خداحافظی مازندران با قطعی گاز در زمستان

«آقای زنگنه از طرف مدیران و کارکنان شرکت ملی گاز ایران از شما درخواست دارم در وزارت نفت بمانید»؛ این بخشی از گفته‌های حسن منتظرتربتی، مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در مراسم بهره‌برداری و افتتاح خط لوله انتقال گاز ۱۷۰کیلومتری دامغان- کیاسر- نکا بود.

این روزها که در آستانه مراسم تحلیف ریاست‌جمهوری دولت دوازدهم هستیم، حرف و حدیث‌ها درباره ماندن یا رفتن بیژن زنگنه در کابینه جدید به عنوان وزیر نفت بیش از پیش بر سر زبان‌ها افتاده است و بازار حرف و حدیث‌ها پیرامون ابقا یا خداحافظی زنگنه با وزارت نفت به سوژه‌ای داغ بدل شده است.

بدون تعارف کارنامه مهندس بیژن زنگنه در طول فعالیتش در دولت یازدهم نشان از عملکردی پربار داشته که این کارنامه به عملکرد کلی دولت روحانی هم وزن قابل توجهی بخشیده است.از افتتاح فازهای پارس‌جنوبی گرفته تا بهره‌برداری از میادین مشترک نفتی غرب کارون تا افزایش سرانه تولید و صادرات نفت و فرآورده‌های آن و باز شدن فضا برای بشکه‌های نفتی ایران در اوپک و بازار جهانی را می‌توان تنها گوشه‌ای از عملکرد کلی زنگنه در دولت اول حسن روحانی برشمرد.

در روزهای پایانی فعالیت این دولت که اکثر اعضای کابینه مشغول رایزنی برای ابقای خود در مسوولیت‌های گوناگون در دولت بعدی هستند، بیژن زنگنه، وزیر نفت در سفر به ساری روبان قرمز استراتژیک‌ترین خطوط لوله انتقال گاز ایران را برید تا برای همیشه دوره زیاده‌خواهی گازی ترکمنستان در صنعت گاز ایران از بین برود.

این خط انتقال در حوالی دامغان از خط انتقال گاز ۴۸ اینچ پارچین- سنگ‌بست در جنوب رشته‌کوه البرز منشعب شده و بعد از عبور از مناطق مختلف کوهستانی و جنگلی و شهرهای کیاسر و ساری در منطقه پنبه، شوله در شمال شهر ساری به خط انتقال گاز ۳۰ اینچ قدیم شمال و شمال‌شرقی کشور متصل شده و پس از آن به طول ۲۰ کیلومتر به موازات خط یادشده تا نکا ادامه پیدا می‌کند.

این خط انتقال گاز دارای ۱۲ ایستگاه شیر بین‌راهی، هشت ایستگاه انشعاب، سه ایستگاه حفاظت کاتدیک، یک ایستگاه ارسال توپک، یک ایستگاه دریافت توپک و یک ایستگاه CGS است. حجم عملیات خاکی در مسیرسازی این پروژه بیش از شش میلیون مترمکعب بوده و در احداث این خط انتقال گاز حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ شاخه لوله ۴۲ اینچ به وزن ۸۴ هزار تن استفاده شده است. ارزش کل این پروژه بیش از ۸۲۰ میلیارد تومان بوده و به طور کامل توسط پیمانکاران و مشاوران داخلی به انجام رسیده است.

با بهره‌برداری از این خط گاز استان مازندران علاوه بر مسیرهای قبلی، به طور مستقیم از شبکه سراسری خط لوله و از گاز تولیدی عسلویه تامین شده و پایداری و تقویت شبکه گاز تامین استان‌های شمالی کشور را به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این می‌تواند به عنوان زیرساختی برای توسعه تجارت گاز با ترکمنستان در جهت افزایش واردات ترانزیت و مبادله گاز مورد استفاده قرار گیرد. افتتاح این خط لوله باعث افزایش ۴۰ میلیون مترمکعب گاز در شبکه انتقال گاز استان مازندران می‌شود.

تا پیش از افتتاح خط انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری، همه‌ساله با مستولی شدن سرما در خانه‌های مشترکین خانگی در استان‌های شمالی به‌خصوص مازندران، شمشیر داموکلس قطع گاز در زمستان‌های سرد بر سر خانوارها وجود داشت و این کابوس هزینه‌های زیادی را بر خانواده‌ها برای تامین گرمایش از قبیل سایر سوخت‌های فسیلی و برق تحمیل می‌کرد.

همچنین افزایش قطع گاز در زمستان چرخه بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی مازندران را به‌عنوان مصرف‌کنندگان اصلی در یک دهه اخیر دچار مشکلات زیادی کرد به طوری که با سوز سرما زنگ تعطیلی واحدهای صنعتی نیز به صدا درمی‌آمد و چرخ اقتصادی مازندران را با مشکل مواجه می‌کرد.اگرچه در بین سال‌های ۸۶ تا ۹۴ بخشی از گاز استان‌های شمالی از جمله مازندران از طریق ترکمنستان تامین می‌شد ولی بدعهدی‌های شرکت ترکمن‌گاز در اوج سرما و سر بزنگاه باعث می‌شد سایه کابوس قطعی گاز بر سر مشترکین در استان‌های شمالی به ویژه مازندران دوچندان احساس شود.

اما همت دولتمردان و وعده رییس‌جمهور در بیست‌وسومین سفر استانی کاروان دولت تدبیر و امید به مازندران در مهرماه سال ۹۴ باعث شد این پروژه فراموش‌شده در دوران نفت بشکه‌ای ۱۲۰ دلار، در دوره زمانی که قیمت نفت به کمترین میزان کاهش یافت در دستور کار قرار گیرد و حدود ۱۸ ماه با ۷۰ درصد کار فیزیکی به اتمام برسد.

