جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۱۱۰۰۰۵۶

آرایه حسن تعلیل چیست؟ (+ نمونه هایی از این آرایه)

آرایه حسن تعلیل,آرایه حسن تعلیل چیست,آرایه حسن تعلیل با مثالیکی از بهترین روش‌های پیدا کردن آرایه حسن تعلیل در اشعار، دانش ادبی غنی میباشد
آرایه حُسن تعلیل در زمانی کاربرد دارد که شاعر یا نویسنده از آن به منظور خیال انگیز کردن متن خود، استفاده می کند. درواقع یکی از زیباترین آرایه های ادبی معنوی، آرایه حسن تعلیل نام دارد که موجب لطافت شعر میشود. در این مطلب از سرپوش با آرایه حسن تعلیل بیشتر آشنا خواهید شد.

آرایه حسن تعلیل

سرپوش مذهبی - زمانی که برای مطلب، واقعه یا پدیده­ ای طبیعی در سخن، دلیل ادبی بیاورید؛ به گونه­ ای که بر زیبایی و تأثیر سخن بیفزاید و غیرحقیقی و ادعایی باشد؛ به چنین کاری، آرایه حسن تعلیل یا بهانه نیکو می گویند.

برای مثال، بارش باران در اثر تغییرات آب و هوایی بوجود می آید و دارای دلیل علمی می باشد. حال اگر بخواهیم دلیل ادبی برای بارش باران، بیاوریم و بگوییم:« آسمان بخاطر حال غمگین و سوگواری من و همچنین برای هم دردی با من دارد می­ گرید». به چنین کاری حسن تعلیل میگویند؛ به این خاطر که دلیل ادبی و ساختگی برای یک پدیدۀ طبیعی آورده­ ایم بدون آنکه به دلیل علمی و واقعی آن توجهی کنیم.

درصورت عدم لطافت تعلیل در اثری که جنبۀ علمی دارد، نمی­توان آن را ادبی تلقی کرد.

در آرایه حسن تعلیل برای حسن تعلیل، علتی بیان می شود که بر پایه تشبیهات و نظریات علمی نیست. درواقع شاعر، صرفا قصد دارد که دلیلی را به منظور قانع کردن خواننده بیاورد و ادعایی کند که به مذاق خواننده در عین غیرحقیقی بودن، خوش بیاید.

دانش ادبی غنی و مطالعه فراوان، از بهترین روش های پیدا کردن حسن تعلیل در اشعار به شمار میرود که از این طریق می توانید مسلط به مفاهیم ویژه این آرایه شوید.

مثال هایی از آرایه حسن تعلیل,آرایه حسن تعلیل در ادبیات,آرایه حسن تعلیل با مثالآرایه حسن تعلیل، آوردن دلیل ادبی برای مطلب، واقعه یا پدیده¬ ای طبیعی در سخن است

مثال برای آرایه حسن تعلیل

در اشعار منوچهری میتوانید بیشترین حسن تعلیل در ادبیات فارسی را مشاهده کنید. با این که نمونه های بسیاری از آن در آثار رودکی، حافظ، سعدی، سنایی و نظامی به کار رفته است.

>> شاعر با استفاده از آرایه حسن تعلیل در بیت زیر، علت روئیدن گل­ها را در خاک خفتن گل­ اندامان( زیبارویان) می داند؛ در حالیکه میان این دو امر، هیچ ارتباطی وجود ندارد:

عجب نیست، بر خاک اگر گل شکفت که چندین گل­ اندام در خاک خُفت( بوستان سعدی)

>> از دیدگاه شاعر، علت خندیدن لاله و گلزار در مثال حسن تعلیل زیر، گریه کردن بی ­سبب ابر میباشد که یک دلیل ادبی است:

ز بهر آنکه همی­ گرید ابر بی­ سببی همی بخندد بر ابر، لاله و گلزار( سنا)

