جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
کد مقاله: ۱۴۰۰۱۱۰۰۹۸

مقایسه ی سبک عراقی با سبک خراسانی

سبک عراقی,سبک عراقی چیست,سبک عراقی را تعریف کنیدسبک عراقی به سَبکی از شعر پارسی گفته می‌شود
سبک عراقی که از اواخرسده ی ششم هجری تا سده ی نهم هجری، رایج بود؛ از سبک های مهم ادبیات فارسی به شمار می رود. از این سبک، بیشتر در اصفهان و دیگر نواحی مرکزی ایران و فارس و کرمان استفاده میشد و به همین خاطر به آن سبک عراقی می گفتند.

سبک عراقی

یکی از سَبک های شعر پارسی، سَبکِ عراقی نام داشت که برگرفته از عراق عجم بود، امّا این سبک، صرفا در عراق عجم، رواج نداشت و در نواحی دیگر نیز رواج داشت. از بنیان گذاران این سبک می توان به ابوالفرج رونی، سید حسن غزنوی و جمال الدین اصفهانی و از نمایندگان این سبک می توان به سعدی، کمال الدین اصفهانی، عراقی و حافظ اشاره کرد.

سبک عراقی بمدت ۳۰۰ سال به عنوان سبک ادبیات فارسی در زمان مغولان و ایلخانان مغول و تیموریان محسوب میشد.

سبک عراقی، همان چارچوب فارسی قدیم، یعنی سبک خراسانی به شمار میرود که با از دست دادن بسیاری از مختصات کهن خود، تا حدودی مختصات جدید را یافته است و مختصات کهن سبک خراسانی به لحاظ بسامد، متفاوت از دوره ی قدیم می باشد.

درهم آمیختگی مختصات کهن و جدید از مهم ترین مختصه ی زبانی سبک عراقی محسوب میشود که گاهی اوقات از آن در یک شعر کوتاه استفاده شده است. البته سبک شناسان باید بجای تمرکز بر مختصات سبک خراسانی، تمرکز خود را بر مختصات جدید در زبان عراقی منعطف کنند.

تاریخچه سبک عراقی

با روی کارآمدن سلجوقیان در خراسان و روی کار آمدن اتابکان در عراق و آذربایجان، سبک عراقی پدید آمد. بخش هایی از غرب ایران را در این زمان ( سدهٔ ششم) نیز عراق می گفتند، امّا آن جا را برای تمایز با بخش میان رودان، عراق عرب و اینجا را عراق عجم می نامیدند. گرانیگاه ادبی ایران در این زمان به شهرهایی همچون آذربایجان و عراق عجم منتقل شد. سبک عراقی که از قرن هفتم تا قرن نهم ادامه داشت؛ دربرگیرنده ی دوره مغولان و ایلخانان و تیموری به لحاظ تاریخی می باشد.

پس از حمله ی مغولان به خراسان، دانشمندان و ادیبان سالم از خراسان فرار کردند و به مناطقی همچون اصفهان، شیراز و بغداد رفتند تا در امان باشند. در نتیجه انهدام بغداد، طبعاً، نفوذ عربی برافتاد و امیران محلی ترک یا ایرانی، زبان و ادب فارسی را رواج دادند. شعر مهاجرت کرده از ویرانه های خراسان، در باختر رواج یافت و« سبک عراقی» باعث نشان دادن آن شد.

بر اثر سیاست سلجوقیان، مدارس مختلف دینی در دوران مربوط به سبک عراقی تاسیس شد که به تدریس مطالبی همچون تفسیر، منطق، حکمت و ادبیات عربی می پرداختند. شاعران و ادیبان نیز با این مباحث، آشنایی پیدا کردند. وقتی که شعر پارسی در پارس و آذربایجان رواج پیدا کرد؛ تحوّلی اساسی در شعر فارسی رخ داد که در اشعار انوری و ظهیر فاریابی بکار رفته است. اولین کسی که موفق به استفاده از قصاید و مدایح اغراق‌امیز و پُرصنعت در شعر شد و اقدام به سرودن غزل های لطیف و پرشور نمود؛ انوری نام داشت. خاقانی و نظامی گنجوی توانستند در ایران، شیوهٔ تازه ای را بوجود آورند و این شیوه توسط بزرگانی همچون جمال الدین اصفهانی و پسرش کمال الدّین در عراق، برگزیده شد و سعدی و حافظ نیز ترویج دهنده ی آن بودند. نظامی توانست به زیباترین شکل ممکن، داستان سرایی عاشقانه را بوجود آورد.

