احتمالا تصور اینکه یک بیماری بتواند قسمت های گوناگون بدن را تحت‌تأثیر قرار داده و هم چنان تا حد زيادي دربرابر چشم غیر مسلح پنهان باقی بماند، دشوار باشد اما این واقعیتی برای افراد مبتلا به بیماری لوپوس است.
لوپوس و ۸ محرک احتمالی آن
به گزارش عصر ایران به نقل از" پریونشن"، لوپوس یک بیماری خودایمنی است به این معنی که دستگاه ایمنی بدن شخص به بافت ها و سلول های سالم حمله می کند. تقریباً ۷۰ درصد از تمام موارد لوپوس بعنوان لوپوس سیستمیک دسته بندی میشوند که یک اندام یا بافت اصلی مثل قلب، ریه ها، کلیه ها یا مغز را تحت‌تأثیر قرار می دهد.
لوپوس موجب علایم مختلفی می شود که موارد خوش خیم و خفیف تا موارد تهدیدکننده زندگی را در بر می گیرد و از آن جمله میتوان به سفتی و تورم مفاصل، راش های پوستی روی صورت( یکی از شناخته شده ترین موارد راش پروانه ای شکلی است که روی بینی و گونه ها شکل می گیرد)، زخم های دهان، تشنج، سینه درد به واسطه انباشت مایع اطراف قلب یا ریه ها، تب، تورم غدد، و کم خونی اشاره کرد. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس درد مزمن ناشی از این بیماری را یکی از آزاردهنده ترین موارد مرتبط با آن عنوان کرده اند.
اما اسرارآمیزترین نکته در مورد لوپوس این است که علل یا درمان ریشه کن کننده آن نامعلوم هستند. در شرایطی که این بیماری موجب علایم مختلفی می شود اما هم چنان دلیل دقیق پیدایش آن کشف نشده است.
محققان مواردی مانند ژنتیک، هورمون ها و تغییرات زیست محیطی را با ابتلا به لوپوس پیوند داده اند اما بیان اینکه کدام عامل بزرگترین نقش را ایفا می کند، دشوار است. در ادامه با برخی دلایل احتمالی لوپوس بیشتر اشنا می شویم.
ژنتیک
خطر ابتلای یک فرد به لوپوس در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده وی به این بیماری تا ۲۰ برابر بیشتر است. بعضی انواع ژن با ابتلا به لوپوس پیوند داده شده اند و تصور بر این است که بیشتر آنها در عملکرد سیستم ایمنی نقش دارند.
بعضی جهش های ژنی مانند ژن TREX1 نیز پیوندی را با لوپوس نشان داده اند اما آن ها بسیار نادر هستند و تمام بیماران دارای این ژن های جهش یافته نیستند. تصور بر این است که ترکیبی از ژن های مستعد و فقدان ژن های محافظ امکان ابتلا به بیماری در افرادی که در معرض برخی عوامل زیست محیطی یا عوامل عفونی خاص قرار می گیرند را فراهم می کند.
نژاد
لوپوس بطور نامتناسب بر گروه های نژادی خاص تاثیر می گذارد. در واقع ، این بیماری بین زنان رنگین پوست، از جمله آفریقایی آمریکایی تبارها، اسپانیایی ها و لاتین تبارها، آسیایی ها، بومیان آمریکایی، و غیره دو تا سه برابر بیشتر شایع است.
همچنين، مطالعات نشان داده اند که زنان رنگین پوست در سنین پایین تر به لوپوس مبتلا می شوند ، از عارضه های جدی تری رنج می برند و نرخ مرگ و میر بین آنها بیشتر است. اما چرا؟ ژنتیک بار دیگر میتواند ميزان خطر را افزایش دهد ولی عوامل ديگر مانند پوشش و دسترسی به مراقبت های بهداشتی و سلامت، موانع زبانی، و سطوح درامد نیز میتوانند در این زمینه نقش داشته باشند.
هورمون ها
به طور کلی، زنان نسبت به مردان احتمال بیشتری دارد به بیماری لوپوس مبتلا شوند. از هر ۱۰ نفر مبتلا به این بیماری، ۹ نفر را زنان در بازه سنی بین ۱۵ تا ۴۴ سال تشکیل می دهند. یکی از دلیل های عمده این شرایط هورمون هایی مانند استروژن و پرولاکتین میتوانند باشند که سطح آن ها در بدن زنان بیشتر است و ممکن است یک مسیر التهابی خاص معروف به اینترفرون نوع ۱ را از تعادل خارج کرده و به لوپوس منجر شوند.
همینطور، پژوهش ها نشان داده اند زنانی که تحت درمان با رژیم های دارای استروژن قرار می گیرند، به طورمثال ، داروهای خوراکی ضد بارداری یا درمان جایگزینی هورمون، خطر ابتلا به لوپوس در آنها به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. افزون بر این، ترشح اینترلوکین- ۱، گروهی از واکنش های التهابی، توسط استروژن با شعله ور شدن لوپوس پیوند خورده است.
