مصرف داروهای ضد افسردگی در بارداری جه عوارضی دارد؟

محققان برزیلی در یافته های اخیرشان اظهار کردند گرچه بی خطر بودن استفاده از داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری تایید شده است، ولی اثرات آن ها بر جنین به خوبی درک نشده است.

به گزارش ایسنا به نقل از مدیکال اکسپرس، افسردگی ۱۰ تا ۱۶ درصد از زنان باردار در سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار می دهد و بیشتر آن ها با کمک داروهای ضد افسردگی بهبود می یابند. محققان برزیلی اخیرا پس از بررسی بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد مواجهه جنین با این داروها، به ویژه سرترالین، بیشترین داروی ضد افسردگی تجویز شده در سراسر جهان گفتند: اگرچه بی خطر بودن استفاده از داروهای ضد افسردگی در دوران بارداری توسط علم تایید شده است، ولی اثرات آن ها بر رشد عصبی جنین درک نشده است و باید با تکنیک های پیشرفته مانند ژنومیک مورد مطالعه قرار گیرد. ژنگان شناسی یا ژنومیک (génomique) شامل تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات ژنتیکی به ویژه ژنوم جانداران است.

"الکساندر کیهارا" (Alexandre Kihara) متخصص مغز و اعصاب و محقق این مطالعه از دانشگاه فدرال ای بی سی (UFABC) برزیل گفت: بیشتر نشریاتی که ما بررسی کردیم، گزارش هایی از بررسی های مشاهده ای و مطالعات انجام شده در آزمایشگاه با استفاده از فرایند کشت سلولی و حیواناتی بود که رشد مغز آن ها بسیار متفاوت از انسان است اما آن ها داده های کافی برای بیان نتایج قطعی ارائه نمی کنند.

"لوسیانا رافاگنین مارینیو" (Luciana Rafagnin Marinho) محقق دیگر این مطالعه از دانشگاه فدرال ای بی سی گفت: ما یک مدل آزمایشی شامل سلول های بنیادی پرتوان القا شده توسط انسان را برای بررسی اینکه چه اتفاقی برای رشد سلول های عصبی جنین در زنان باردار در طول درمان با داروهای ضد افسردگی می افتد، پیشنهاد کردیم.

سلول های بنیادی پرتوان القا شده توسط انسان را می توان به ارگانوئیدهای مغزی (مینی مغز) تمایز داد که دانشمندان می خواهند از آن ها در تحقیقات بیماری های تخریب کننده عصبی مانند بیماری پارکینسون (Parkinson's Disease) و آلزایمر و در آزمایش داروهایی با عملکرد عصبی استفاده کنند.

"آلیسون موتری" (Alysson Muotri) نویسنده این مقاله گفت: این ساختارها را می توان برای آزمایش دوزهای مختلف و ردیابی رشد سلول های مغز تا سه ماهه سوم استفاده کرد. موتری یک متخصص علوم اعصاب در دانشگاه کالیفرنیا سن دیگو( UCSD) در ایالات متحده است و سرپرست یک آزمایشگاه ژنتیک است که در توسعه ارگانوئیدهای مغزی برای مطالعه اوتیسم و سایر اختلالات عصبی پیشگام بوده است. او همچنین یکی از بنیانگذاران تیسمو (Tismoo)، یک استارتاپ بیوتکنولوژی برزیلی است.

او توضیح داد: ما می توانیم ارگانوئیدها را تا یک سال مطالعه کنیم و جنبه هایی از رشد آن ها مانند مورفولوژی و الکتروفیزیولوژی تک نرون ها یا شبکه های عصبی را مشاهده کنیم.

برای نشان دادن پیشرفت های احتمالی، مارینیو یک مطالعه که در آن ارگانوئیدهای مغزی را بررسی کرده بودند را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. این تحقیق اثرات پاروکستین را بررسی کرد و کاهش در رشد نوریت ها (نورون هایی که به آکسون ها و دندریت ها برای تشکیل مدارهای پیچیده تبدیل میشوند) و جمعیت الیگودندروسیت ها را شناسایی کرد که غلاف میلین را در اطراف آکسون ها تولید می کنند و بنابراین برای فعال کردن امکان انتقال اطلاعات از طریق سیستم عصبی مهم هستند.

اُلیگودندروسیت (oligodendrocyte) یا الیگودندروگلیا یا یاختهٔ کم شاخه، یاخته تولیدکننده میلین در دستگاه عصبی مرکزی است.

اُلیگودندروسیت یکی از انواع سلول های گلیال است و دارای زوایدی است که به کمک آن ها به نورون های اطراف چنگ می اندازد و غلاف میلین را دور چندین آکسون ایجاد می کند و باعث تشکیل غلاف میلین در دستگاه عصبی مرکزی می شود.

دانشمندان خاطرنشان کردند که توالی یابی کل ژنوم، تجزیه و تحلیل رونویسی و توالی یابی آر.ان.ای تک سلولی از جمله روش هایی هستند که برای تحقیقات با استفاده از ارگانوئیدها اعمال می شود.

محققان گفتند: این فناوری ما را قادر می سازد تا اثرات قرار گرفتن افراد در معرض داروهای ضد افسردگی را بر انواع سلول های مختلف، مانند سلول های پیش ساز، سلول های گلیال و نورون ها بررسی کنیم. این امر بسیار مهم است زیرا تغییرات ممکن است محدود به نورون ها نباشد. ما باید همه این پیامدها را بدانیم.

کیهارا گفت: ما نمی گوییم داروهای ضد افسردگی نباید در بارداری استفاده شوند. ما استفاده از یک مدل تجربی را پیشنهاد می کنیم و بر نیاز به مطالعه اثرات آن ها بر رشد عصبی با پیشرفته ترین منابع موجود تاکید می کنیم تا بتوان تغییرات احتمالی را مدیریت کرد.