مقایسه سبک خراسانی و عراقی

>> از لغات و اصطلاحات عربی در سبک خراسانی استفاده نشده در صورتی كه از كلمات و اصطلاحات عربی در سبک عراقی، زیاد استفاده شده است.

>> تشبیه و استعاره و كنایه در سبك خراسانی، بدون کاربرد است درحالیکه استفاده از تشبیه و استعاره و كنایه در سبك عراقی کاربرد فراوانی دارد. تعصب دینی در سبك خراسانی دیده نمیشود ولی از نكات و اصطلاحات مذهبی در شعر سبک عراقی استفاده شده است. درواقع این مسأله بیانگر اینست که دو سبک شعری و طرز تفكر و نگرش شاعرانش با هم فرق دارند و اینكه خصوصیات شعری در هر دوره باتوجه به شرایط آن زمان دچار تغییراتی شده است.

ویژگی های سبک عراقی,سبک عراقی در ادبیات,شاعران سبک عراقیسبک عراقی از عراق عجم گرفته شده‌است

برای مثال رودكی از مهارت خاصی در سرودن قصیده های مدحی و وصفی برخوردار بوده ولی مهارت مولوی به سرودن اشعار عرفانی محدود شده است. بنابراین دوران رودكی( سبک خراسانی) با دوران مولوی( سبک عراقی) متفاوت است.

غزل در سبک خراسانی، بدون کاربرد بوده و شاعران سبک خراسانی از غزل استفاده ای نمیکردند ولی استفاده از قالب غزل در نزد شاعران سبک عراقی کاربرد فراوانی داشت.

>> لغات مورد استفاده در سبک عراقی نسبت به كلمات مورد استفاده در سبك خراسانی، دوام بیشتری دارد.

خصوصیات و ویژگی های سبک عراقی

فراموش نکنید که سبک شعری شعرای ادب فارسی در هر دوره ای از ادوار، ویژگی ها و خصوصیات متفاوتی داشته است و هر دوره براساس همین ویژگی ها قابل شناسایی است. ویژگی های سبک عراقی نیز منحصر به فرد میباشد که اگر آن ها را بشناسیم، بهتر میتوانیم از این سبک استفاده کنیم.

- علاوه بر قالب قصیده که رواج آن توسط بزرگانی همچون انوری و خاقانی و جمال الدین اصفهانی و ظهیر فاریابی صورت گرفت؛ از دیگر قالب های شعری رایج می توان به قالب مثنوی و غزل اشاره کرد.

- اساس سبک عراقی، همان سبک خراسانی میباشد و فقط استفاده از واژه های عربی درآن فراوان تر شده و نیز به دلیل این که مراکز قدرت و گسترش علوم در حوزه های اموزش علمی و فرهنگی شهرهای مختلف ایران جا به جا شدند، واژه های حکمی و فلسفی و علمی و دینی و پزشکی و نجومی در آثار شاعران نفوذ یافته و جلوه ای خوبی را به شعر شاعران سبک عراقی بخشیده است.

- در سبک عراقی، بجای قصیده بیشتر، از غزل، سادگی و روانی استفاده شده و از لطافت و کثرت تشبیهات و تعبیرات و کنایات زیبا و دقیق و باریک بجای استحکام استفاده شده است.

- از درونمایه های رایج سبک عراقی می توان به عشق و عرفان و اخلاق اشاره کرد. انوری توانست غزل را به نوع جدیدی ارائه دهد تا بیشتر شاعران این دوره در شعرشان از آن استفاده کنند ولی در غزل های سعدی و حافظ به اوج خود رسیده است.

