کارگری بدون ایمنی

با یک دلار هزینه برای ارتقای سلامت، بهداشت و محیط‌ زیست کارگاه‌ها می‌توان ٤دلار در مجموعه هزینه‌ها صرفه‌جویی کرد. در حالی ‌که بین ٤٨ تا ٥٠‌درصد حوادث ناشی از کار در کارگاه‌های ساختمانی کشور اتفاق می‌افتد و بیش از ٩٠‌درصد کارگاه‌های کشور از نازل‌ترین استانداردهای کیفی برخوردارند، مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان دیروز در جمع خبرنگاران گفت که برای بهبود این وضعیت نخستين فعالیت و رویداد براي ارتقاي شاخص‌هاي سلامت، ایمنی و محیط‌زیست كارگاه‌هاي ساختماني در همكاري مشترك دانشگاه تهران و وزارت راه‌وشهرسازي به مرحله اجرا رسيده است و بیش از‌ هزار ارزیاب برای بررسی شرایط کارگاه‌های کار در کشور ما دست به کار شده‌اند. نتایجی که این ارزیاب‌ها اما اعلام کرده‌اند، بیشتر شبیه یک زنگ خطر است. از ٨٠ کارگاه مورد ارزیابی‌شده تنها دو کارگاه توانسته‌اند یک ستاره کسب کنند و این در حالی است که نشان تعالی تنها به سازمان‌هایی داده می‌شود که ٧ ستاره کیفی کسب کرده باشند.

حامد مانی‌فر در نشست خبری دیروز که به همراه کاظم نعیمی مطلق، دبیر جشنواره نشان تعالی سلامت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE) برگزار شد، بیان کرد: این جشنواره به‌ عنوان نخستين فعالیت و رویداد انجام شده و با نگاه ترویجی درخصوص HSE عملیاتی و در مرحله اجرا قرار گرفته است. این‌بار قرار است سیاست‌های ترویجی جای سیاست‌های تنبیهی را گرفته و مشکلات کارگاه‌های کشور با فرهنگ‌سازی حل شود؛ نه برخوردهای قهری.

مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان در تکمیل این خبر می‌گوید: وقتی ماشینی در مسیر درستی به حرکت می‌افتد، می‌توانید امیدوار باشید که افراد بیشتری به مرور سوار آن خواهند شد. کارگاه‌هایی که در ‌سال گذشته برای پیوستن به این جشنواره مقاومت می‌کردند، بعد از برگزاری آن قطعا از عدم همراهی با این مجموعه در ‌سال ٩٥ پشیمان خواهند شد. نتایج این جشنواره نتایج جذابی خواهد بود و همین نتایج سازمان‌ها و کارگاه‌های ساختمانی را برای شرکت در این جشنواره برای سال‌های بعد تشویق خواهد کرد.

او ادامه می‌دهد: یکی از مهمترین ابزارهای تشویقی ما مشاوره‌های رایگان برای کارگاه‌ها و سازمان‌هایی است که به طرح HSE می‌پیوندند.

مانی‌فر درباره میانگین هزینه‌های احتمالی و افزایش سطح کیفیت کارگاه گفت:  واقعیت این است که نمی‌توان هزینه و زمان یک کارگاه را برای بهبود از سطح یک به سطح ٧ ستاره پیش‌بینی کرد ولي می‌توان این اطمینان خاطر را به مجریان بدهیم که با ارتقاي سطح کیفیت دیگر دچار حوادث کارگاهی نمی‌شوند؛ چرا که ما معتقدیم حادثه خبر می‌کند وقتی در برابر وقوع آن آماده و مجهز باشیم.

او تأکید می‌کند: هزینه‌های ایمن‌سازی به مراتب کمتر از هزینه‌های خساراتی است که بعدها برای راه‌اندازی کارگاه‌های ناایمن و در سطوح پایین کیفی متحمل خواهند شد. این حساب حساب پیچیده‌ای نیست و یک دو دوتا، چهارتای ساده است. محورهای مدیریتی در کارگاه‌های ما بسیار ضعیف است. باید بدانیم برای هر کاری چقدر هزینه می‌کنیم و این هزینه چقدر ضرورت دارد و آیا روش این هزینه درست است؟ پاسخ این پرسش‌ها در یک فرآیند آموزشی داده می‌شود و این فرآیند بخشی از پیوستن به طرح HSE یا همان سلامت، ایمنی و محیط‌زیست است.

معیارهای ارزیابی کارگاه‌های ساختمانی چیست؟

جزییات ماجرا دیروز در جمع خبرنگاران تشریح شد. فرآیند معیارهای ارزیابی کارگاه‌های ساختمانی طی اقدامی مطالعاتی و علمی از سوی دانشگاه تهران استخراج شد و ضرایب و امتیازهای لازم آن نیز از سوی این نهاد دانشگاهی به دست آمد.

