آشنایی با سبک اکسپرسیونیسم

اکسپرسیونیسم نوعی اغراق در رنگ‌ها و شکل‌ها است

اکسپرسیونیسم

یک مکتب هنری به نام هیجان نمایی، بیان گرایی یا اکسپرسیونیسم وجود دارد. هنرمند در نقاشی اکسپرسیونیسم، به جای این که به واقعیت عینی بپردازد؛ توجه خود را به سمت عواطف ذهنی و اتفاقات درونی خود معطوف و آن را باز نمایی می کند. این مکتب با هدف نمایش درونی بشر مخصوصاً عواطفی از جمله ترس، نفرت، عشق و اضطراب بوجود آمد که هنرمند در آن از رنگ های تند و اشکال کج و معوج و خطوط زمخت برای القای هیجانات شدید خود بهره می گیرد.

تاریخچه اکسپرسیونیسم

نهضت ضد سمبولیسم و امپرسیونیسم در آغاز قرن بیستم، بوجود آمد و بتدریج باعث ایجاد مکتب« اکسپرسیونیسم» شد.

در تعریف برخی از نقاشی های« اگوست اروه» برای نخستین بار از واژهٔ اکسپرسیونیسم استفاده شده است. اکسپرسیونیسم جنبشی برای نخستین بار در آلمان در زمینه ی ادبیات، شکوفا شد.

از حدود سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۳۵ میلادی، مکتب اکسپرسیونیسم شکل گرفت ولی این روش، همراه با هنرهای تجسمی از زمان های قبل بوده است و بگونه هایی در دوره های مختلف، نمود یافته است. برای این که گروه بزرگ را از نقاشان در سال ۱۹۱۱ جدا کنند؛ از عنوان« اکسپرسیونیسم» استفاده کردند که بنای کارشان در دههٔ اول سدهٔ بیستم بر بازنمایی حالات تند عاطفی، مقررات غیرانسانی کارخانه ها، عصیان گری علیه نظامات ستمگرانهٔ حکومت ها و عفونت زدگی شهرها و اجتماعات بود.

این هنرمندان با ایجاد ژرفانمایی و بدون هیچگونه سامانی، رنگ های تند و مهیج و ضربات مکرر و هیجان زدهٔ قلم مو و شکل های اعوجاج یافته و خارج از چارچوب را برای رسیدن به اهدافشان ایجاد می کردند و عناصری را از کارشان خارج می کردند که ارامش بخش و چشمنواز بود.

نقاشی اکسپرسیونیسم

هنرمندان سبک نقاشی اکسپرسیونیسم با اجرای اغراق آمیز از ضربه قلم های چرخشی استفاده می کردند. هدف از تکنیک ها این بود که هنرمند، حالت و عواطف مدفون شده ی خود را بروز دهد و به نوعی واکنش به اضطرابهای دنیای جدید بود. این هنرمندان، یک جریان انتقادی علیه جامعه نو را در مواجهه با زندگی شهری اوایل قرن ۲۰ به راه انداختند و آن را در پیکره های مارپیچی و رنگهای خام و درخشان نشان می دادند.

اکسپرسیونیسم در موسیقی

یکی از خصلت های اکسپرسیونیسم اینست که هنرمند تمایل دارد بجای محیط بیرونی، درون خود را جست و جو کند و چنین خصلتی به وضوح در کارهای موسیقی حس میشود. اغلب هنرمندان آلمانی و اتریشی، دست به طغیان بر علیه هنرمندان امپرسیونسم فرانسوی( آفریننده های مضمون های دلنشین و زیبا) می زدند. آن ها با انتقاد از زیبایی و آراستگی ظاهری، برای این که نارضایتی در اجتماع را اعلام کنند؛ تفکرات وحشی و حتی کریه را در هنر، پرورش دادند.

موسیقیدانان اکسپرسیونیسم برای بیان نازیبایی ها مانند نقاشان و نویسندگان اکسپرسیونیسم، به پیروی از روشهای خاص خود پرداختند. آن ها بر عناصر غیر موسیقی تأکید داشتند. مواردی که باعث می شوند موسیقی، حال و هوای تابلوهای نقاشان یا مطالب نویسنده های اکسپرسیونیسم را برای مخاطب القا کند؛ نظیر استفاده از اصوات، تاکیدهای غیر موزون روی ضربها، فاصله های دیسونانس، تعویض سریع تونالیته و مشخص نبودن تونالیته اصلی موسیقی و بسیاری از روشهای دیگر می باشد.

مکتب اکسپرسیونیسم یکی از وسیع ترین حرکت های اواخر قرن ۱۹ میلادی بوده است

دوران افت و خاموشی اکسپرسونیسم

در طول جنگ جهانی اول یا در نتیجه جنگ، چندین هنرمند اکسپرسیونیست به دلیل آسیب ها و بیماری فوت کردند. در سال ۱۹۱۶ فرانتس مارک سقوط کرد. اگون شیله در سال ۱۹۱۸ در جریان اپیدمی انفولانزا فوت کرد و بسیاری دیگر، جان خود را پس از شکسته شدن زیر آسیب های جنگ، از دست دادند. سرانجام در سال ۱۹۳۳، دیکتاتوری نازی باعث خاموشی دوران اکسپرسیونیسم آلمان گردید. نازی ها به هنرمندان بی شماری در آن زمان ، لقب “هنرمندان منحط” را دادند و همین امر باعث حذف آثار هنری اکسپرسیونیستی آن ها از موزه ها شد. از این هنرمندان می توان به پابلو پیکاسو، هانری ماتیس، فرانتس مارک، پل کلی، ارنست لودویگ کرشنر، وینسنت ون گوگ، ادوارد مونک و پل گائوگوین اشاره کرد.

