بازار بي‌جان محصولات ديجيتال اين روزهادر بلاتكليفي مطلق به سر مي‌برد. پس از صحبت‌هاي ترامپ در خصوص خروج از برجام فروشندگان لپ‌تاپ، سخت‌افزار و تلفن همراه گوشي به دست بودند تا از قيمت‌ها با خبر شوند؛ گويا برخي شركت‌ها فروش خود را به‌طور موقت تعطيل كردند تا قيمت دلار به ثبات برسد و التهابات بازار كمي آرام بگيرد. البته به گفته فروشندگان اين وضعيت از هفته پيش آغاز شده و قيمت اجناس روز به روز سير صعودي به خود مي‌گيرد.
به‌گونه‌اي كه موج کسادی اين روزها بازار محصولات دیجیتال را بیش از هر زمان دیگری در برگرفته، ناامیدی از بازگشت رونق به بازار در چهره فعالان اين صنف به خوبی ملموس است و گفته‌های فروشندگان به روشني اين وضعيت را نشان مي‌دهد. افزایش لحظه‌ای نرخ ارز، كاهش قدرت خريد مردم، كسادي بازار و واردات غیرقانونی با ارز آزاد از جمله مشکلاتی است که اكنون گریبانگیر فعالان بازار دیجیتال شده، به گفته بسياري از فعالان گراني از سه سال پيش به بازار رو كرده و در دو هفته اخير، بيش از پيش پر و بال گرفته است.
بازار در كما
وارد بازار رايانه كه مي‌شويم، گويي قحطي به جانش افتاده و مثل هميشه شلوغ نيست. فروشندگان هرمغازه كه تعداد آن‌ها به سه تا چهار نفر مي‌رسد، در حال صحبت كردن با يكديگر هستند و خبري از مشتري نيست. وارد اولين مغازه كه مي‌شوم، بحث داغ دلار و عدم فروش شركت‌ها شنيده مي‌شود. از افراد داخل مغازه در خصوص وضعيت بازار مي‌پرسم، مي‌گويند: در دو هفته گذشته افزايش قيمت بسيار شديد بوده است.
اكنون حتي نان كه در داخل كشور توليد مي‌شود، افزايش قيمت دارد، چه برسد به كالاهاي ديجيتال. امروز بازار خواب است. در حال حاضر ما توان خريد جنس نداريم و شركت‌ها نيز فروش ندارند.براي مثال قيمت يك كالاي ديجيتال از ۴۸۰ هزار تومان به ۶۳۰ هزار تومان رسيده است. از او پرسيدم شما اكنون جنس ۴۸۰ هزار توماني را ۶۳۰ هزارتومان مي‌فروشيد، او گفت: بله. اين جنس را ديروز خريداري كردم و اگر به قيمت بالاتري نفروشم، ضرر خواهم كرد.
افزايش ۵۰۰ تا يك ميليون توماني در دو هفته
فروشنده ديگري درخصوص وضعيت فعلي بازار ادامه مي‌دهد: طي دو، سه هفته گذشته با افزايش قيمت چشمگيري روبه رو شديم كه شوكه كننده بود. حال بازار محصولات ديجيتال نيز مانند ساير بازارها خراب است. عدم ثبات در نرخ ارز وضعيت را به اينجا رسانده است. اين وضعيت تا زماني كه نرخ ارز به ثبات نرسد، ادامه خواهد داشت. افزايش قيمت دو هفته گذشته به‌طور كامل محسوس بود؛ براي مثال يك لپ تاپ از ۸ ميليون و ۹۰۰ هزار تومان به ۱۰ميليون و ۵۰۰ هزار تومان رسيده است اما با خروج آمريكا از برجام هفته‌هاي آينده وضعيت قيمت‌ها مشخص و افزايش قيمت‌ها به شكل كامل اعمال خواهد شد.
برخي شركت‌ها اعلام مي‌كنند كه جنس نداريم اما اين تنها بهانه‌اي براي اعمال افزايش قيمت روي كالاهاست. به طور كلي بازار بلاتكليف است اما فروشندگان مجبورند اجناس خود را بفروشند. بنده به شخصه چك دارم و نمي‌توانم منتظر بمانم كه قيمت جديد اعلام شود. با افزايش قيمت مختصري كالا را مي‌فروشم.
كالاها ته كشيد!
