شنبه ۰۶ اردیبهشت ۱۴۰۴
۱۳:۲۵ - ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ کد خبر: ۹۸۰۲۰۳۱۷۳
کتاب، شعر و ادب

با اسدالله امرایی به‌مناسبت برگزاری نمایشگاه کتاب؛

کپی‌رایت معضل ترجمه‌ را حل می‌کند

اسدالله امرایی,اخبار فرهنگی,خبرهای فرهنگی,کتاب و ادبیات

 اسدالله امرایی را می‌توان در زمره روزنامه‌نگاران و مترجمان پرکار کشورمان قرار داد. امرایی از همان نوجوانی به نوشتن علاقه‌مند بود. نخستین قلم‌فرسایی‌اش در پیک نوجوان به نام «سیگار خاموش» به چاپ رسید و نخستین جایزه‌ ادبی‌اش هم به همان دوران برمی‌گردد. در کارنامه حرفه‌ای این مترجم بنام سه‌دهه فعالیت در روزنامه‌ها و نشریاتی همچون کیهان، اطلاعات، کیهان فرهنگی، سروش، کتاب هفته، همشهری، گردون و ... به چشم می‌خورد.

 

 نمایشگاه کتاب این روزها سی‌ودومین تجربه خود را پشت ‌سر می‌گذارد. به این مناسبت می‌خواستیم از شما بپرسیم این روزها مهمترین دغدغه در حوزه کتاب از منظر مترجم‌ها چیست؟

بزرگترین دغدغه ما بحث ممیزی پیش از چاپ و بعد از چاپ و... است؛ این‌که فردی در گوشه‌ای کلمه‌ای را در یک کتاب بیابد و به‌واسطه آن به ارشاد فشار بیاورد که اثر مورد نظر حذف شود یا اجازه حضور در نمایشگاه را نداشته باشد!

 

ما براساس قانون عمل می‌کنیم، مجوز می‌گیریم، کتاب منتشر می‌شود و به چاپ دوم، سوم، ... می‌رسد، اما در چاپ پنجم جلوی انتشار آن گرفته می‌شود. یا کتابی را پنج‌سال پیش ترجمه کرده‌ام که اجازه چاپ پیدا نکرده، اما در بازار سه ترجمه دیگر از آن یافت می‌شود. البته با همه این اوصاف ناامید نیستم، چون اگر ناامید باشم باید دست از کار بکشم.

 

در مقایسه با سایر فعالان عرصه چاپ و نشر مثل نویسندگان، ناشران، حتی کتابفروش‌ها و... مترجم‌ها معمولا با چه مشکلاتی مواجه هستند؟

مشکلات به شکلی سلسله‌وار گریبان همه فعالان عرصه نشر را گرفته است. خود من درحال حاضر چهار پنج کتاب پرفروش دارم که با شرایط فعلی قیمت کاغذ، ناشر نمی‌تواند به چاپ مجدد آنها فکر کند. اما به‌عنوان مترجم، مشکل عمده‌ام ‌رعایت نشدن قانون کپی‌رایت است. به‌شخصه تا جایی که امکان داشته باشد، ترجیح می‌دهم ناشرم رایت کتاب را بخرد، اما چون چنین قانونی عملا حاکم نیست، کاری از پیش نمی‌برم، چون ناشر دیگری کتابی که ناشر من رایتش را خریده است، خیلی راحت ترجمه کرده و به بازار می‌فرستد. وجود قانون کپی‌رایت باعث می‌شود بازار کتاب با برخی ترجمه‌های بی‌کیفیت و تکراری روبه‌رو نشود.

