دلایل ورم پا در بارداری و راهکاری های کاهش ورم پا در دوران بارداری

ورم پا در بارداری

ورم پا در بارداری:

ورم در اثر تجمع مایعات اضافی بدن در بافت ها ایجاد می شود که در دوران بارداری در مقدار مشخص طبیعی خواهد بود به خصوص اگر در ناحیه قوزک و مچ پا اتفاق بیوفتد، در دوران بارداری بدن آب بیشتری را نگه می دارد، از طرفی تغییرات مواد شیمیایی خون مایعات را به سمت بافت ها هدایت می کند. به طور کلی ورم دست و پا ممکن است در هر فردی ایجاد شود اما در زنان باردار شایع تر است.

رحم مادر رشد می کند و به رگ های لگن و ونا کاوا (رگ بزرگی در سمت راست بدن که خون را از اندام های پایینی به قلب برمی گرداند) فشار وارد می کند، در اثر فشار وارد شده به رگ ها خون آهسته از پاها برمی گردد، فشار مایعات در خون افزایش پیدا می کند و در نتیجه آن را به سمت بافت پا هدایت می کند. 

به همین دلیل ورم و درد در پاها یکی از شایع ترین عوارض بارداری به شمار می رود که کاملا طبیعی بوده و به دنبال تغییر در سیستم جریان خون ایجاد می شود و در صورتی که مقدار آن نرمال باشد با استفاده از روش های ساده ای درمان می شود. 

ورم پا در بارداری و دلایل ایجاد آن

دلیل تورم پا در دوران بارداری چیست؟

دلایل متعددی می توانند سبب مقداری تورم در پاها شوند و در دوران بارداری طبیعی است، از جمله ای دلایل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- تغییر ترکیب شیمیایی خون در نتیجه ورود مقداری مایع به بافت های بدن

- بزرگ تر شدن رحم که در اثر رشد جنین اتفاق می افتد، در نتیحه به سیاهرگ های ناحیه لگن و بزرگ سیاهرگ زیرین فشار می آورد. ( این سیاهرگ در سمت راست بدن قرار دارد و خون را از اندام های تحتانی به طرف قلب هدایت می کند).

- کند شدن فشار خون در اثر تنگ شدن رگ ها

- احتمال ایجاد تورم در سه ماهه آخر بارداری به دلیل فشار وارد شده به رگ ها بیشتر است.

- تورم در زنانی که حجم مایع آمنیوتیک بالایی دارند یا چندقلو باردار هستند بیشتر می باشد.

- تورم در تابستان و در اواخر روز شدیدتر می شود.

- بعد از به دنیا آمدن نوزاد به دلیل تخلیه شدن مایعات معمولا تورم سریعا از بین می رود.

- بعد از زایمان مادر ممکن است تکرر ادرار یا تعریق شدیده را تجربه کند، که این موضوع به دلیل خروج از بافت ها می باشد.

راهکارهای کاهش ورم پا در دوران بارداری:

ایستادن برای مدت طولانی:

در صورتی که مادر در دوران بارداری کار می کند، پشت میز می نشیند و... باید در حین کار بدن خود را جابجا کند، این کار در رفع ادم بارداری بسیار موثر خواهد بود. از میزکاری استفاده کنید که بتواند این مشکل را تا حدودی برطرف کنید در صورتی هم که این امکان برایتان وجود ندارد، مکررا از جای خود بلند شده، راه بروید و حرکت داشته باشید تا جریان خون به حالت عادی بازگردد.

استفاده از جاذبه زمین:

در صورتی که از ورم پا در دوران بارداری اذیت می شوید می توانید برای رفع آن پاهای خود را از سطح بدن بالاتر قرار دهید، زمانی که در خانه استراحت می کنید؛ پاها را بالاتر از قلب قرار دهید اینگونه جریان خون نرمال تر می شود.

ورم پا در بارداری؛ قرار دادن پا بالاتر از سطح بدن

مقدار آب بیشتری بنوشید:

شاید از نظر شما عجیب به نظر برسد اما نوشیدن آب می تواند به بدن کمک کند تا مایعات اضافی را دفع کند، زمانی که بدن با کم آبی روبرو می شود، کلیه ها همان مقداری آبی که کافی به نظر نمی رسد را نگه می دارد، زمانی که مایعات به اندازه کافی به بدن برسند کلیه پیام دفع مایعات اضافی را دریافت کرده و در نهایت ورم کاهش پیدا می کند.

مقدار کافئین مصرفی را کاهش دهید:

کافئین مدر است و می تواند مقدار بیشتری از مایعات را از بدن دفع کند، به همین دلیل بدن را با کم آبی روبرو می کند و کلیه مجبور خواهد شد؛ مایعات بیشتری را برای بدن نگهداری کند. برای مادران باردار بهتر است کافئین مصرفی کاهش پیدا کند که به طور کلی برای دوران بارداری توصیه مطلوبی محسوب می شود. اگر کافئین مصرف می کنید در کنار آن آب زیادی هم بنوشید.