وارد مغازه ديگري مي‌شوم؛ نگاه فروشنده‌ها متوجه ورود من مي‌شود. زماني كه اوضاع بازار را مي‌پرسم، يكي از آن‌ها با كنايه به من مي‌گويد عاليه، عالي. جنس نداريم و شركت‌ها براي فروش اجناس خود، دست نگه داشته‌اند؛ به اين دليل كه وضعيت مشخص نيست. آن‌ها ديگر حواله نمي‌كنند. برخي حواله‌ها را كنسل مي‌كنند. اگر شركت‌هاي واردكننده به قيمت فعلي نفروشند، ضرر هنگفتي مي‌كنند. بنابراين منطقي نيست كه قبل از به ثبات رسيدن نرخ ارز اجناس خود را به فروش برسانند. به اين ترتيب، دست نگه مي‌دارند و مي‌گويند فروش نداريم. واردكنندگان معتقدند كه اگر اجناس خود را بفروشند، نمي‌توانند به همين قيمت آن را جايگزين كنند.
از آقاي حسيني درباره ميزان فروش در بازار مي‌پرسم، مي‌گويد: ما جنس مي‌فروشيم چون فروشنده‌ايم اما قدرت خريد مردم بسيار كاهش پيدا كرده و بازار كشش افزايش قيمت را ندارد. اگر با اين روند پيش برود، سيرصعودي افزايش پيدا كرده و از طرفي قدرت خريد مردم بسيار كاهش پيدا مي‌كند. البته از ماه‌هاي گذشته بازار از رونق افتاده و مردم ديگر قدرت خريد ندارند. براي مثال ارزان‌ترين دستگاه لپ تاپ كه پيش از اين ۸۰۰ هزار تومان بوده اكنون به يك ميليون و ۷۰۰ هزار تومان رسيده است. يعني در يك سال، شاهد اين افزايش قيمت بوده‌ايم.
در حال حاضر معمولي‌ترين لپ تاپ سه ميليون تومان است كه يك كارمند توان خريد آن را ندارد. مگر يك كارمند چقدر حقوق دريافت مي‌كند؟ تورم در تمام كالاها بدون استثنا اعمال شده است. او معتقد است كه در اين روزها دولت براي نشان دادن توانايي و اقتدار خود ضعف نشان نمي‌دهد و سعي مي‌كند قيمت ارز را ثابت نگه دارد؛ بنابراين بايد منتظر بود و ديد كه در هفته‌هاي آينده چه اتفاقاتي در بازار و در اقتصاد كشور به وقوع مي‌پيوندد و قيمت دلار چگونه حفظ خواهد شد.
با رشد نرخ دلار گران مي‌كنيم
از فروشنده ديگري سوال مي‌كنم كه شما چگونه در اين وضعيت افزايش قيمت را اعمال مي‌كنيد، در پاسخ مي‌گويد: هر چه قيمت دلار افزايش پيدا كند، ما آن را روي اجناس اعمال مي‌كنيم. به نوعي نان خود را به نرخ روز مي‌خوريم. به گفته او وضعيت بازار به اين زودي‌ها بهبود پيدا نمي‌كند.
به‌طور معمول پيش فاكتورها كنسل مي‌شود، به دليل اينكه اختلاف قيمت بسيار بالاست. امروز كه با شركت‌ها تماس گرفتيم، گفتند كه ساعت ۱۲ تا يك ظهر قيمت‌ها اعلام خواهد شد. اين يعني فروش صبح پَر. از يكي از شركت‌هاي واردكننده درخواست‌ها هارد داشتيم به قيمت ۷۵۵ هزار تومان كه حالا به ۷۹۵ هزار تومان رسيده است. از طرفي پيش فاكتور داشتيم و چك خواستند كه صادر كنند و تمام كارهاي آن انجام شد اما حالا كه آمريكا از برجام خارج شده است، آن‌ها پيش فاكتورها را براي اعمال افزايش قيمت كنسل كرده‌اند.
اجناس كه براي بخش دولتي سفارش داده شده بود بنابراين آن‌ها نيز براي خريد اجناس با قيمت بالاتر موافت نكردند به اين ترتيب به طور كلي كنسل شد. طي دو هفته گذشته افزايش قيمت‌ها به جان بازار افتاد و اكنون ما منتظر اعلام قيمت‌ها از سوي شركت‌ها هستيم.
