به گزارش ایرنا، مردم با پیشرفت علوم و ارتقای فرهنگ جوامع بیشتر متوجه تغذیه اصولی و کیفیت مواد مصرفی می شوند؛ به طوری که مواد غذایی با منشا دامی به علت داشتن اسیدهای آمینه ضروری اثر مهمی در رشد و ترمیم بافت‌ها و سلامت ایفا می‌کنند.
در کشور ما وجود گونه ها و اکوتیپ های متنوع دامی و همچنین تنوع اقلیمی و وفور انواع گیاهان در پهنه وسیع جنگل ها، مراتع و کشتزارها، بستر مناسبی را برای پرورش دام، طیور و زنبور عسل فراهم کرده است.
با روند رو به افزایش واحدهای صنعتی تبدیلی و جانبی در صنایع وابسته دام و طیور در چند دهه گذشته، عرصه دامپروری با وجود نیروی انسانی متخصص و ماهر و نفوذ دانشِ روز در لایه های مختلف این بخش توانسته است از رشد چشمگیر در زیر بخش های مختلف برخوردار شود.
بنابراین فراهم سازی موجبات توسعه کمی و کیفی تولیدات دامی برای تامین امنیت غذایی پایدار، خوداتکایی محصولات دامی و توسعه صادرات محصولات دارای مزیت نسبی از برنامه های زیر بخش دامپروری کشور است.
در بخش گوشت قرمز میزان تولید در سال ۱۳۹۲ نزدیک ۷۵۵ هزار تن بود که در سال ۱۳۹۵ با ۷.۹ درصد رشد به ۸۱۵ هزارتن رسید.
در سال ۱۳۹۲ میزان تولید شیرخام نیز هشت هزار و ۲۶۸ هزارتن بود که در سال ۱۳۹۵ با ۱۵ درصد رشد به ۹ میلیون و ۵۱۰ هزارتن تولید افزایش یافت.
در بخش گوشت مرغ در سال ۱۳۹۲ میزان تولید یک میلیون و ۹۶۷ هزارتن بود که با رشد ۴.۸ درصدی به ۲میلیون و ۶۲ هزارتن در سال ۱۳۹۵ رسید.
همچنین در تولید تخم مرغ از ۸۹۳ هزار و ۴۰۰ تن در سال ۱۳۹۲ به ۹۴۰ هزار تن در سال ۱۳۹۵ دست پیدا کردیم که ۵.۲ درصد رشد را نشان می دهد.
وی درباره تولید عسل از ۷۴ هزار و ۷۰۰ تن در سال ۱۳۹۲ به ۸۱ هزار و ۵۰۰ تن در سال ۱۳۹۵ رسید که بیانگر رشد ۹.۱ درصدی بود.
تولید نزدیک ۸۸۹ تن پیل تر ابریشم در سال ۱۳۹۲ به ۹۲۳ تن در سال ۱۳۹۵ رسید که رشد ۳.۸ درصدی را نشان می دهد.
** صادرات
جایگاه بخش کشاورزی در بازرگانی خارجی کشور به ویژه صادرات همیشه کانون توجه و اهمیت بوده و صدور محصولات کشاورزی در زیربخش دامپروری یکی از منابع مهم تامین ارز به شمار می رود؛ به طوری که در بلندمدت می تواند افزایش رقابت پذیری کالاهای صادراتی و در نتیجه اشتغالزایی در کشور و ثبات تولید را به همراه داشته باشد.
در گذشته نه چندان دور تنظیم بازار محصولات دامی با استفاده از واردات این محصولات (مانند مرغ، تخم مرغ و لبنیات) انجام می شد.
اکنون تنظیم بازار این محصولات با استفاده از سازوکار صادرات انجام می گیرد و با توجه به خودکفایی در این محصولات به طور عملی تنها راه رسیدن به توسعه پایدار در زیربخش دامپروری توسعه صادرات است.
