به کودکان تب دار این دارو را ندهید/ بخور سرد و گرم در چه شرایطی مفید است؟

دکتر سید احمد طباطبایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کاهش درصد مرگ و میر کرونا،‌ گفت: البته متاسفانه برخی شهرها به دلیل برخی عدم رعایت‌ها مجددا دارند به رنگ قرمز و نارنجی نزدیک می‌شوند که این نشان می‌دهد آمار ابتلا افزایش یافته است؛ اما آمار مرگ ومیر کاهشی بوده است. باز شدن مدارس،‌ حضور افراد بدون رعایت نکات بهداشتی در مجامع و... سبب شده است که روند بیماری دوباره دچار تغییراتی شود.

الگوی یکسان بروز آنفلوآنزا در ایران و جهان

وی در خصوص وضعیت شیوع آنفلوآنزا در کشور، اظهار کرد: ایران هم تقریبا در حال دنبال کردن الگوی جهانی آنفلوآنزا است. در جهان به خصوص با آغاز فصل سرما شیوع آنفلوآنزا را در همه رده‌های سنی شاهد هستیم ولی مشکل آنفلوآنزا این است که علائم بسیار متفاوت و متغیری دارد و یک الگوی ابتلای واحد وجود ندارد؛ چنانچه برخی با علائم کم و برخی با علائم شدید به بیماری مبتلا می‌شوند.

مطالعات اپیدمیولوژیک تنها راه افتراق عفونت‌های تنفسی ویروسی

او درباره ابتلای کودکان به آنفلوآنزا، بیان کرد: با توجه به اینکه امسال مهدکودک‌ها و مدارس همه حضوری شدند، میزان شیوع بیماری خیلی افزایش یافت و این در شرایطی است که نمی‌توان بدون انجام آزمایش به شکل ۱۰۰ درصدی گفت بیماری بروز یافته در فرد، آنفلوآنزا،‌ کرونا و یا بیماری‌های ویروسی تنفسی دیگر است. برخی افراد به رینوویروس‌ها، انتروویروس و آدنوویروس‌ها و... مبتلا می‌شوند و دچار علائمی می‌شوند که غیرقابل افتراق از آنفلوآنزا است و می‌توانند علائم گوارشی یا تنفسی ایجاد کنند. راه افتراقی این است که مراکز ویروس شناسی مطالعات اپیدمیولوژیکی در سطح جوامع انجام دهند و بعد تعیین کنند که کدام یک از این ویروس‌ها را بیشتر در جامعه داریم.

وی افزود: از آنجاکه خوشبختانه بیماران آنقدر بدحال نمی‌شوند که در بیمارستان بستری شوند، بنابراین معمولا پزشکان بر اساس علائم، تشخیص بالینی می‌دهند. البته در مواردی افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند مانند سیستیک فیبروزیس، نقص ایمنی، اختلال عملکرد مژک‌ها، کسانی که زمینه بیماری عصبی_عضلانی و... دارند، این بیماری آنها را ناتوان کرده به دلیل ابتلا به آنفلوآنزا یا سایر ویروس‌ها بیماری‌شان تشدید می‌شون و کارشان به بستری می‌رسد.

سرماخوردگی هم سویه‌های متفاوتی دارد

طباطبایی بیان کرد: دو سال گذشته به دلیل مجازی شدن آموزش و عدم حضور بچه‌ها در مدارس ابتلا به آنفلوآنزا در کشور پایین بود ولی بعد از بازگشایی مدارس کودک در معرض ویروس‌هایی قرار گرفت که قبلا به آن مبتلا نشده بود. اخیرا افراد با انواع کرونا آشنا شده‌اند اما باید بدانند در مورد رینوویروس (سرماخوردگی) هم انواع مختلفی از آن وجود دارد که علائم متفاوتی هم دارند و به همین دلیل است که افراد و کودکانی که سرما می‌خورند علائم متفاوتی دارند.

او با تاکید بر اینکه ایمنی‌ ایجاد شده به دنبال بهبودی پس از ابتلا از این ویروس‌های تنفسی مادام‌العمر نیست،‌ تصریح کرد: به همین دلیل ممکن است افراد در تماس مجدد با ویروس باز هم مبتلا شوند؛ بنابراین به همین دلیل است که جامعه جهانی تاکید دارد فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، رعایت پروتکل‌ها، شست‌وشوی دست‌ها و... جدی گرفته شود. همچنین درصورتی که فردی به بیماری مبتلا شد، باید از حضور در مجامع خودداری کند.

تزریق سرم شرط بهبود بیماری نیست

وی با انتقاد از مصرف بی‌جا و خودسرانه آنتی‌بیوتیک، تاکید کرد: بسیاری از افراد خودسرانه اقدام به تهیه آنتی‌بیوتیک‌هایی نظیر آزیترومایسین می‌کنند که این درست نیست. از سوی دیگر این باور اشتباه در برخی افراد وجود دارد که تا سرم و آمپول‌هایی به همراه آن تزریق نکنند، بهبود نمی‌یابند درحالی که خود تزریق سرم هم می‌تواند با عوارضی روبرو باشد، سرم احساس تشنگی و عطش بیمار را برای مدت کوتاهی رفع می‌کند که این آبی هم که به این طریق وارد بدن شده است بعد از ۳ یا ۴ ساعت دفع می‌شود. تزریق سرم برای همه بیماران ضروری نیست و به جز بالا بردن هزینه درمان و احساس کمبود کاذب این داروها چیز دیگری همراه نخواهد داشت.