- سبک خاص سعدی را میتوان با خصوصیاتی همچون توجّه به زیبایی کلمه و سادگی و خوش آهنگی شناخت که اثرات به سزایی در غزل دارد. حافظ در غزل فارسی، تحوّلی بزرگ به وجود آورد و سبکی منتقل و آزاد آفرید که سبک والایی محسوب میشود. قالب مثنوی و غزل در سبک عراقی، از اهمیّت به سزایی برخوردار است که تا دوره های بعد نیز ادامه می یابد.

تاریخچه سبک عراقی,سبک عراقی چیست,سبک عراقی,سبک عراقی را تعریف کنیددر سبک عراقی از كلمات و اصطلاحات عربی زیاد استفاده شده است

گردآوری: بخش فرهنگ و اندیشه سرپوش

  • 9
  • 1
۵۰%
همه چیز درباره
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
پاوان افسر بیوگرافی پاوان افسر بازیگر تازه کار سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: ۲۷ تیر ۱۳۶۳ 

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر 

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تاکنون

تحصیلات: لیسانس رشته ی مدیریت بازرگانی

ادامه
امین پیل علی بیوگرافی امین پیل علی بازیکن تازه نفس فوتبال ایران

تاریخ تولد: ۱۷ دی ۱۳۸۱

محل تولد: گیلان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک

تیم: تیم ملی فوتبال ایران

شماره پیراهن: ۱۵

ادامه
ابوطالب بن عبدالمطلب زندگینامه ابوطالب بن عبدالمطلب پدر امام علی (ع)

تاریخ تولد: ۳۵ پیش از عام‌الفیل

محل تولد: مکه

دیگر نام ها: عبدالمطلب، عبدالمناف، عمران

دلیل شهرت: رئیس قبیله بنی هاشم، پدر امام علی (ع)، عمو و حامی حضرت محمد (ص)

درگذشت: سال دهم بعثت

آرامگاه: مکه در گورستان ابوطالب

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
موسی التماری بیوگرافی موسی التماری بازیکن فوتبال اردنی

تاریخ تولد: ۱۰ ژوئن ۱۹۹۷

محل تولد: امان، اردن

حرفه: فوتبالیست

باشگاه کنونی: باشگاه فوتبال مون‌پلیه فرانسه

پست: مهاجم

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
اوسمار ویرا بیوگرافی اوسمار ویرا سرمربی تیم پرسپولیس

تاریخ تولد: ۳ ژوئیه ۱۹۷۵

محل تولد: ریو گرانده دو سول ، برزیل

حرفه: سرمربی تیم فوتبال

باشگاه کنونی: پرسپولیس

آغاز فعالیت: سال ۱۹۹۴

ادامه
اوستون ارونوف بیوگرافی اوستون ارونوف بازیکن فوتبال ازبکی در تیم های ایرانی

چکیده بیوگرافی اوستون ارونوف

نام کامل: اوستون رستم اوگلی اورونوف

تاریخ تولد: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۰

محل تولد: نوایی، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک تهاجمی

باشگاه کنونی: پرسپولیس

ادامه
اکرم عفیف بیوگرافی اکرم عفیف بازیکن برتر تیم ملی قطر

تاریخ تولد: ۱۸ نوامبر ۱۹۹۶

محل تولد: دوحه، قطر

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: السد قطر

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه

انواع ضرب المثل درباره شتر در این مقاله از سرپوش به بررسی انواع ضرب المثل درباره شتر می‌پردازیم. ضرب المثل‌های مرتبط با شتر در فرهنگها به عنوان نمادهایی از صبر، قوت، و استقامت معنا یافته‌اند. این مقاله به تفسیر معانی و کاربردهای مختلف ضرب المثل‌هایی که درباره شتر به کار می‌روند، می‌پردازد.

...[ادامه]
ویژه سرپوش