با توجه به تحریم های اقتصادی و اختلال در ورود مهمترین نهاده های تولید، شیوع بعضی بیماری ها در برخی سالها تولید را دچار نوسان فراوان کرد که با ورود دیگر رقیبان تجاری به بازارهای منطقه مانند ترکیه به طور عملی روند صعودی صادرات در زیربخش دامپروری از رشد مطلوبی برخوردار شد.
سهم صادرات زیربخش دامپروری نسبت به بخش کشاورزی از ۱۹ درصد در سال ۱۳۹۲ به ۲۴ درصد در سال ۱۳۹۵ و تراز تجاری زیربخش دامپروری از ۱۴ میلیون دلار در سال ۱۳۹۲ به ۵۷۸ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار در سال ۱۳۹۵ رسید.
** افزایش بهره وری
فعالیت های شاخص برای افزایش بهره وری و تامین پروتئین مورد نیاز جامعه از طریق دام سبک با ایجاد ترکیب های ژنتیکی گوسفند پربازده (با ترکیب سهم خونی: حداقل ۵۰ درصد نژادهای بومی و ۵۰ درصد دیگر ترکیبی از نژادهای پربازده باشد) برای ایجاد دام هایی با بازده تولید بالاتر (با هدف افزایش چندقلوزایی و کاهش چربی لاشه) و در نتیجه ایجاد دام های قابل پرورش اقتصادی در شرایط غیر مرتعی و بستر سازی برای کاهش شمار دام مورد پرورش در مراتع (بند ب ماده ۱۴ قانون افزایش بهره وری) از مهمترین طرح های بخش دام سبک کشور محسوب می شود.
همچنین در بهبود مدیریت و اصلاح نژاد بز و پرورش آن در سیستم مزرعه ای اقدام هایی صورت گرفت؛ زیرا جایگاه شیر و فراورده های حاصل از بز که خواص تغذیه ای ویژه ای دارد، در بازار کشور ما خالی است.
در دهه های گذشته با توجه به افزایش روزافزون تخریب مراتع، کمبود علوفه و سایر مواد خشبی، تولید پایین به ازای هر راس بز مولد ماده و همچنین غیراقتصادی بودن پرورش بز در روش های سنتی، لزوم پرورش بز به صورت بسته یا مزرعه ای و همچنین بهبود مدیریت و اصلاح نژاد این دام برای اقتصادی شدن این حرفه از ضرورت ویژه ای برخوردار است.
** طیور
در بخش طیور اصلاح فضای کسب و کار مطرح است و صنعت طیور کشور در آستانه ایجاد تغییرات مهمی قرار دارد که این تغییرات می‌توانند با ۲ هدف عمده ساختار بندی مناسب کسب و کار و دستیابی به توسعه پایدار همراه با رقابت‌پذیرتر کردن صنعت مرغ کشور انجام شوند.
درصورتی که ساختار مناسبی برای کسب و کار در صنعت مرغ طراحی و اجرا نشود، به طور عملی توسعه ظرفیت در بخش های مختلف صنعت با مخاطرات زیادی روبرو می شود.
از آغاز سال ۱۳۹۲ تاکنون ساختار فیزیکی ۵۸ شرکت شناسایی و برای ۲۷ شرکت مجوز فعالیت در قالب زنجیره تولید گوشت مرغ صادر شده است.
در گزارش عملکرد سالانه زنجیره ها در سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نیز جوجه ریزی شرکت های دارای زنجیره یکپارچه تولید گوشت مرغ در سال ۱۳۹۲ نزدیک ۵۶ مورد با یک میلیون و ۲۱ قطعه جوجه ریزی بود. در سال ۱۳۹۵ شمار شرکت ها با ۱۵ درصد رشد به ۱۷۰ مورد با ظرفیت یک میلیون ۱۴۰ قطعه جوجه ریزی نسبت به سایر جوجه ریزی ها رسید.
افزایش سهم جوجه ریزی زنجیره ها از کل جوجه ریزی کشور از ۵.۵ درصد در سال ۱۳۹۲ با ۱۵ درصد رشد در سال ۱۳۹۵، به بیش از ۲۰۰ درصد فزایش یافت.
