محروميت يا تعليق فوتبال ايران را تهديد می کند؟

«ايران را از جام‌جهاني محروم کنيد.» اين درخواستي است که روزنامه فرانکفورتر آلگماينه، چاپ آلمان از فيفا دارد و يکي از صدها واکنشي است به صحبت‌هاي محمدرضا داورزني. داورزني، معاون قهرماني وزير ورزش، ظهر روز پنجشنبه صحبت‌هايي در تلويزيون انجام داد که به نظر مي‌رسد عواقب ناخوشايندي براي فوتبال ايران داشته باشد.

در ۳۸ سال گذشته در هيچ رويداد ورزشي‌ای، هيچ‌يک از ورزشکاران ايران در مقابل هيچ‌يک از ورزشکاران رژیم صهيونيستی حاضر نشده‌اند، به‌جز يکي دو مورد؛ نمونه‌اش مهرداد ميناوند است که ناخواسته با تيم باشگاهي‌اش اشتورم‌گراتس اتريش مقابل مکابي اسرائيل بازي کرد، مثل اتفاقي که براي احسان حاج‌صفي و مسعود شجاعي افتاد.

در همه اين سال‌ها و در خيلي از موارد، ورزشکاران، چه آنهايي که در گروه سني نونهالان و نوجوانان مسابقه مي‌دهند و چه آنهايي که به سن جواني و بزرگسالي رسيده‌اند، به دلايلي چون مصدوميت يا مسموميت مقابل ورزشکاران رژيم اشغالگر قدس حاضر نشدند.

آنچه سردمداران رژيم صهيونيستي به آن تکيه مي‌کنند يک قانون است؛ منشور المپيک تأکيد دارد که ورزش از سياست جداست و حتي اگر تبليغ سياسي در ورزش ديده شود، محروميت‌هايي اعمال مي‌شود. به‌همين‌خاطر است که هيچ‌يک از ورزشکاران ايراني در گفت‌وگوهاي خبري‌ای که بعد از اين مسابقات داشته‌اند، اعتراف نکردند که مسابقه‌ندادن آنها به‌خاطر تحريم ورزشکاران صهيونيستي‌ بوده.

بعد از محروميت هشت‌ ساله‌اي که تيم بسکتبال با ويلچر ايران به‌دليل حاضر نشدن برابر حريف صهيونيستي متحمل شد، مسئولان ورزش دقت بيشتري در اعزام ورزشکاران به مسابقات داشته‌اند؛ قبل از مسابقه همه شرايط را بررسي مي‌کنند تا اگر احتمال رويارويي تيم يا ورزشکار ايراني با حريفاني از رژيم صهيونيستي وجود دارد، اعزامي انجام نشود؛ مثل اتفاقي که در بازي‌هاي المپيک ۲۰۱۶ و در رشته جودو افتاد.

در هيچ‌يک از اين موارد هم مسئولان ورزش ايران به‌طور رسمي اعلام نکرده‌اند که دليل اصلي اعزام‌نشدن ورزشکاران چه بوده. آنها معادلات بين‌المللي را مي‌شناسند و براي جلوگيري از محروميت‌هاي احتمالي بهترين رفتار را انتخاب مي‌کنند اما به نظر مي‌رسد داورزني چندان با اين مسائل آشنا نيست. داورزني، ظهر پنجشنبه در گفت‌وگو با صداوسيما که از يکي از شبکه‌هاي تلويزيوني هم پخش شد، جمله‌اي گفت که هوشمندانه نبود.

احسان حاج‌صفي و مسعود شجاعي هفته پيش بعد از اطلاعيه‌اي که باشگاه پانيونيوس يونان داد، در بازي با مکابي اسرائيل به زمين رفتند و ۹۰ دقيقه هم در ترکيب تيم بودند. اين کار آنها در ايران مورد نکوهش واقع شد و حتي خيلي از مسئولان با انتشار بيانيه‌اي بازي آنها را محکوم کردند.