در تامین انرژی امنیت خواهیم داشت

بر همین اساس وزیر نفت با بیان اینکه در تامین انرژی امنیت خواهیم داشت، گفت: می‌توانیم سرمایه‌گذاری جدیدی در حوزه انرژی بکنیم و من نیز حمایت خواهم کرد.

بیژن زنگنه در مراسم افتتاح خط انتقال گاز دامغان- کیاسر- ساری- نکا با تشکر از پیمانکاران و مشاوران پروژه و مردم مازندران، گلستان، مسوولان و نمایندگان این استان‌ها گفت: امروز کار بزرگی انجام شده است و من آینده‌ای روشن را به شما نوید می‌دهم.

او با بیان اینکه در تامین انرژی امنیت خواهیم داشت، گفت: می‌توانیم سرمایه‌گذاری جدیدی در حوزه انرژی بکنیم و من نیز حمایت خواهم کرد.

وزیر نفت با اشاره به درخواست‌های مسوولان درخصوص تعرفه‌ها گفت: تعرفه‌ها را دنبال خواهم کرد و شخصا به آنها رسیدگی می‌کنم.

در ادامه این مراسم مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران گفت: ارزش خط لوله دامغان- نکا ۸۲۰ میلیارد تومان است و در این پروژه، ۳۹۰ میلیارد تومان برای ساخت ورق و خط لوله، ۱۱۰ میلیارد تومان برای تحصیل اراضی، ۳۰ میلیارد تومان برای منابع طبیعی، محیط‌زیست و میراث فرهنگی، ۲۲۰ میلیارد تومان برای اجرا و ۷۰ میلیارد تومان برای ساخت دیگر کالاها هزینه شده است.

حسن منتظر تربتی با اشاره به اینکه طراحی پایه و تفضیلی این پروژه مربوط به سال‌های ۸۴ و ۸۵ است، تصریح کرد: این پروژه که از طریق پیمان‌سپاری به روش PC (کالا و اجرا) اجرا شده از منابع داخلی و مطابق مصوبه ۲۱۶۷۷ شورای اقتصاد تامین شده است.وی ظرفیت انتقال خط لوله دامغان- نکا را ۴۰ میلیون مترمکعب در روز عنوان کرد و گفت: این خط لوله به طول ۱۷۰ کیلومتر با قطر ۴۲ اینچ منشعب از خط انتقال گاز ۴۸ اینچی شمال- شمال شرق کشور است.

توسعه تجارت گاز

مدیرعامل شرکت گاز مازندران نیز اظهار داشت: با بهره‌برداری از این خط گاز استان مازندران علاوه بر مسیرهای قبلی به‌طور مستقیم از شبکه سراسری و خطوط لوله و گاز تولیدی عسلویه تامین شده و پایداری و تقویت شبکه گاز استان‌های شمالی کشور را به دنبال خواهد داشت.

محمد‌ابراهیم اسماعیل‌زاده اظهار داشت: علاوه بر این خط می‌تواند به عنوان زیرساختی برای توسعه تجارت گاز با ترکمنستان در جهت افزایش واردات ترانزیت و مبادله گاز مورد استفاده قرار گیرد.

وی گفت: طراحی و اجرای این پروژه توسط شرکت گاز مهندسی و توسعه گاز ایران با استفاده از توانمندی‌های پیمانکاران، مشاوران و سازندگان داخلی انجام شده است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی مازندران گفت: با جریان گاز در خط لوله انتقال دامغان- کیاسر به ساری، پایداری گاز واحدهای تولیدی و صنعتی استان تثبیت شده است.

پایداری گاز مازندران

سیدمصطفی موسوی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی مازندران از توجه جدی دولت تدبیر و امید به اتمام عملیات و بهره‌برداری از خط لوله انتقال گاز از سمنان به مازندران قدردانی کرد و گفت: از این پس دغدغه افت فشار گاز واحدهای تولیدی و صنعتی مازندران وجود نخواهد داشت. وی افزود: استان‌های شمالی با توجه به قرارگرفتن در آخرین نقطه گازرسانی خطوط از جنوب ایران به دلیل واردات گاز از ترکمنستان با مشکلات عدیده‌ای درخصوص قطع گاز در فصل زمستان رو‌به‌رو بودند که با اقدام مناسب دولت تدبیر و امید درباره ایجاد خط انتقال گاز عسلویه به دامغان، کیاسر و ساری، این مشکل حل شد.

موسوی تصریح کرد: زمستان امسال نه‌تنها پایداری گاز در استان تضمین می‌شود بلکه واحدهای تولیدی و صنعتی مازندران که در زمان افت فشار از سوخت جایگزین فسیلی استفاده می‌کردند، می‌توانند به‌‌طور کامل از این سوخت طبیعی بهره‌مند شوند.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی مازندران عنوان کرد: استفاده از سوخت طبیعی در واحدهای تولیدی، علاوه بر کاهش هزینه‌ها در جلوگیری از تخریب زیست‌محیطی نیز موثر است.

وی اجرای این پروژه را گامی بلند برای پایان دغدغه‌های کاهش فشار گاز استان‌های شمالی دانست و گفت: با بهره‌برداری از این پروژه بزرگ، دیگر نیازی به واردات گاز از ترکمنستان نیست، بی‌تردید اجرای به‌موقع و مناسب این خط انتقال گاز موجب توسعه بخش تولید و صنعت در استان به‌ویژه صنایع مرتبط و وابسته به سوخت گاز خواهد شد.