روزنامه اعتماد نوشت، به همين دليل يكي از ويژگي‌هاي رييس سابق دولت را پركاري او مي‌دانستند. اين يادداشت در مقام آن است كه نشان دهد اين ويژگي در دنياي مدرن نقطه قوت هيچ مدير و سياستمداري محسوب نمي‌شود. البته ممكن است در شرايط خاصي مثل بروز برخي حوادث يا رويدادهاي سياسي، لازم باشد كه در طول يك روز حتي ٢٠ ساعت كار كرد و چند روز پياپي در چنين وضعي بود، ولي در شرايط عادي نبايد چنين باشد.
اگر بخواهيم فعاليت‌هاي يك مدير سياسي و حتي مديران كارخانه‌ها و بنگاه‌ها را زمان‌بندي كنيم، به طور قطع ٦ تا ٧ ساعت آن بايد خواب باشد. برخي افراد گمان مي‌كنند كه اگر كمتر بخوابند، مي‌توانند بيشتر خدمت كنند. در حالي كه اصلا چنين نيست. خواب براي تجديد قواي مغز كه مهم‌ترين عضو انسان است، ضرورت دارد. كسي كه روزانه ٤ ساعت يا كمتر بخوابد، به طور قطع قوه فكري و مغزي او دچار اختلال مي‌شود و توان درك و فهم و خلاقيت او به نحو ملموسي كم مي‌شود. خواب يك نياز بيولوژيك است كه در كوتاه‌مدت مي‌توان خواب را كم كرد ولي كم‌خوابي در بلندمدت، مغز را فرسوده مي‌كند.
اخيرا كتابي ترجمه شده كه ١٢ قانون مغز را توضيح داده كه قانون هفتم آن اين است كه: «خوب بخوابيد تا خوب فكر كنيد». در اين كتاب نشان مي‌دهد كه كم‌خوابي، فرد را عصباني، زودرنج، بسيار حساس كرده و سبب كاهش يادگيري و فراموشكاري فرد و در صورت تداوم كم‌خوابي موجب لرزش دست‌ها و لكنت زبان هم مي‌شود. به همين دليل نويسنده كه كارشناس برجسته‌اي در اين موضوع است، چرت زدن بعدازظهر را هم خيلي خوب دانسته و توضيح مي‌دهد كه ليندون جانسون، رييس‌جمهور امريكا در ٥٠ سال پيش هميشه بعدازظهرها نيم ساعت چرت مي‌زد تا براي كار بعدازظهر تجديد قوا كند.
كمبود خواب حتي اثرات فيزيكي دارد. براي نمونه به كاهش مصرف غذا يا ساخت انسولين در بدن منجر مي‌شود. اگر كسي كه ٣٠ ساله است در شبانه‌روز ٤ ساعت بخوابد، برخي مواد شيميايي بدن او شبيه به موادي مي‌شود كه در بدن يك فرد ٦٠ ساله توليد مي‌شود و لذا او را پير مي‌كند. به دليل اهميت خواب است كه تكنولوژي‌هاي جديد درصدد هستند تا خواب را راحت و در دسترس كنند. در نهايت اينكه برخي سازمان‌ها براي حل بغرنج‌ترين مشكلات خود گروه حل مشكل را به مرخصي كوتاهي مي‌فرستند كه خوب استراحت كرده و خوب بخوابند و پيش از آنكه ٨ ساعت بخوابند نه تصميم مي‌گيرند و نه نتيجه‌گيري مي‌كنند.
رييس‌جمهور به جز ٧ يا ٨ ساعت خواب و استراحت بايد حدود ٤ ساعت را براي انجام امور شخصي و علايق فردي و ارتباط با خانواده صرف كند. اين مساله نه فقط جزو حقوق فرد است، بلكه نياز و ضروري هم هست. از ١٢ ساعت باقي‌مانده، حتما بايد ٢ تا ٣ ساعت را صرف مطالعه كند. برخي گمان مي‌كنند كه رييس‌جمهور بايد كار كند و نه مطالعه! اين تصور نادرست است. رييس‌جمهور بيش از افراد عادي نيازمند مطالعه است.
همه جور مطالعه، از مطالعه كتاب‌هاي تاريخي گرفته تا كتاب‌هاي رمان و اقتصادي و سياسي و اجتماعي و نيز مطبوعات و مقالات و... حتي بايد از نوشتن هم دست برندارد. رييس‌جمهوري كه نتواند يك متن منقح شده كه بازتاب‌دهنده ذهن منسجم او باشد، بنويسد، به درد نمي‌خورد.
اگر رييس‌جمهور اهل مطالعه باشد، مسائل را مي‌فهمد. ديگر آمار و ارقام بي‌پايه در اختيار كسي نمي‌گذارد. متوجه مي‌شود كه ٥/٢ برابر شدن اقتصاد كشور در ٤ سال جزو محالات است. آن هم كشوري كه بيش از ٤ دهه است كه به ندرت رشد اقتصادي سالانه آن به ٨ درصد رسيده است. رييس‌جمهور اهل مطالعه، نخواهد گفت كه در ايران و در كوتاه‌مدت سالانه ٥/١ ميليون شغل ايجاد مي‌كنم.
بخشي از ٩ تا ١٠ ساعت باقي‌مانده را بايد به ارتباط با مردم و نخبگان و گروه‌هاي اجتماعي اختصاص دهد. بدون اين ارتباط ذهن رييس‌جمهوري انتزاعي مي‌شود. هرچند بدون مطالعه نيز ذهنش انحرافي مي‌شود. بنابراين همان ٨ ساعت كار براي رييس‌جمهور كافي است. البته رييس‌جمهور قرار نيست كه همه تصميمات را به خودش منتهي كند. بايد اطرافياني داشته باشد كه در حوزه‌هاي تخصصي و كارشناسي از رييس‌جمهور فهميده‌تر و آگاه‌تر باشند، در واقع كار اصلي رييس‌جمهور پيدا كردن و مديريت نمودن چنين افرادي و تفويض اختيار به آنان يا عدم دخالت در كارهاي آنان است. اگر اطرافيان او افراد كوتوله‌اي باشند كه فقط بله‌قربان‌گويي را پيشه كنند، اين رييس‌جمهور شكست خواهد خورد.
رييس‌جمهور نيز بايد مثل همه مردم از مرخصي‌هاي سالانه خود استفاده كند. هرچند روساي جمهور در مرخصي‌ها نيز با مسائل كشور مرتبط هستند، ولي رفتن به سفر و استراحت نه تنها بد نيست كه ضروري هم هست و به افزايش كارايي رييس‌جمهور كمك مي‌كند. فراموش نشود، روساي جمهور قرار نيست كارهاي عادي را انجام دهند. آنان تصميماتي را اتخاذ خواهند كرد كه كوچك‌ترين اشتباه در آنها مبالغ كلان و سرنوشت بسياري را جابه‌جا مي‌كند و برخي را تضعيف و برخي را تقويت مي‌كند. خلاصه مطلب اينكه اگر كسي مدعي شد كه روزي ١٨ ساعت يا ٢٠ ساعت كار مي‌كند، حتما كيفيت كار او نابخردانه و در نهايت مردم و جامعه ضرر خواهند كرد همچنان كه كردند. پس بايد دنبال رييس‌جمهوري بود كه در خواب، خوراك، پوشاك، كار، مطالعه، ارتباط با ديگران و... متعادل و متوازن رفتار كند.
- 12
- 2
