وقتی نفس انتظارات رأی‌دهندگان اسکار را تامین نمی‌کند

اعتمادآنلاین، آکادمی اسکار روز پنجشنبه ۹ فیلمی را که برای نامزدی در فهرست نهایی بخش فیلم‌های خارجی زبان نودمین دوره اسکار با یکدیگر رقابت خواهند کرد، معرفی کرد. دوشنبه هفته گذشته نیز دست‌اندرکاران هفتادوپنجمین دوره جوایز گلدن گلوب نامزدهای تمامی بخش‌های خود را معرفی کرد. مراسم اهدای جوایز گلدن گلوب که همیشه قبل از مراسم آکادمی اسکار برگزار می‌شود، همچون راه میانبری است که سینمادوستان را به برندگان اسکار می‌رساند. از ۹ فیلم فهرست نامزدهای بهترین فیلم خارجی‌زبان آکادمی اسکار، ۴ فیلم در فهرست نامزدهای همین بخش گلدن گلوب حضور دارند؛ در واقع فیلم «ابتدا پدرم را کشتند» ساخته بازیگر و کارگردان آمریکایی آنجلینا جولی حذف شده است و فیلم‌های «میدان»، «زن شگفت‌انگیز»، «در محوشدگی» و «خالی از عشق» در فهرست نامزدهای این بخش در اسکار حضور دارند.

اکران آثار سینمایی در جشنواره‌های بین‌المللی مولفه‌ای است که همواره مسیر را برای حضور در فهرست نامزدهای نهایی اسکار باز کرده است. دور از انتظار نیست که اغلب کشورها آثاری را که در جشنواره‌های بین‌المللی درخشیده‌اند به اسکار معرفی کنند. به همین ترتیب شاید دست خالی برگشتن آخرین ساخته میشاییل هانکه از هفتادمین جشنواره فیلم کن، مقوله‌ای باشد که رای‌دهندگان به آن بها داده باشند و جایی برای این فیلمساز سرشناس اتریشی در نظر نگرفته باشند. 

بر همین اساس نماینده ایران، «نفس» به کارگردانی نرگس آبیار که افتخاراتی در جشنواره‌های «زنان موج می‌سازند» (تایوان)، تالین (استونی)، سائوپائولو (برزیل) و...  به دست آورد، انتظارات رای‌دهندگان اسکار را تامین نمی‌کند چرا که متاسفانه تعریف رای دهندگان اسکار از جشنواره با تعریف دست‌اندرکاران سینمای ایران متفاوت است. این تعریفی بود که چینش فهرست اولیه آکادمی را طبق انتظارها شکل داد؛ فیلم «میدان» هجویه‌ای از دنیای هنر ساخته روبن اوستلوند کارگردان سوئدی که نخل طلای هفتادمین جشنواره کن را به خانه برد. اوستلوند حالا با نخل طلایی که دارد مدعی اصلی برنده اسکار بخش فیلم‌های خارجی به شمار می‌رود. درام روسی «خالی از عشق» به کارگردانی اندری زویاگینتسف، روایت زوجی که در جست‌وجوی پسر گمشده‌شان هستند نیز فیلم جایزه هیات داوران کن را نیز به دست آورد و پس از «میدان» پیشتاز این رقابت‌ها به شمار می‌رود.

درام «درباره جسم و روح» به کارگردانی ایلدیکو ایندی از کشور مجارستان پیش‌تر جایزه خرس طلایی جشنواره برلین و همچنین جایزه فیپرشی این جشنواره را از آن خود کرده است. فیلم دیگری که پیشتاز این فهرست شناخته می‌شود، فیلم «فاکس‌تروت» ساخته ساموئل مائوز از کشور اسراییل است که جایزه شیر نقره‌ای هیات دواران را از آن خود کرد و در بخش نمایش‌های ویژه جشنواره تورنتو روی پرده رفت.

درام آلمانی «در محوشدگی» به کارگردانی فاتح آکین که در بخش اصلی جشنواره کن حضور داشت و دیان کروگر برای بازی در آن، جایزه بهترین بازیگری زن این جشنواره را از آن خود کرد، دیگر نامزد این فهرست است. کشور شیلی که در این دوره با فیلم «زن شگفت‌انگیز» ساخته سباستین للیو به فهرست نامزدها راه یافته است، در بخش اصلی جشنواره برلین ۲۰۱۷ روی پرده رفت و جایزه تدی بهترین فیلم بلند و خرس نقره‌ای بهترین فیلمنامه‌نویسی این جشنواره را به دست آورد.  

اما جهان‌بینی اعضای آکادمی اسکار در انتخاب این نامزدها مثال‌زدنی است؛ لبنان با «توهین» یا «قضیه رقم ۲۳» به کارگردانی زیاد دویری نخستین باری است که نامزد این جایزه می‌شود. «توهین» در بخش اصلی هفتادوچهارمین جشنواره فیلم ونیز روی پرده رفت و بازیگر اصلی فیلم کامل البشاء جام ولپی بهترین بازیگری مرد را به خانه برد.

سنگال که نخستین‌بار است نماینده خود را به آکادمی اسکار معرفی می‌کند با فیلم «خوشبختی» به کارگردانی آلن گومه به این فهرست راه یافته است. «خوشبختی» که منتقد هالیوودریپورتر آن را در مرور و معرفی خود ستوده است، در بخش اصلی شصت‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین نمایش داده شد و جایزه ویژه هیات داوران این جشنواره را برای سنگال به ارمغان آورد.

آفریقای جنوبی با فیلم «زخم» به کارگردانی جان ترونگوو پس از ۱۲ سال و برای سومین بار در فهرست اولیه این بخش جای گرفته است. فیلم «ساتسی» (۲۰۰۵) به کارگردانی گوین هود این جایزه اسکار را برای آفریقای جنوبی به ارمغان آورد و در سال ۲۰۰۴ فیلم «دیروز» ساخته دارل رودت نامزد این جایزه شد. این فیلم در بخش درام سینمای جهان جشنواره‌ ساندنس  ۲۰۱۷ و بخش پانورامای شصت‌وهفتمین جشنواره برلین روی پرده رفت.

فهرست نامزدهای تمامی بخش‌های نودمین دوره اسکار سه‌شنبه ۲۳ ژانویه اعلام می‌شود. مراسم اهدای جوایز آکادمی اسکار چهارم مارس در دالبی تیه‌تر هالیوود  و هایلند سنتر برگزار می‌شود.