رقابت دشوار «بدون تاریخ بدون امضا» با رم برای اسکار

 جمعه‌شب خبر رسید که فیلم سینمایی «بدون تاریخ، بدون امضا» از سوی هیئت انتخاب نماینده ایران در اسکار، برای شرکت در رقابت آکادمی هنرها و فنون سینمایی انتخاب شده است. «بدون تاریخ، بدون امضا» به کارگردانی وحید جلیلوند که اواخر سال گذشته و در فصل مرده اکران، روی پرده سینماها رفت و توانست فروشی حدود چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومانی را تجربه کند، در یکی دو ماه اخیر در جشن‌های سینمایی ایران بسیار موفق بوده و به نامزدی‌ها و جوایز فراوانی دست یافته است. داوران جشن خانه سینما، جشن حافظ، جشن منتقدان و جایزه آکادمی سینماسینما در همین تابستان با اهدای هفت جایزه و ۱۶ نامزدی دیگر، روزهای خوشی را برای برادران جلیلوند رقم زده‌اند. این فیلم همچنین در جشنواره فیلم فجر سال ۹۵ هم مورد توجه قرار گرفت و با نامزد شدن در ۱۲ رشته، به سه جایزه دست یافت. این فیلم در یکی دو سال گذشته در جشنواره‌های پرشمار خارجی هم شرکت کرده و جوایز فراوانی گرفته است. البته میان آن‌ها تنها دو جایزه بخش افق‌های جشنواره ونیز سال گذشته و یک لوح تقدیر از جشنواره فیلم آسیاپاسیفیک تا حدی مهم است.

«بدون تاریخ، بدون امضا» که به لحاظ مضمونی شباهت زیادی به آثار اصغر فرهادی دارد، از نظر حال‌وهوا به روشنی متناسب جایزه اسکار است. سازندگان البته سعی کرده‌اند به صورت توأمان، ویژگی امیدبخشی را نیز رعایت کنند و تا حد زیادی از تلخی ماجرا کاسته‌اند. به همین دلیل «بدون تاریخ، بدون امضا» برای مخالفان ارسال فیلم برای اسکار نیز، انتخاب منطقی‌تری است.

«رم» مدعی بزرگ

با تمام این تفاسیر، دیروز خبر قابل پیش‌بینی انتخاب «رم» به عنوان نماینده مکزیک در اسکار، تقریباً همه امیدها را برای دریافت سومین جایزه اسکار از بین برد. «رم» به کارگردانی آلفونسو کوارون آن‌قدر در جشنواره فیلم ونیز امسال، منتقدان و اهالی سینما را راضی کرده که از شانس زیادی برای دریافت جوایز اصلی اسکار (نه جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان) برخوردار است. دوشنبه هفته گذشته و در گزارش برندگان جشنواره ونیز ۲۰۱۸ خواندید که «رم» در نظر منتقدان با اختلاف چشمگیری شایسته عنوان بهترین فیلم جشنواره بوده و از آن جهت که جشنواره ونیز در سال‌های گذشته در مسیر تبدیل شدن به مهم‌ترین جشنواره سینمایی دنیا قرار گرفته، بنابراین شانس این فیلم برای موفقیت در فصل جوایز، بسیار زیاد است.

نکته مهم‌تر درباره «رم» پخش‌کننده آن است. می‌دانید در رقابت‌های آکادمی‌طور مانند اسکار، شانس بیشتر با فیلمی است که توسط اعضای بیشتری از آکادمی دیده شود. این مهم در پخش گسترده و پرسروصدا اتفاق می‌افتد؛ دقیقاً نقطه‌ای که فیلم‌های ایرانی در آن ضعف دارند و این یکی از نقاط قوت مهم «رم» است. نتفلیکس پخش‌کننده «رم»، به عنوان ثروتمندترین پخش‌کننده فیلم در جهان شناخته می‌شود در حالی که پخش‌کننده نماینده ایران، مؤسسه نیمه‌ایرانی «شهرزاد» با مدیریت سینماگری ایرانی به نام کتایون شهابی است. شهابی اگرچه برای پخش جهانی فیلم‌های ایرانی، نام مهمی است، اما به هیچ عنوان قابل قیاس با نتفلیکس نیست. نکته‌ای که شانس «بدون تاریخ، بدون امضا» را برای دریافت اسکار، بسیار کاهش می‌دهد.

مصطفی قاسمیان