همچنین بهبود شاخص های فنی شرکت های زنجیره تولید با بهبود ضریب تبدیل خوراک از یک کیلو و ۹۲۰ گرم در سال ۱۳۹۴ به یک کیلو و ۷۰۰ گرم در سال ۱۳۹۵، کاهش وزن کشتار از ۲ کیلو و ۴۵۰ گرم در سال ۱۳۹۴ به ۲ کیلو و ۳۷۰ گرم در سال ۱۳۹۵ و ارتقای شاخص تولید از ۲۶۶ واحد در سال ۱۳۹۴ به ۲۹۰ واحد در سال ۱۳۹۵ صورت گرفت.
افزایش سهم گله های مولد داخلی در تامین جوجه یکروزه بوقلمون گوشتی در سال ۱۳۹۲ تخم نطفه دار وارداتی بوقلمون ۳۵ درصد، گله مولد ۱۲ درصد و جوجه یک روزه ۵۳ درصد بود که در سال ۱۳۹۵ این میزان در تخم نطفه دار به ۳۱ درصد، گله مولد ۲۷ درصد و جوجه یک روزه ۴۲ درصد کاهش یافت.
طرح کاهش سن و وزن کشتار و بررسی آزمایشی در ۱۰ استان کشور، ایجاد فضای رقابت برای حضور نژادهای مرغ گوشتی پربازده دنیا در ایران (مانند آربوراکرز، هوبارد، کاب و راس)، میانگین قیمت مرغ زنده و گوشت مرغ، عرضه گوشت مرغ و جوجه یکروزه گوشتی در بورس کالا از سایر فعالیت های دولت یازدهم در بخش طیور بوده است.
مقایسه قیمت مرغ زنده و گوشت مرغ نشان می دهد در سال ۱۳۹۲ قیمت مرغ زنده ۴۰ هزار و ۹۸۰ ریال، در کشتارگاه ۵۷ هزار و ۱۶۰ ریال و برای مصرف کننده ۶۰ هزار و ۴۱۰ ریال بود که در سال ۱۳۹۵ قیمت مرغ زنده ۴۵ هزار و ۹۷۰ ریال، در کشتارگاه ۶۵ هزار و ۱۶۰ ریال و برای مصرف کننده ۶۹ هزار و ۷۹۵ ریال شد.
برای شفاف سازی قیمت، کشف قیمت، جلوگیری از به هم خوردن معاملات و تضمین انجام صحیح معاملات برای خریدار و فروشنده، برای نخستین بار در اواخر سال ۱۳۹۵ جوجه یکروزه و عرضه گوشت مرغ در بورس کالا به طور آزمایشی مورد پذیرش قرار گرفت.
به همین منظور پذیرش کالای جوجه یکروزه در بورس کالا، پذیرش تقاضای عرضه کنندگان از طریق کارگزاری های مرتبط در بورس، اخذ کد از طریق کارگزار مربوط، پذیرش متقاضیان (مرغداران گوشتی) و اخذ کد خریدار از طریق کارگزاران، تدوین استانداردهای مربوط به این کالا از طریق شرکت بورس و معاونت امور تولیدات دامی، انجام چندین معامله از طریق شرکت های عرضه کننده و خریدار به طور آزمایشی و آموزش های مرتبط برای عرضه کنندگان و متقاضیان برای بهره برداری از بازارهای پیشرفته و ابزارهای مالی آن و همچنین انجام بررسی های لازم جهت عرضه گوشت مرغ تولیدی توسط شرکت های زنجیره ای در بورس کالا صورت گرفته است.
** زنبور عسل و نوغانداری
در بخش تولید فراورده های زنبور عسل در سال ۱۳۹۲ تولید ژل رویال ۲۳۲ کیلوگرم، گرده گل ۱۲ هزار و ۳۷ کیلوگرم و بره موم ۷۹ هزار و ۴۹۷ کیلوگرم بود که در سال ۱۳۹۵ ژله رویال به ۹۴۷ کیلوگرم، گرده گل به ۳۰ هزار و ۷۰۸ کیلوگرم و بره موم به ۲۰۲ هزار و ۷۹۸ کیلوگرم رسید.