حقایق جالب در مورد اکسپرسیونیسم

- اکثر هنرمندان اکسپرسیونیست با جنبش های دیگری مثل فوویسم، نمادگرایی، هنر انتزاعی و سوررئالیسم همپوشانی دارند.

- فوویسم، نام جنبش به وقوع پیوسته، در زمان راه اندازی اکسپرسیونیسم در فرانسه بود که هنری ماتیس، رهبری آن را بر عهده داشت.

- گروه هایی از هنرمندان اکسپرسیونیست، تحت عنوان پل و سوار آبی در آلمان بوجود آمدند.

- در جنگ جهانی دوم، بسیاری از هنرمندان اکسپرسیونیست آلمانی، کشور آلمان را ترک کردند.

هنرمندان و نقاشان مشهور سبک اکسپرسیونیسم

>> وینسنت ون گوگ:

وینسنت ون گوگ در فرانسه از تأثیرگذارترین چهره های جنبش پسامپرسیونیسم به شمار میرود و همچنین در قرن بیستم، از پیشگامان اصلی اکسپرسیونیسم می باشد. از آثار او می توان به پرتره ها، مناظر، خودنگاره ها، سروها، طبیعت بیجان ، مزارع گندم و گل های افتابگردان اشاره کرد.

>> ماکس بکمن:

یک نقاش آلمانی به نام بکمن با جنبش اکسپرسیونیسم، مخالف بود. با این حال، سبک اکثر نقاشی های او، اکسپرسیونیست بود.

اکسپرسیونیسم اصطلاح پیچیده ایست که در زمانهای مختلف بمعنای متفاوتی بوده است

>> پاول کله:

پاول کلِه که در شهر مونشنبوخزه سوئیس در ۱۸ دسامبر ۱۸۷۹ زاده شده است؛ با سبک های گوناگونی از جمله اکسپرسیونیسم، کوبیسم و رئالیسم نقاشی میکند. او از شخصیت های برجسته هنر مدرن محسوب میشد؛ به این خاطر که خصوصیاتی همچون نواندیشی، تخیل ازاد، پرکاری و تنوع آثار، را داشت.

>> جیمز اِنسور:

یک نقاش هلندی به نام جیمز اِنسور بر جنبش اکسپرسیونیسم در آلمان، مؤثر بود.

>> اسکار کوکوچکا:

آثار هنری یک هنرمند اتریشی به نام اسکار کوکوچکا در مجله آلمانی The Storm به نمایش گذاشته شد. سبک آثار این هنرمند، اکسپرسیونیسم انتزاعی می باشد.

>> آگوست ماکه:

در گروه اکسپرسیونیست The Blue Rider در آلمان، آگوست ماکه از اعضای برجسته شناخته میشد.

>> فرانتس مارک:

یکی از رهبران جنبش اکسپرسیونیسم و بنیانگذاران گروه The Blue Rider، فرانتس مارک نام داشت.

>> ادوارد مونک:

ادوارد مونک، علاقه شدیدی به سینما داشت. او در سال ۱۹۲۷ یک دوربین فيلمبرداري در پاریس خرید و اقدام به ساخت چهار فیلم کوتاه غیرحرفه ای با موضوع« صحنه های خیابانی، ترافیک، مناظر، دوستان و خودش» کرد. تابلوی فریاد یا جیع، از مشهورترین نقاشی مونک محسوب میشود که به صورت رنگی و رشته ای از طرح های قلمی و زغالی در اواخر سال ۱۸۹۰ میلادی و در طول نخستین دهه سده بیستم به نقاشی کشید.

>> امیل نولده:

امیل نولده در تاریخ ۷ اوت ۱۸۶۷ دیده به جهان گشود. این نقاش آلمانی در قرن بیستم، از نخستین نقاشان و هنرمندان اکسپرسیونیست و از نقاشان بزرگ آبرنگ به شمار می رفت. شهرت نولده به دلیل انتخاب رنگ های پر معنی و رسایش می باشد. از مهم ترین آثار او می توان به آفتابگردان بزرگ( ۱۹۲۸) تابلوهای آواز زن جوان( ۱۹۰۶)، باغ آنا وید( ۱۹۰۷)، باغ گل( ۱۹۰۸)، تراکم ابر( ۱۹۲۷)، و گل و ابرها( ۱۹۳۳) اشاره کرد.

>> اگون شیله:

یکی از پذیرندگان اولیه اکسپرسیونیسم به نام اگون، در سن ۲۸ سالگی فوت کرد. در آثار شیله، محور اصلی، حس درونی اثر میباشد. او پرتره هایی از پیکر خود و اطرافیانش را در آثار خود برجای گذاشته است.

در نقاشی اکسپرسیونیسم احساس و هیجان حرف اول را می‌زند

گردآوری: بخش هنر و سینما سرپوش