پيش‌بيني‌ها اين بود که اين دو ديگر به تيم ملي دعوت نمي‌شوند اما قابل انتظار نبود که داورزني، يکي از مسئولان رده‌بالاي ورزش ايران از رسانه ملي اين موضع را اعلام کند: «به دليل اينکه شجاعي و حاج‌صفي خط قرمز نظام را زير پا گذاشتند، ديگر جايي در تيم ملي فوتبال ايران ندارند.» دعوت‌نشدن اين دو به تيم ملي هم طبيعي بود و هم قابل پيش‌بيني ولي مشخص نيست که چرا داورزني بايد از تريبون رسمي اين خبر را اعلام کرده است. فدراسيون فوتبال و وزارت ورزش پيش‌ازاين کار اين دو بازيکن را محکوم کرده بودند اما هيچ صحبت رسمي‌ای درباره محروميت آنها به ميان نيامده بود.

صحبت‌هاي داورزني خيلي زود به خارج از ايران رفت و تيتر يک چند سايت و روزنامه معتبر دنياي فوتبال شد. اکيپ فرانسه، مارکاي اسپانيا، فيگاروی فرانسه، واشنگتن‌پست، نيويورک‌تايمز و... اين صحبت‌هاي داورزني را پوشش دادند. اين اظهارنظر داورزني با اين واکنش نيويورک‌تايمز روبه‌رو شد: «ايران ورزشکارانش را مجبور مي‌کند تا در مقابل ورزشکاران اسرائيل مسابقه ندهند.»

نيويورک‌تايمز مسابقه‌ندادن عليرضا خجسته در المپيک ريودوژانيرو را هم به اين موضوع ربط داده است. شايد قبل از اين رسانه‌هاي خارجي گمانه‌زني‌هايي درباره دليل اصلي مسابقه‌ندادن بعضي از ورزشکاران ايراني داشتند اما در شرايط فعلي آنها با اطمينان از اين دليل صحبت کرده‌اند. بدتر از همه موضع روزنامه فرانکفورتر آلگماينه آلمان است؛ «محروميت فوتبال ايران از جام جهاني». اين درخواست در کنار اتفاقي که در صحفه رسمي فيفا افتاده، ورزش و به‌ويژه فوتبال ايران را نگران کرده است.

حالا سؤال اين است اگر فيفا روي اين مسئله حساس شود، چه اتفاقي براي فوتبال ايران مي‌افتد، محروميت يا تعليقي فوتبال را تهديد مي‌کند؟ روزبه وثوق‌احمدي، رئيس کميته‌ تعيين وضعيت بازيکنان و مربيان فدراسيون فوتبال و يکي از چهره‌هاي حقوقي فدراسيون است. او به «وقايع‌اتفاقيه» مي‌گويد: «ممنوعيت دخالت سياست در ورزش در منشور المپيک و اساسنامه فيفا و اساسنامه فوتبال ايران وجود دارد.

اما تشخيص اينکه اين مورد «دخالت سياست در ورزش» محسوب مي‌شود يا نه در صلاحيت من نيست. در کل هم رسيدگي به اين پرونده در صلاحيت کميته اخلاق و کميته انضباطي است.» شايد بهتر بود داورزني هم مثل ديگر مسئولان فقط کاري را که شجاعي و حاج‌صفي انجام داده بودند محکوم مي‌کرد و با قاطعيت و در رسانه ملي از محروميت صحبت نمي‌کرد.

شايد بهتر بود اين محروميت در يک جلسه خصوصي به خود حاج‌صفي و شجاعي ابلاغ مي‌شد و به آنها گوشزد مي‌کردند که اگر حتي روزي کارلوس کي‌روش هم آنها را به تيم ملي دعوت کرد، خودشان انصراف بدهند تا حتي سرمربي متوجه اين محروميت نشود. فوتبال در سالي که به‌راحتي به جام‌جهاني صعود کرده، حالا با تهديد محروميت روبه‌رو شده. فيفا هنوز واکنشي نشان نداده ولي طبيعي است که آنها روزهاي آينده از ايران دراين‌باره سؤال کنند.