عضو کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا با تاکید بر انجام درمان خانگی در مبتلایان آنفلوآنزا و سایر بیماری‌های ویروسی شبیه به آن،‌ گفت: استفاده فراوان از مایعات ولرم، استراحت کردن و... مشمول درمان خانگی است. گاهی اوقات که کودک به صلاح پزشک از مدرسه مرخصی روزانه می‌گیرد باید در خانه بماند نه اینکه پدر و مادر او را به پارک و بیرون از خانه ببرند. متاسفانه در این ایام با سرفه‌های پیوسته مبتلایان مواجهیم که کودک از آن رها نمی‌شود این درحالیست که با استفاده از مایعات گرم می‌توان این عارضه را تا حدی تسکین داد.

آنتی‌بیوتیک‌ها تاثیری در درمان آنفلوآنزا ندارند

وی افزود: گاهی هم بعد از ابتلا به عفونت ویروسی از آنجایی که ترمیم مخاط تنفسی به شکل کامل انجام نشده است، بچه‌ها مستعد سرفه‌ها هستند که متاسفانه برای اکثر آنها آنتی بیوتیک نوشته می‌شود و وقتی ما می‌خواهیم خانواده را قانع کنیم که نیازی به آنتی بیوتیک نیست، باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا این دارو را تجویز نمی‌کنیم؟ در حالی که ضرورتی ندارد و بسیاری از این موارد پس از چند هفته بهبود می‌یابند. درست است که بیش از ۶۰ درصد عفونت‌های ویروسی در طی هفته اول بهتر می‌شوند ولی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد هم ممکن است تا هفته سوم ادامه پیدا کند و درصد کمی هم ممکن است علائمشان تا هفته چهارم ادامه پیدا کند. در صورتی که بیمار علائم خطر تب بالا،‌ ناتوانی در تنفس، تعداد تفس سریع، شنیدن صدای خس‌خس سینه، کبودی لب‌ها و صورت و انگشتان، ناتوانی در خوردن و آشامیدن، عدم تحمل فعالیت روزمره و... نداشته باشد، جای نگرانی وجود ندارد.

ممنوعیت مصرف آسپرین برای کودکان با تب بالا

او درباره مصرف خودسرانه آسپرین برای درمان عفونت‌های ویروسی تنفسی مانند آنفلوآنزا در کودکان،‌ تصریح کرد: یکی از داروهای ممنوعه در این شرایط برای کودکان آسپرین است؛ زیرا به دنبال ابتلا به آنفلوآنزا و مصرف آسپرین ممکن است کودک به مرحله‌ نارسایی شدید کبدی برسد که متاسفانه مرگ و میر در آن زیاد است. داروهایی که در این موارد تب کودک توصیه می‌شود معمولا استامینوفن است و اگر به تنهایی موثر نباشد مایع درمانی، کم کردن لباس و استفاده از سایر داروها مانند دیکلوفناک،‌ بروفن، پیروکسی‌کام و... می‌تواند اثرگذار باشد.

اثربخشی تزریق واکسن آنفلوآنزا حتی پس از بهبودی

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا حتی پس از بهبودی از آنفلوآنزا،‌ تزریق این واکسن کارایی خواهد داشت یا خیر؟، توضیح داد: قطعا تزریق واکسن فایده دارد؛ چون سویه‌های متفاوتی از آنفلوآنزا وجود دارد و اینکه اصلا معلوم نیست علائمی که فرد داشته آنفلوآنزا بوده یا سایر عفونت‌های ویرویس مانند کرونا، رینوویروس‌ها و... بنابراین تزریق واکسن قطعا مفید خواهد بود. در عین حال نباید از تزریق واکسن کرونا هم غفلت کرد.

افزایش بروز عفونت‌های ویروسی تنفسی پس از جام‌جهانی

این فوق تخصص ریه کودکان درباره روند شیوع آنفلوآنزا پس از برگزاری جام جهانی نیز بیان کرد: هر نوع تجمع و تماس بدون محافظتی می‌تواند شرایط انتشار بیماری را فراهم کند و فرقی هم ندارد ماهیت این تجمع چه باشد. باید منتظر باشیم بعد از جام جهانی این دست عفونت‌ها در همه کشورها گسترش یابد.

بخور سرد و گرم در چه شرایطی مفید است؟

او درباره انجام بخور گرم یا سرد در مبتلایان عفونت‌های تنفسی، گفت: استفاده از بخور برای عفونت‌های ساده تنفسی تاحدودی مفید است؛ اما در افرادی که زمینه آسم و تحریک‌پذیری راه‌های هوایی دارند، استفاده از بخور مناسب نیست و حتی می‌تواند سبب تشدید سرفه‌های آنها شود؛ زیرا رقیق‌تر از مایعات بدن است. در افرادی که زمینه تحریک پذیری ندارند استفاده از بخور تا حدی مناسب است.

وی در خاتمه تاکید کرد: افراد همچنین باید از استفاده از برخی روش‌های سنتی که مورد تایید نیست مانند استفاده از دود عنبرنسارا، مصرف کُندر و... خودداری کنند زیرا می‌تواند صدمات جدی به دنبال داشته باشد.