت: شاعر و حماسه سرا

آثار: شهریار نامه - هنرنامه یمینی

وفات: بین سال‌ های ۵۱۲ تا ۵۴۸

ادامه
ابو حتوف بن حارث انصاری زندگینامه ابوحتوف بن حارث انصاری از دشمنی با امام علی تا شهادت در کربلا

محل زندگی: کوفه

دوران زندگی: همزمان با دوران زندگی امام حسین (ع)

از یاران: امام حسین (ع)

شهادت: روز دهم محرم

ابو حتوف بن حارث انصاری در سپاه عمر سعدزندگینامه ابو حتوف بن حارث انصاری

ادامه
محمد نادری بیوگرافی محمد نادری بازیگر سینما و تلویزیون

تاریخ تولد: ۱۰ تیر ۱۳۵۷

محل تولد: اردبیل

حرفه: بازیگر، فیلمنامه نویس، صدا پیشه، مجری

تحصیلات: کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر از دانشگاه تربیت مدرس

آغاز فعالیت: ۱۳۸۸ تاکنون

ادامه
محمد بن راشد آل مکتوم بیوگرافی محمد بن راشد آل مكتوم حاکم موفق دبی

تاریخ تولد: ۱۵ ژوئیه ۱۹۴۵

محل تولد: دبی

ملیت: امارات متحده عربی

لقب: والاحضرت شیخ محمد

حرفه: حاکم دبی

ادامه
ویژه سرپوش