در بخش نوغانداری عملکرد چهارساله دولت یازدهم مرکز توسعه نوغانداری کشور در سال ۱۳۹۲ پرورش کرم ابریشم اجداد (۲p) نزدیک ۳۸ جعبه، تولید تخم نوغان نژاد مادر (p) نزدیک ۱۳۰۰ جعبه، توزیع تخم نوغان هیبرید (f1) در سال ۱۳۹۲ نزدیک ۲۶ هزار و ۱۱۳ جعبه، تولید پیله تر ابریشم نزدیک ۸۸۹ تن، تولید ابریشم خام نزدیک ۱۴۲ تن، بیمه پرورش کرم ابریشم ۸۶۸۸ جعبه، تولید نهال توت اصلاح شده ۳۵ هزار و ۷۱۰ اصله، حفظ و توسعه ذخایر ژنتیکی کرم ابریشم ۱۱۰ مورد، برنامه آموزشی و ترویج ۶۸۵۰ مورد و پرداخت تسهیلات برای بازسازی جایگاه پرورش کرم ابریشم به بهره برداران چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال بود.
در سال ۱۳۹۵ پرورش کرم ابریشم اجداد (۲p) به ۴۴ جعبه، تولید تخم نوغان نژاد مادر (p) نزدیک ۱۳۰۰ جعبه، توزیع تخم نوغان هیبرید (f1) نزدیک ۲۸ هزار و ۲۴جعبه، تولید پیله تر ابریشم به ۹۲۳ تن، تولید ابریشم خام به ۱۴۸ تن، بیمه پرورش کرم ابریشم ۷۶۵۳ جعبه، تولید نهال توت اصلاح شده به ۲۰۱۲۷۰ اصله، حفظ و توسعه ذخایر ژنتیکی کرم ابریشم به ۱۱۰ واریته، برنامه آموزشی و ترویج به ۷۸۷۰، پرداخت تسهیلات برای بازسازی جایگاه پرورش کرم ابریشم به بهره برداران به ۱۲۴۱۰ میلیون ریال و پرداخت تسهیلات برای توسعه نوغانداری از اعتبارات طرح های مقام معظم رهبری در خراسان شمالی در سال ۹۴ و ۹۵ هرکدام به تفکیک ۲۰ هزار میلیارد ریال رسید.
افزایش قیمت تضمینی پیله تر ابریشم، اخذ مجوز اولیه تاسیس صندوق حمایت از سرمایه گذاری در توسعه نوغانداری و ابریشم، اخذ ۲سهمیه تولیدکنندگان برتر ملی (پرورش دهنده کرم ابریشم و مشاغل خانگی (نوغانداری)، انتخاب و معرفی ۲ نفر در سال ۱۳۹۵ پس از حدود هشت سال وقفه، حضور فعال در کمیسون بین المللی نوغانداری (ISC)، برنامه ریزی برای توانمندسازی و ارتقای مهارت و جذب مخاطبین جدید پرورش کرم ابریشم و برنامه ریزی و پیگیری تعیین تعرفه منطقی برای واردات نخ ابریشم و پیله خشک از اهم فعالیت های چهارساله دولت یازدهم در بخش نوغانداری بوده است.
** تغذیه دام
در بخش تغذیه و بهبود جایگاه دام نیز در سال ۱۳۹۲ تولید نزدیک ۵۶۶۶ هزارتن خوراک آماده دام، توزیع سالیانه ۳۶۰ هزارتن سبوس گندم و صادرات نزدیک ۷۹ هزارتن خوراک دام و طیور بود که در سال ۱۳۹۵ این میزان در تولید خوراک آماده دام ۸۶۸۰ هزار تن با ۵۴ درصد تغییر، توزیع سالیانه سبوس گندم ۶۲۰ هزار تن با ۷۲ درصد تغییر و صادرات خوراک دام و طیور ۱۹۰ هزارتن با ۲۴۰ درصد تغییر همراه شد.
- 17
- 6