>> برطبق گفته ی شاعر در بیت زیر، چون پسته گستاخی کرده و دربرابر دهان تو از تنگ بودن دهان خودش لاف زده است، مردم دهنش را باز و پاره می­ کنند که بیانگر یک دلیل ادبی و ادعایی است؛ به این دلیل که اپسته لاف نمی­زند و مردم هم آنرا به قصد خوردن باز می­ کنند، نه این که تنبیهش کنند:

پیش­ دهنت پسته ز تنگی زده لاف ز آن­ است­ که­­ هرکس ­دهنش ­پاره­ کند( سنا)

>> از نظر شاعر، علت خمیده شدن پشت پیرمردان در بیت زیر اینست که خم شده اند و به دنبال گنج جوانی خود که در خاک، مدفون شده می گردند:

خمیده پشت از آن گشتند مردان جهاندیده که در خاک می جویند ایام جوانی را( نظامی)

آرایه حسن تعلیل را توضیح دهید,آرایه حسن تعلیل یعنی چیاگر آرایه حسن تعلیل در اثری لطیف نباشد، یا جنبۀ علمی داشته باشد، نمی¬توان آن را ادبی دانست

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 15
  • 6
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
پاوان افسر بیوگرافی پاوان افسر بازیگر تازه کار سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: ۲۷ تیر ۱۳۶۳ 

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر 

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تاکنون

تحصیلات: لیسانس رشته ی مدیریت بازرگانی

ادامه
امین پیل علی بیوگرافی امین پیل علی بازیکن تازه نفس فوتبال ایران

تاریخ تولد: ۱۷ دی ۱۳۸۱

محل تولد: گیلان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک

تیم: تیم ملی فوتبال ایران

شماره پیراهن: ۱۵

ادامه
ابوطالب بن عبدالمطلب زندگینامه ابوطالب بن عبدالمطلب پدر امام علی (ع)

تاریخ تولد: ۳۵ پیش از عام‌الفیل

محل تولد: مکه

دیگر نام ها: عبدالمطلب، عبدالمناف، عمران

دلیل شهرت: رئیس قبیله بنی هاشم، پدر امام علی (ع)، عمو و حامی حضرت محمد (ص)

درگذشت: سال دهم بعثت

آرامگاه: مکه در گورستان ابوطالب

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
موسی التماری بیوگرافی موسی التماری بازیکن فوتبال اردنی

تاریخ تولد: ۱۰ ژوئن ۱۹۹۷

محل تولد: امان، اردن

حرفه: فوتبالیست

باشگاه کنونی: باشگاه فوتبال مون‌پلیه فرانسه

پست: مهاجم

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
اوسمار ویرا بیوگرافی اوسمار ویرا سرمربی تیم پرسپولیس

تاریخ تولد: ۳ ژوئیه ۱۹۷۵

محل تولد: ریو گرانده دو سول ، برزیل

حرفه: سرمربی تیم فوتبال

باشگاه کنونی: پرسپولیس

آغاز فعالیت: سال ۱۹۹۴

ادامه
اوستون ارونوف بیوگرافی اوستون ارونوف بازیکن فوتبال ازبکی در تیم های ایرانی

چکیده بیوگرافی اوستون ارونوف

نام کامل: اوستون رستم اوگلی اورونوف

تاریخ تولد: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۰

محل تولد: نوایی، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک تهاجمی

باشگاه کنونی: پرسپولیس

ادامه
اکرم عفیف بیوگرافی اکرم عفیف بازیکن برتر تیم ملی قطر

تاریخ تولد: ۱۸ نوامبر ۱۹۹۶

محل تولد: دوحه، قطر

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: السد قطر

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه

انواع ضرب المثل درباره شتر در این مقاله از سرپوش به بررسی انواع ضرب المثل درباره شتر می‌پردازیم. ضرب المثل‌های مرتبط با شتر در فرهنگها به عنوان نمادهایی از صبر، قوت، و استقامت معنا یافته‌اند. این مقاله به تفسیر معانی و کاربردهای مختلف ضرب المثل‌هایی که درباره شتر به کار می‌روند، می‌پردازد.

...[ادامه]
ویژه سرپوش