ساسان والی‌زاده، مصحح کتاب «سفرنامه معین‌السلطان» به ایبنا گفت: این سفرنامه از مهمترین سفرنامه‌های عصر قاجار است و معین‌السلطان از نزدیکان ناصرالدین‌شاه است که شمشیری به عنوان خلعت برای ظل‌السطان حاکم اصفهان و لرستان می‌برد. حاکم در اردوی بروجرد است و حامل خلعت باید مسیر تهران تا بروجرد را طی کند.
وی افزود: درباره معین‌السطان با وجود اینکه بازار و چهارراهی در تهران به نامش است اما اطلاعات چندانی از وی در دسترس نبود، بنابراین ناچار شدم که منابع بسیاری را برای پیدا کردن مطالبی درباره این رجال عصر قاجار مطالعه کنم و حاصل این جستجو را به عنوان سیر زندگی معین‌السطان در بخش نخست کتاب گنجاندم.
این مصحح درباره اهمیت «سفرنامه معین السلطان» عنوان کرد: این اثر دارای مطالب و نکات قابل تامل تاریخی و جغرافیایی از اصفهان و لرستان است و مولف در مسیر خود به نام منازل، اماکن، طوایف، رجال و وضعیت حاکم بر ولایات پرداخته است.
والی‌زاده درباره انعکاس وضعیت مردم در دوره ناصری گفت: معین‌السلطان در این کتاب به وضعیت فلاکت‌بار مردم و تکدی‌گری در شهرهای سرراه خود اشاره کرده و قضیه تحصن قصاب‌های قم در اعتراض به رسیدگی نکردن عریضه‌شان را شرح داده است.
وی درباره شیوه تصحیح سفرنامه اظهار کرد: نحوه تصحیح، تحشیه و تعلیق به این شکل بوده که بیش از ۱۰ سفرنامه عصر قاجار را که از مسیر تهران تا بروجرد یا عتبات را طی کردند، مطالعه کردم و به تطبیق اسامی افراد، اماکن و جمعیت پرداختم.
«سفرنامه معین السلطان» شامل روزنامه‌نویسی جعفرقلی‌خان جلال‌الملک است که بعدها به معین‌السلطان مشهور شد. جعفرقلی‌خان در حدود سال ۱۲۶۲ شمسی از سوی ناصرالدین‌شاه ماموریت می‌یابد خلعتی را برای ظل‌السلطان فرزند سفاک شاه و حاکم لرستان و اصفهان ارمغان ببرد. سفرنامه شامل شرح منازل و روزنامه خاطرات سفر در استان‌های تهران، البرز، مرکزی، قم، همدان و لرستان است که اطلاعات منحصربفردی از وضعیت طرق، اماکن و مناسبات درباری عصر ناصری به دست می‌دهد.
این کتاب همچنین شامل تصاویری دیده نشده از رجال قجری است که از آلبوم شخصی استاد ستوده انتخاب و امتیازی خاص به کتاب بخشیده است.
ساسان والی زاده از نویسندگان و روزنامه‌نگاران پرکار معاصر است که پیش از این چند کتاب از جمله «ترانه زنان زاگرس»، «کتاب شناخت» و «کتاب مطبوعات» از او چاپ شده است.
سفرنامه معین‌السلطان توسط انتشارات شاپورخواست در ۱۳۲ صفحه، قطع رقعی به قیمت ۱۲ هزار تومان به چاپ رسیده و انتشارات طهوری و تمتی پخش آن را به عهده دارند.
- 13
- 5