بازار؛ هر روز خلوت‌تر از ديروز
به گفته يكي ديگر از فروشندگان و فعالان صنف رايانه و محصولات ديجيتال، نوسانات بازار ارز بازار را به اين روز كشانده و منشأ آن نيز تصميمات سياسي است كه ابرقدرت‌هاي جهان در خصوص برجام گرفته‌اند. حالا مشخص نيست كه چه زماني قيمت دلار به ثبات برسد.
ارزش پول كشور روز به روز كاهش پيدا مي‌كند و مردم كمتر به سمت بازار محصولات ديجيتال مي‌آيند. اكنون مردم در بند تامين نيازهاي اوليه زندگي خود هستند و كالاهاي ديجيتال جزو كالاهاي اوليه يا اساسي محسوب نمي‌شوند.
قدرت خريد بسيار كاهش پيدا كرده و ما هر لحظه بايد منتظر باشيم و ببينيم كه قيمت دلار چقدر افزايش داشته است. وضعيت تنها زماني به حالت عادي بازمي‌گردد كه قيمت ارز ثبات پيدا كند. متاسفانه فروش ما امسال با کاهش شدیدی روبه‌رو بود؛ در ۱۰ روز اخیر میزان درآمد ما زیر پنج درصد بوده و کسادی همه بازار را فرا گرفته است. در حال حاضر میزان فروش مغازه‌داران به لوازم جانبی تلفن همراه متمرکز شده است و مردم به هیچ عنوان دستگاه جدید خریداری نمی‌کنند. در اين ميان، فعالان بازار هیچ علاقه‌ای به افزایش قیمت‌ها ندارند، چون بازار كساد مي‌شود و خريداري نيست.
فردا گران مي‌شود!
از ميان پاساژ كه عبور مي‌كردم، نگاهي به داخل مغازه‌ها مي‌انداختم تا اوضاع را به نوعي برانداز كنم. يكي از فروشندگان جلوي درب مغازه ايستاده بود و با افراد داخل مغازه صحبت مي‌كرد و مي‌گفت بايد تا يك ظهر صبر كنيم تا ببينيم چقدر افزايش قيمت ميخورد. به ويترين مغازه و اجناسي نگاه مي‌كردم كه روي آن نوشته بودند «فروش ويژه» فروشنده كه مرا به چشم مشتري مي‌ديد، به من گفت: خانوم الان بخريد به صرفه‌تر است، فردا گران مي‌شود!
بدون ارز دولتي موجودی انبارها تا پایان خرداد تمام می‌شود
سيد مهدی میرمهدی، ريیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران درباره وضعیت بازار این صنف مي‌گويد: متاسفانه شاهد کسادی بی‌سابقه‌ای در بازار هستیم و طی بررسی‌هایی که دیروز انجام شد، فروشگاه‌های بزرگ و پرفروش ۱۴۲ هزار تومان در یک روز فروش داشته‌اند که اگر همه این رقم هم سود باشد با توجه به هزینه‌های آب و برق، مالیات و اجاره، فروشندگان ضرر هنگفتی را متحمل می‌شوند.
هنوز در عمل هیچ اتفاقی در خصوص اختصاص ارز دولتی به واردکنندگان صورت نگرفته و ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست واردکنندگان نرسیده است.متاسفانه راه و روش مشخصی برای دریافت این نوع ارز وجود ندارد و واردکنندگان برای دریافت دلار دولتی با سرگردانی مواجه هستند و یک روز به آن‌ها می‌گویند به سامانه ثبت سفارش مراجعه و نام خود را ثبت كنند و روز دیگر به آن‌ها می‌گویند باید به سامانه «نیما» رجوع کرده و سپرده مورد نظر را واریز کنند و همچنان واردکنندگان در این بین سرگردان مانده‌اند.
با این رویه ، موجودی انبارها تا پایان خرداد به اتمام خواهد رسید و به دلیل غیرقانونی بودن کالا با ارز آزاد، واردکنندگان اقدام به تزریق کالا به بازار نخواهند کرد. قیمت محصولات آی تی در سال جدید بالای ۵۰ درصد رشد قیمت را تجربه کرده است و از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد که دولت بتواند دلار ۴۲۰۰ تومانی را به این زودی‌ها به دست واردکنندگان محصولات آی تی برساند؛ چون دستگاه‌های دیجیتال نیاز اولیه جامعه نیست و اولویت دولت اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان محصولات اساسی خواهد بود. بهتر است مردم برای خرید محصولات جدید به بازار بیایند واكنون منتظر كاهش قیمت‌ها نباشند.
فاطمه گنج كريمي
- 15
- 1