مانی‌فر خبر داد: همچنین در این حوزه نرم‌افزاری تحت عنوان نشان تعالی HSE نیز از سوی دانشگاه تهیه و طراحی شد که امروز نتیجه ارزیابی کارگاه‌ها ضمن قرارگیری در این نرم‌افزار مشخص و با یکدیگر مقایسه می‌‌شود.

او با بیان این‌که کار نشان تعالی HSE یک فرآیند ارزیابی است و یک فرآیند بازرسی نیست، تصریح کرد: در نگاه بازرسی کارگاه‌های ساختمانی را مورد رصد قرار می‌دهیم و تنها اشکالات آنها را می‌نویسیم و بعد از بابت نقص‌ها و کاستی‌ها که در این کارگاه‌ها از نظر ایمنی وجود دارد، به آنها تذکر می‌دهیم.

مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان افزود: در نگاه ارزیابی بررسی از کارگاه ساختمانی با جزییات بیشتری انجام می‌شود که نتایج ارزیابی به کارفرمایان و صاحبان کارگاه‌های ساختمانی منعکس و راهکار‌ها برای رفع این نقص‌ها به آنها داده می‌شود.

او با اشاره به تفاوت بین این دو نگاه و جنبه ترویجی و آموزشی ارزیابی گفت: در این فرآیند کارگاه‌های ساختمانی مکررا مورد ارزیابی و پایش قرار می‌گیرند و روند افزایش ضرایب ایمنی خود را ادامه می‌دهند که در این فرآیند مراحل مختلفی را طی خواهیم کرد و امتیاز کارگاه‌های ساختمانی که مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، استخراج می‌شود و با توجه به این امتیاز مشمول دریافت تقدیرنامه یا نشان تعالی HSE قرار می‌گیرند.

مانی‌فر با بیان این‌که نشان تعالی HSE از درجه‌بندی‌های مختلفی تشکیل شده و شامل تک ستاره تا هفت ستاره است، اظهار کرد: با توجه به امتیازی که کارگاه‌های ساختمانی دریافت می‌کنند، نشان تعالی به آنها تعلق می‌گیرد.

او با تأکید بر این‌که ایمنی در ساخت‌وساز یکی از مهمترین موضوعاتی است که در حوزه ایمنی مطرح است، بیان کرد: ۴۸ تا ۵۰‌درصد حوادث ناشی از کار در حوزه ساختمان است و کارگاه‌های ساختمانی بیشترین خسارت‌ها را در حوزه فعالیت‌های ساختمانی به خود اختصاص می‌دهند.

مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان تصریح کرد: دلیل این موضوع تعدد کارگاه‌های ساختمانی در سطح مختلف و استفاده از افراد فاقد صلاحیت در آنها بیشترین دلیل بر خسارت‌های ناشی از حوادث ساختمانی به شمار می‌رود.

او با اشاره به حضور داوطلبانه کارگاه‌های ساختمانی در فرآیند ارزیابی نشان تعالی HSE گفت: کارگاه‌های ساختمانی پیش از این از حضور بازرسان خشنود نبودند، اما وقتی رویکرد را از بازرسی به ارزیابی تغییر می‌دهیم، کارگاه‌های ساختمانی خود داوطلب ارزیابی می‌شوند.

مانی‌فر ادامه داد: با ارزیابی کارگاه‌های ساختمانی می‌توانیم خروجی مجموع این ارزیابی‌ها را داشته باشیم، سپس نسبت به بیشترین اشکالات اطلاع کسب و نسبت به رفع آنها اقدام کنیم.

او در مورد نتایج ارزیابی کارگاه‌های ساختمانی بیان کرد: ارزیابی‌ها در محور‌های محیط زیست، سلامت و ایمنی بوده که در محور محیط‌زیست بیشترین کسر امتیاز را در بخش انرژی و مصرف آن داشتیم و کارگاه‌های ساختمانی نسبت به مصرف انرژی در ساخت‌و‌ساز، توجه به کاهش مصرف انرژی و بهینه‌کردن آن توجه لازم را ندارند.

حادثه خبر می‌کند

افراد فاقد صلاحیت بیشترین خسارت را به کارگاه‌های ساختمانی می‌زنند. این موضوع را مانی‌فر مطرح کرده و می‌گوید: ساده‌ترین اصول در کارگاه‌های ما رعایت نمی‌شود. بسیاری از کارگرهای ساختمانی در کشور ما مورد آسیب صوتی قرار می‌گیرند.

کاظمی نعیمی مطلق هم که به‌عنوان دبیر جشنواره حضور داشت، افزود: دنبال برندینگ کردن HSE در کشور هستیم؛ چرا که HSE از مولفه‌های اصلی توسعه پایدار است. بیش از ٩٠‌درصد کارگاه‌های کار در کشور ما حتی به سطح کیفی تک ستاره هم نرسیده‌اند و برای رسیدن به تعالی آنها راه درازی داریم و ٥‌سال زمان را تخمین زده‌ایم البته سیاست‌های ما سیاست‌های تشویقی است نه تنبیهی.