متعادل کردن سطح الکترولیت ها:

برای نگه داشتن بدن در حالت هیدراته؛ نمک نقش مهمی ایفا می کند. مادران باردار باید از اضافه کردن نمک دریایی سالم به رژیم غذایی خود اطمینان کسب کنند، در نتیجه نباید از نمک سفره و غذاهای فرآوری شده استفاده کنند و به جای آن غذاهای سالم و نمک های دریایی با کیفیت را جایگزین کنند.

علاوه بر سدیم و سه الکترولیت مهم دیگر یعنی؛ پتاسیم، منیزیم و کلسیم، نیز باید استفاده شوند تا مقدار کافی آب را به بدن برسانند، در هر صورت لازم است که سه الکترولیت در تعادل مناسبی باشند. به عنوان مثال اگر در نمک پتاسیم کافی وجود نداشته باشد می تواند مشکلات قلبی را همراه خود بیاورد، همین موضوع موجب می شود که متعادل نگه داشتن الکترولیت ها از اضافه کردن آنها به موادغذایی اهمیت بیشتری داشته باشد. 

مادران باردار می توانند این الکترولیت ها را به صورت مایع، پودر در غالب مکمل یا در موادغذایی دریافت کنند.

درمان ورم پا در بارداری؛ استفاده از الکترولیت ها

ورزش منظم:

خود ورزش می تواند منحر به ادم شود اما فوایدی که به همراه دارد بسیار بیشتر هستند، در صورت ورزش کردن به شکل منظم؛ سیستم گردش خون بهبود پیدا می کند در نتیجه آب بیشتری در دست و پاها جمع نمی شود.

رژیم غذایی خود را بهینه کنید:

استفاده از رژیم های غذایی مناسب می تواند به کاهش ورم پاها کمک کند. استفاده از رژیم غذایی که پروتئین و نمک بالا دارد برای ورم پاها مفید است که به عنوان رژیم غذایی بروئر شناخته می شود. شاید غیرطبیعی به نظر برسد اما پروتئین ها در خون می توانند مانند اسفنج عمل کرده و آب را در رگ ها خونی نگه می دارد، در صورتی که پروتیئن به اندازه کافی موجود نباشند؛ مایعات از رگهای خونی خارج شده و وارد بافت های اطراف می شود. 

از طرفی نمک در نگه داشتن مایعات در خون دارای اهمیت است، بنابراین رژیم غذایی که حاوی این دو ماده باشد راهکاری مفید و البته موثر جهات بهبود ورم پاها در بارداری است.

درمان ورم پا در بارداری؛ مصرف پروتئین ها

سرکه سیب:

سرکه سیب دارای پتاسیم زیادی است که می تواند بدن را به تعادل  الکترولیتی برساند، بنابراین می توانید از یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب با یک یا دو فنجان آب، دو مرتبه در روز استفاده کنید. 

روغن منیزیم یا حمام نمک:

استفاده از اسپری روغن منیزیم در بازو و پاها می تواند موجب جذب بهتر از طریق پوست شود، و بهترین راه برای افزایش سطح منیزیم بدن محسوب می شود. (قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.)

در روش دیگر هم می توانید یک فنجان ورقه های منیزیم را در آب وان قرار دهید و در آن دراز بکشید.

از یک برس پوست استفاده کنید:

گردش خون با استفاده از برس های بدن افزایش پیدا می کنند، در نتیجه می توانند به صورت خفیف موجب کاهش ورم شوند. کارخود را از پاها شروع کرده و به سمت قلب بروید، در مرحله بعدی می توانید دست ها را به سمت قلب برس بکشید. با این کار مایعات را از طریق سیستم لنفاوی حرکت داده و به گردش خون کمک می کنید. استفاده از برس پوست دو مرتبه در روز مفید خواهد بود.

شنا کردن:

شنا کردن می تواند به کشش جاذبه بر مایعات بدن کمک کند.

درمان ورم پا در بارداری؛ شنا کردن

چه زمانی باید در مورد ورم پا در بارداری نگران بود؟

همانطور که اشاره شد وجود ورم پا در دوران بارداری موقعیتی رایج، معمولی و شایع است، اما می تواند نشانه ای از مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی نیز باشد. در صورتی که دارای ورم پا هستید باید به پزشک خود اطلاع دهید. وجود ورم پا به تنهایی نمی تواند نشانه ای از پره اکلامپسی باشد، اما می تواند یکی از نشانه ها باشد، به همین دلیل نیاز به ارزیابی سریع توسط پزشک دارد.

ورم پا در بارداری و زمان مراجعه به پزشک

از نشانه های دیگر پره اکلامپسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ایجاد ورم به صورت ناگهانی

- ورم کردن خیلی زیاد در صورت

- پوستی بی رنگ یا رنگ پریده

- ایجاد حفره در پوست، به طوری که بعد از فشار دادن ناحیه متورم پوست به حالت اولیه برنمی گردد و گود باقی می ماند.

- بالارفتن فشار خون

- سردردهای شدید

- تغییر در وضعیت بینایی

- درد بالای شکم، معمولاً در زیر سمت راست در زیر دنده ها

- استفراغ و حالت تهوع

- کاهش مقدار ادرار

گردآوری: بخش زناشویی سرپوش