یک اتفاق عجیب در بازار کار؛ چرا تعداد راننده‌های تاکسی‌های اینترنتی به یک‌باره میلیونی شد؟

به گزارش فرارو، بیش از نیمی از شاغلان ایرانی در گروه شغلی خدمات فعالیت می‌کنند.

داده‌های مرکز آمار ایران درحالی از کاهش سهم شاغلان گروه صنعت و کشاورزی خبر می‌دهد که قریب ۵۲.۱ درصد جمعیت شاغل کشور به مشاغل خدماتی روی آورده‌اند. به‌عنوان مثال عدد و رقم‌های زیادی از حجم راننده‌های اسنپ و تپسی در ایران وجود دارد اما فراجا از رصد بیش از ۱۰ میلیون راننده در تاکسی‌های اینترنتی خبر می‌دهد. ترکیب جدید بازار کار ایران جای بحث زیادی دارد اما ساده‌ترین دلایل را می‌توانیم در محدودیت‌ درآمدی، سطح انعطاف‌پذیری حوزه شغلی و سایر پارامترهای ملموس اقتصادی پیدا کنیم.  

ترکیب جدید بازار کار؛ افزایش تمایل به مشاغل خدماتی

جمعیت شاغلان از حیث گروه‌های شغلی در سه دسته گروه شغلی کشاورزی، گروه شغلی صنعت و گروه شغلی خدمات قرار می‌گیرد. مرکز آمار ایران با رصد و پایش اطلاعات مربوط به سال ۱۴۰۳ اعلام کرده حدود ۵۲.۱ درصد جمعیت شاغل کشور در بخش خدمات فعالیت دارند.

حدود ۳۳.۳ درصد شاغلان در بخش صنعت خدمات می‌کنند و ۱۴.۵ درصد هم مشغول کشاورزی هستند. عدد و رقم‌ها زمانی معنای بیشتری پیدا می‌کند که به سال ۱۴۰۲ برگردیم. آن زمان ۵۰.۵ درصد در بخش خدمات، ۳۴ درصد در بخش صنعت و ۱۵.۵ درصد نیز در بخش کشاورزی فعالیت دارند.

کنار هم گذاشتن این اعداد مشخص می‌کند رفته‌رفته از تعداد شاغلان صنعت و کشاورزی به جمع شاغلان بخش خدمات اضافه شده است. ‌منظور از مشاغل کشاورزی کاملا مشخص است اما وقتی حرف از مشاغل مربوط به صنعت زده می‌شود، جمعیت هدف به کارگران استخراج معادن، ساختمان، تامین آب و برق و گاز و همه امور مربوط به صنایع ارتباط داده می‌شود.

گروه شغلی خدمات نیز شامل مشاغلی مثل حمل و نقل، واسطه‌گری، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی، آموزش و بهداشت و مددکاری و ارتباطات و خیلی از مشاغل دیگر می‌شود.

چرا مشاغل خدماتی طرفدار بیشتری دارد؟

کوچ از مشاغل صنعتی و کشاورزی سمت مشاغل خدماتی را می‌توانیم از دو جنبه بررسی کنیم. شاخص‌های کلان اقتصادی و شاخص‌های ساده و ملموس.

خواندن شاخص‌های کلان اقتصادی شاید از حوصله خیلی‌ها خارج باشد اما برای اینکه به زبان خودمانی درجریان باشید لازم است بدانید چیزی تحت عنوان گزارش شامخ یا همان شاخص مدیران خرید وجود دارد که مثلا وضعیت رونق یا رکود بخش‌های تولیدی و صنایع را نشان می‌دهد. این شاخص که بر اساس پرسش و پاسخ به‌دست می‌آید در بازه‌ای بین صفر و ۱۰۰ قرار می‌گیرد. هر وقت بالای ۵۰ باشد، نشان از رونق فعالیت دارد و برعکس، عدد زیر ۵۰ حاکی از رکود در آن بخش است.

گزارش شامخ صنعت در بخش استخدام و به کارگیری نیروی انسانی در یک سال گذشته زیر ۵۰ بوده و همین موضوع می‌تواند میزان جذابیت مشاغل صنعتی را نمایان کند. اجازه دهید از اینجا به بعد همه‌چیز را به زبان ساده جلو ببریم.

مشاغل صنعتی برای کارگر محدودیت درآمدی دارند. اغلب بنگاه‌های صنعتی با حقوق مصوب و اصطلاحا وزارت کاری به کارگران حقوق می‌دهند و همین سقف محدود جذابیت کار در بخش صنعت را تقلیل می‌دهد. تصور کنید کارگری که به‌جای مشغول بودن در کارخانه، امکان تهیه یک سواری ساده را داشته باشد، به کار کردن در تاکسی‌های آنلاین نه می‌گوید؟

مشاغل خدماتی امکان کسب درآمد فوری و حتی روزانه را فراهم می‌کنند اما بخش در بخش صنایع چنین امکانی وجود ندارد. علاوه بر این خیلی‌ها مشاغل خدماتی را ساده‌تر از مشاغل صنعتی می‌دانند که جنس کار به قول معروف یدی و در محیط‌های بسته جلو می‌رود.