نور فرابنفش
نور فرابنفش میتواند به سلول های بدن هر فردی اسیب برساند اما افراد مبتلا به لوپوس حساسیت به مراتب بیشتری به آن دارند. نور فرابنفش بعنوان یک دلیل مستقیم ابتلا به بیماری شناخته نمی شود اما می تواند سلول های پوست را بگونه ای تغییر دهد که سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به لوپوس آن ها را بعنوان یک تهدید شناسایی کرده و موجب پیدایش یا وخیم تر شدن علایم بیماری شود.
نور فرابنفش می تواند باعث جهش هایی در ژن هایی خاص شود که بعدا توسط سیستم ایمنی تهدید در نظر گرفته شده و به آنها حمله می شود که به بروز راش های پوستی لوپوس منجر می شود. همچنین، نور فرابنفش می تواند به صورت مستقیم کراتین درون سلول های پوست را تحریک کرده تا واسطه های التهابی بیشتری تولید شود.
قرار گرفتن در معرض سموم
ما می دانیم که سیلیکای موجود در بعضی پودرهای تمیزکننده و دود سیگار میتواند خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهد اما محققان درباره چرایی آن مطمئن نیستند.
با این وجود، ارتباطی قوی بین این دو وجود دارد که مورد مطالعه قرار گرفته و مشخص شده است خطر ابتلا به لوپوس برای افرادی که در محل کار خود، مانند معدن یا کارگاه های تولید شیشه، در معرض سیلیکا قرار دارند، دو تا پنج برابر بیشتر است. همچنين، محققان جیوه، آفتکشها و استفاده از تنباکو را با ابتلا به لوپوس پیوند داده اند.
عفونت ها
بعضی عفونت های ویروسی از جمله پاروویروس( Parvovirus)، ویروس هرپس سیمپلکس، و هپاتیت A با شلعه ور شدن لوپوس پیوند خورده اند. ویروس اپشتین بار( Epstein–Barr) که موجب مونونوکلئوز می شود نیز به طور خاص مورد مطالعه قرار گرفته و دانشمندان بر این باورند که پادتن های تولید شده بعد از مواجهه با آن ممکن است موجب یک واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی شوند. با این وجود، ابتلا به لوپوس به واسطه قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتین بار تضمین شده نیست.
تغییرات اتمسفری
به نظر می رسد تغییرات در میزان آلودگی، الگوهای باد، فشار بارومتریک، رطوبت، و دما با لوپوس در ارتباط هستند. با این وجود، هیچ متغییری با تمام موارد شعله ور شدن بیماری مرتبط نیست. به عنوان مثال ، آلودگی ذرات معلق با شعله ور شدن بیماری در ریه و تغییرات دما ممکن است بر شعله ور شدن عصبی و راش های پوستی تاثیرگذار باشد، در شرایطی که رطوبت با شعله ور شدن بیماری در مفاصل مرتبط است.
استرس
استرس یکی از عواملی است که تقریبا هر بیمار مبتلا به لوپوس اعتقاد دارد بر این بیماری تأثير می گذارد. به گفته این بیماران، استرس عاطفی، مثلا ، مرگ یکی از عزیزان یا طلاق گرفتن ، و همچنين استرس جسمی مانند یک عمل جراحی یا اسیب دیگی ممکن است محرکی برای پیدایش علایم لوپوس باشند.
لوپوس چگونه درمان می شود؟
زمانی که بیماری لوپوس در شما تشخیص داده می شود، برنامه درمانی تا حد زيادي به شدت بیماری وابسته خواهد بود. اگر علائمی با شدت خفیف تا متوسط داشته باشید، پزشک احتمالا داروهای ضد مالاریا مانند هیدروکسی کلروکین را برای کاهش درد، راش های پوستی و علایم دیگر برای محافظت از اندام ها و پيش‌گيري از آسیب دیدن بدن تجویز خواهد کرد.
این داروها نشان داده اند که از شعله‌ور شدن بیماری تا ۵۰ درصد پيش‌گيري می کنند و در نهایت به طول عمر بیشتر بیماران کمک می کنند.
گزینه دیگر کورتیکواستروئیدها هستند که معمولا به بهبود شرایط بیماران طی دوره شعله ور شدن بیماری کمک می کنند زیرا این داروها اثرگذاری سریعی دارند. با این وجود، پزشکان به طور کلی تلاش می کنند در بلند مدت از تجویز این داروها پرهیز کنند زیرا ممکن است موجب برخی عوارض جانبی شوند.
به طور کلی، درمان لوپوس میتواند چالش برانگیز باشد زیرا هیچ روش درمان ریشه کن کننده ای برای آن وجود ندارد اما همکاري نزدیک بیمار و پزشک میتواند به ایجاد یک برنامه درمانی با هدف القای خاموشی بیماری کمک کند.
- 11
- 3