 

به‌عنوان مترجمی قدیمی و باسابقه، اگر بخواهید دهه‌های مختلف (از دهه ٦٠ تا ٩٠) را به لحاظ سلیقه مخاطبان کتاب در ایران تحلیل کنید، در هر کدام از این دهه‌ها قشر کتابخوان‌ به کدام موضوعات علاقه بیشتری نشان می‌دادند؟

سلیقه‌ها که تغییری نکرده است. همیشه بحث ادبیات، رمان و مطالعات اجتماعی داغ بوده و مخاطبانش همیشه جویای نیازهایشان در بازار کتاب بوده‌اند. به‌عنوان نمونه،‌ رمانی همچون «کوری» با سه ترجمه معتبر در بازار موجود است و تاکنون بیش از ١٦٠ بار تجدید چاپ شده‌ است. این درحالی است که ٢٠ تا ٣٠ ترجمه متفرقه با ناشران مختلف از این رمان را هم در بازار داریم و هنوز خواهان خودش را دارد.

 

به‌عنوان مترجم، تا چه حد دست‌تان برای انتخاب یک اثر برای ترجمه باز است؟

شخصا دست من کمی بازتر است و این برمی‌گردد به ارتباطاتی که با نویسندگان خارجی و کارگزاران‌شان دارم. درواقع توانسته‌ام اعتمادشان را جلب کنم که همین باعث می‌شود حتی در مواقعی کتاب را قبل از چاپ در اختیار داشته باشم. به‌عنوان نمونه نویسنده‌هایی هستند که کتاب‌شان را برایم فرستاده‌ و تأکید داشته‌اند که مثلا ٢٤ سپتامبر قرار است از چاپ نخست آن رونمایی شود و ابراز علاقه می‌کنند تا اثر فوق در همان بازه زمانی در ایران هم چاپ شود، اما از آنجایی که سازوکارهای این‌جا متفاوت است، این اتفاق معمولا نمی‌افتد.   

 

تا چه حد این مسأله را که گفته می‌شود ایرانیان سرانه مطالعه پایینی دارند، قبول دارید؟

من این را قبول ندارم، چون بر این باورم اگر به مخاطب ایرانی خوراک خوب ارایه کنید، حتما از آن استقبال می‌کند. البته در مقایسه با بعضی جوامع، ما کمی عقب هستیم که بخشی از آن برمی‌گردد به این‌که مردم به کتاب‌ها اعتماد نمی‌کنند؛ عدم ‌اعتمادی که ریشه در ممیزی دارد. به‌شخصه امیدوارم رویکرد در این عرصه تغییراتی را به خود ببیند، چون درحال حاضر ممنوع‌ترین کالاها در دسترس همگان است و تنها مجرایش متفاوت است.

 

امروز، یعنی در ‌سال ١٣٩٨ همین قشر محدود کتابخوان ایرانی بیشتر تمایل به خواندن آثار تالیفی داخلی دارد یا آثار ترجمه‌شده خارجی؟

معمولا ترجمه‌ها به‌دلیل رد از برخی فیلترها مثل اقتباس‌شدن توسط سینما یا چاپ توسط ناشران معتبر جهانی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. درواقع همین مسأله باعث جلب اعتماد مخاطب می‌شود.

 

و حرف آخر؟

گاهی اوقات پیش می‌آید که در مورد تالیف یا ترجمه‌ای اصطلاح «عامه‌پسند» به‌کار می‌رود. به‌شخصه معتقدم عامه زمانش را برای مطالعه، فیلم‌دیدن و کنسرت‌رفتن صرف نمی‌کند. این افراد عوام نیستند؛ آنها طبقات برگزیده جامعه هستند که با چشم باز می‌روند سراغ کتاب، فیلم یا موسیقی‌ای.

 

shahrvand-newspaper.ir
  • 9
  • 1
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه

حکایت های اسرار التوحید اسرار التوحید یکی از آثار برجسته ادبیات فارسی است که سرشار از پند و موعضه و داستان های زیبا است. این کتاب به نیمه ی دوم قرن ششم هجری  مربوط می باشد و از لحاظ نثر فارسی و عرفانی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب از سرپوش تعدادی از حکایت های اسرار التوحید آورده شده است.

...[ادامه]
ویژه سرپوش