پنجشنبه ۰۹ فروردین ۱۴۰۳
۱۱:۲۱ - ۲۳ اسفند ۱۳۹۷ کد خبر: ۹۷۱۲۰۶۹۵۳
کتاب، شعر و ادب

نگاهی به تاثیرپذیری‌های مهم در ادبیات فارسی

پیشروها و پیروها

آثار ادبی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

الهه آرانیان، دانش آموخته کارشناسی ارشد ادبیات - یکی از داستان‌های مشهور دفتر دوم مثنوی، ماجرای یک صوفی است که تقلیدِ کورکورانه‌اش او را بی‌مرکب می‌کند و مولوی در وصفش چنین گفته: «خلق را تقلیدشان بر باد داد/ که دو صد لعنت بر آن تقلید باد». در طول تاریخ ادبیات بسیارند کسانی که صرفاً از آثار بزرگان تقلید کرده اند و اثری مشابه اثرِ پایه پدید آورده و ماندگار نشده اند. از سویی بزرگانی هم هستند که از بزرگانِ پیشین تاثیر پذیرفته و اثری شاخص پدید آورده اند. در ادامه به سه تقلید مهم و سه تاثیرپذیری در ادبیات فارسی می‌پردازیم.

 

آثاری که از آن‌ها تقلید شد

 شاهنامه فردوسی

«شاهنامه»، شاهکار فردوسی است که نظم آن در سال ۴۰۰ هجری به پایان رسید اما این تازه آغاز سیر شاهنامه‌سرایی در ادبیات فارسی بود. تا حدود دو قرن بعد از فردوسی، روند حماسه‌سرایی ادامه داشت و از قرن ششم به بعد شاهنامه‌های متعدد تاریخی هم اضافه شدند که ماندگار نشدند. از جمله آثاری که به سبک شاهنامه فردوسی سروده شدند می‌توان به شاهنامه قاسمی، شاهنامه هاتفی جامی، شاهنامه نادری و شاهنامه صبا اشاره کرد.

 

پنج‌گنج نظامی

بعد از این که نظامی گنجوی در قرن ششم، پنج گنجِ معروفش را سرود، شاعرانی به تقلید از او پنج گنج و منظومه عاشقانه سرودند اما نمی‌دانستند که صرف تقلید آنان را به جایی نمی‌رساند و اگر هنری دارند باید در خلق اثری دیگر به کار بندند. یکی از شاعران مقلد نظامی، امیرخسرو دهلوی است که به تقلید از او و در جوابش خمسه‌ای دیگر سروده است. کسانی مانند فیضی فیاضی و نامی اصفهانی هم پنج مثنوی به تقلید از نظامی سرودند اما فروغی نداشتند.

 

گلستان سعدی

بعد از پدید آمدن «گلستان»سعدی، بسیاری از نویسندگان تحت تاثیر بزرگی آن قرار گرفتند و نتوانستند اثری هم‌پایه یا برتر از آن پدید آورند. به همین دلیل رو به تقلید از این کتاب آوردند و اثرشان جایگاهی شایسته در تاریخ ادبیات پیدا نکرد. از مشهورترین تقلیدهای گلستان، می‌توان به «بهارستان» جامی، «روضه خلد» مجد خوافی، «پریشانِ» قاآنی و «منشآت» قائم مقام فراهانی اشاره کرد.

 

شاعران بزرگی که تاثیر گرفتند

سعدی

آثار ادبی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده بزرگ در شمار کسانی است که با آثار پیشینیان مانوس بودند اما در قید آن‌ها نماندند و خود آثاری پدید آوردند که به مراتب شاخص‌تر و بزرگ‌تر است. سعدی در اثر منظوم «بوستان» از «شاهنامه» فردوسی تاثیر پذیرفته است. او برای نوشتن «گلستان» هم از آموزه‌های تعلیمی «قابوسنامه» که اثری متعلق به قرن پنجم و عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر است، تاثیر پذیرفته است.

