در هفته‌ای که گذشت، خبر قرار گرفتنِ پویانماییِ سینمایی «آخرین داستان»، در فهرست ۳۲ اثر رقابت‌کننده در شاخه بهترین پویانمایی اسکار ۲۰۲۰، یکی از مهمترین خبرهای حوزه ادبیات و فرهنگ بود. این اثر که برداشتی آزاد از داستان ضحاک در شاهنامه است، هر چند در متن خیلی به اثر فردوسی وفادار نمانده ولی در روزگارِ بی‌توجهی به ظرفیت‌های نمایشی متون ادبیات فارسی، باز هم غنیمت است. فریدون، یکی از شخصیت‌های مهم این داستان است و یکی از جذاب‌ترین سرگذشت‌ها را از تولد تا مرگ، در شاهنامه دارد. به بهانه راه یافتن «آخرین داستان» به اسکار، نگاهی داریم به سرگذشت چند قهرمان شگفت‌انگیز در شاهنامه.
پرورش‌دهنده هایی غیر از پدر و مادر
در شاهنامه فردوسی به دو شخصیت برمی‌خوریم که توسط پدر و مادر بزرگ نمی‌شوند بلکه به دست موجودات حقیقی و افسانه ای از آب و گِل در می‌آیند. فرانک، مادرِ فریدون از ترس این که پسرش خوراک مارهای دوشِ ضحاک شود، او را به دشتی می‌برد که گاوی به نام برمایه در آن می‌چرد.
این گاو، فریدون را به مدت سه سال شیر می‌دهد و بزرگ می‌کند تا به جنگ ضحاک برود و به حکومت شیطانی‌اش پایان دهد. یکی دیگر از شخصیت‌های مهم شاهنامه که به دست غیرِ انسان بزرگ می‌شود، زال، پدر رستم است. وقتی زال به دنیا می‌آید، کاملاً سفید موی است و پدرش، سام خیال می‌کند او بچه‌ای شوم است. برای همین، زالِ نوزاد را در کوه البرز رها می‌کند تا این که سیمرغ، زالِ نوزاد را پیدا می کند و مانند بچه‌های خودش پرورش می‌دهد.
رشدِ غیر طبیعی پدر و پسر
رستمِ دستان، بزرگ‌ترین پهلوان شاهنامه یک آدم معمولی نبوده است؛ او همان‌طور که موقع به دنیا آمدنش، همه را به زحمت انداخت تا بالاخره سیمرغ راه چاره‌ای برای به دنیا آوردنش پیدا کرد، در دورانِ نوزادی‌اش هم ۱۰ دایه را به زحمت می‌اندازد تا به او شیر بدهند.
بعد هم که از شیر گرفته شد، به اندازه پنج مرد غذا می‌خورد و در هشت سالگی «بسانِ یکی سروِ آزاد گشت»؛ تا جایی که وقتی برای اولین بار در زمانِ پادشاهی کیقباد راهی میدان جنگ شد، خیلی راحت از پسِ افراسیاب برآمد. جالب این که سهراب، پسر رستم هم رشدی غیرمعمولی مانند پدرش دارد: «چو یک ماه شد، هم چو یک سال بود/ برش چون برِ رستمِ زال بود/ چو سه ساله شد زخم چوگان گرفت/ به پنجم دل تیر و پیکان گرفت/ چو ده ساله شد زان زمین کس نبود/ که یارست با او نبرد آزمود».
- 12
- 1