 

مولوی

آثار ادبی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

 

مولانا، بزرگ‌ترین شاعر ادبیات عرفانی فارسی است. طبق روایتی مشهور، وی در سنین نوجوانی نسخه‌ای از «اسرار نامه» عطار را هدیه گرفت و با منابع عرفان و شعر فارسی انس فراوان داشت. مولوی برای سرودن مثنوی از شاعرانی مانند عطار، سنایی و آثاری مانند «کلیله و دمنه» تاثیر پذیرفته اما در بند تقلید نمانده است. گویی عطار آینده او را دیده بود که به پدرش گفت: «زود باشد تا پسر تو آتش در سوختگان عالم زند».حال مولانا خود شاعری شده که در زبان و ادبیات فارسی او را هم سنگ عطار می دانند.

 

حافظ

آثار ادبی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی یک رند تمام عیار بود تا جایی که او را عصاره ادبیات فارسی تا قرن هشتم می‌دانند. این رند شیرازی با آثار پیشینیان خود آشنایی کامل داشت و دیوان‌های شاعران فارسی را خوانده بود اما در بندِ تقلید و پیروی از آن‌ها نماند. حافظ شیرازی از شاعرانی مانند خواجوی کرمانی، خاقانی شروانی، نظامی، سعدی و... تاثیر پذیرفت و با هنر و خلاقیت خویش شعری دیگر سرود که امضای خودِ اوست، نه تقلیدی صرف از دیگران.

 

 

khorasannews.com
  • 14
  • 4
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
پاوان افسر بیوگرافی پاوان افسر بازیگر تازه کار سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: ۲۷ تیر ۱۳۶۳ 

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر 

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تاکنون

تحصیلات: لیسانس رشته ی مدیریت بازرگانی

ادامه
امین پیل علی بیوگرافی امین پیل علی بازیکن تازه نفس فوتبال ایران

تاریخ تولد: ۱۷ دی ۱۳۸۱

محل تولد: گیلان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک

تیم: تیم ملی فوتبال ایران

شماره پیراهن: ۱۵

ادامه
ابوطالب بن عبدالمطلب زندگینامه ابوطالب بن عبدالمطلب پدر امام علی (ع)

تاریخ تولد: ۳۵ پیش از عام‌الفیل

محل تولد: مکه

دیگر نام ها: عبدالمطلب، عبدالمناف، عمران

دلیل شهرت: رئیس قبیله بنی هاشم، پدر امام علی (ع)، عمو و حامی حضرت محمد (ص)

درگذشت: سال دهم بعثت

آرامگاه: مکه در گورستان ابوطالب

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
موسی التماری بیوگرافی موسی التماری بازیکن فوتبال اردنی

تاریخ تولد: ۱۰ ژوئن ۱۹۹۷

محل تولد: امان، اردن

حرفه: فوتبالیست

باشگاه کنونی: باشگاه فوتبال مون‌پلیه فرانسه

پست: مهاجم

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
اوسمار ویرا بیوگرافی اوسمار ویرا سرمربی تیم پرسپولیس

تاریخ تولد: ۳ ژوئیه ۱۹۷۵

محل تولد: ریو گرانده دو سول ، برزیل

حرفه: سرمربی تیم فوتبال

باشگاه کنونی: پرسپولیس

آغاز فعالیت: سال ۱۹۹۴

ادامه
اوستون ارونوف بیوگرافی اوستون ارونوف بازیکن فوتبال ازبکی در تیم های ایرانی

چکیده بیوگرافی اوستون ارونوف

نام کامل: اوستون رستم اوگلی اورونوف

تاریخ تولد: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۰

محل تولد: نوایی، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک تهاجمی

باشگاه کنونی: پرسپولیس

ادامه
اکرم عفیف بیوگرافی اکرم عفیف بازیکن برتر تیم ملی قطر

تاریخ تولد: ۱۸ نوامبر ۱۹۹۶

محل تولد: دوحه، قطر

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: السد قطر

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه

انواع ضرب المثل درباره شتر در این مقاله از سرپوش به بررسی انواع ضرب المثل درباره شتر می‌پردازیم. ضرب المثل‌های مرتبط با شتر در فرهنگها به عنوان نمادهایی از صبر، قوت، و استقامت معنا یافته‌اند. این مقاله به تفسیر معانی و کاربردهای مختلف ضرب المثل‌هایی که درباره شتر به کار می‌روند، می‌پردازد.

...[ادامه]
ویژه سرپوش