«دکتر، مهندس بیکار»|دکتر و فوق لیسانس شانس کمتری برای یافتن شغل از دیپلمه‌ها دارند

علاء الدین ازوجی در گفت وگو با تسنیم، در پاسخ به اینکه چرا میزان اشتغال ایجاد شده در جامعه قابل لمس نیست گفت:  آماری که در طول سال ۹۷ رخ داده است با بهار ۹۸ نسبت به دوره های قبل تر از آن، یک تفاوت از باب ایجاد اشتغال و ورودی به بازار کار دارد.

 وی ادامه داد: در سال ۹۷ حدود ۵۶۰ هزار نفر به بازار کار وارد شدند و در مقابل حدود ۴۶۴ هزار نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده شدند. در طول چند سال گذشته (فاصله ۹۲ تا ۹۷) به طور متوسط ورودی به بازار کار حدود ۶۵۰ هزار نفر بوده است.هر چقدر میزان ورودی به بازار کاربیشتر باشد، خبر خوبی برای کشور است. وقتی که افراد می خواهند کار کنند بخشی از هزینه خانواده را به دوش می کشند، در این راستا فقر کاهش می یابد. نرخ مشارکت اقتصادی ایران افزایش یافته است. اگر در سال گذشته این نرخ حدود ۳۷ درصد بود در حال حاضر به ۴۰ درصد رسیده است.  اشتغالی که در ۵سال گذشته ایجاد شده است،به طور متوسط سالیانه نزدیک به ۵۰۰هزار نفر بوده است. از یک سوی سالیانه حدود ۶۵۰ هزار نفر به بازار کار وارد شدند و از سوی دیگر به صورت متوسط هر سال ۵۰۰ هزار نفر شغل ایجاد شده است.

 ازوجی  اظهار داشت: اقتصاد ایران در شرایطی که میزان رشد اقتصادی و سرمایه گذاری کم بود، موفق به ایجاد اشتغال شد. اما اینکه اشتغال  از کیفیت لازم برخوردار است یا خیر مسئله  دیگری است. ما انتظار داشتیم نرخ بیکاری تا حد زیادی کاهش یابد اما اتفاق نیافتد. دلیل آن این است که میزان شغلی که بر اساس برنامه ششم پیش بینی کرده بودیم محقق نشد. انتظار داشتیم که وضعیت تا حدودی بهتر شود، با توجه به شاخص های کلان اقتصادی وضعیت بازار کار بد هم نبوده است.

مدیرکل توسعه  اشتغال وزارت کار اظهار داشت: زمانی که اقتصاد در وضعیت رکود قرار می گیرد، بعضی بخش ها فعال و بعضی از بخش ها غیرفعال می شوند، در این میان بخش های صنعتی روی کار می آیند. یکی از دلایلی  که مردم اشتغالزایی را احساس نمی کنند، تعداد اشتغال ایجاد شده با تعداد بیکاران همخوانی ندارد. حدود ۳میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بیکار داریم و سالیانه حدود ۶۰۰ تا۷۰۰ هزار نفر ورودی به بازار کار داریم اما سالیانه به ۵۰۰ هزار نفر شغل ایجاد می شود. اگر نرخ بیکاری تا حدود ۷ درصد می رسید بدون شک کاهش نرخ بیکاری احساس می شد. حجم تعداد بیکاران بالا است اما میزان تعداد اشتغال به اندازه ای نیست که اشتغالزایی احساس شود.

 وی با بیان اینکه بخش غیر رسمی ،خدمات و بخش سنتی تحت تأثیر قرار می گیرد گفت: بخشی از این اشتغالزایی ها بدون بیمه بوده است، برخی از شغل های ایجاد شده نیز با تخصص و مهارت فرد متفاوت هستند. همین مسائل باعث ناپایداری شغل می شود. برای اینکه مشاغل ناپایدار نباشد، باید سیاست هایی لحاظ شود که میزان اشتغال ناپایدار به میزان اندک باشد و به سمت مشاغل رسمی و پایدار پیش رویم.

ازوجی اظهار کرد: بخش سنتی اقتصاد، بخش غیررسمی اقتصاد و بخش خدمات غیر نوین افزایش یافته است و همین باعث شده تا حجمی از اقتصاد در بخش خانم ها ایجاد شود. برای اینکه این موارد حداقل شود، اقداماتی مانند کارورزی را اجرایی کردیم. اقدامات توسعه ای در این بخش به این صورت که هر فردی در بخش کارورزی مشغول شود، سپس به سمت طرح مشوق کارفرمایی فرستاده می شود. بر اساس ماده ۷۱ قانون برنامه ششم هر دو طرح ادغام شدند.  آیین نامه مصوب دولت در این زمینه نیز سال گذشته به  صورت اصلاح جدید ابلاغ شد. خرداد ماه نیز ابلاغ شد، در همین راستا به آن استناد دستورالعمل را اصلاح کردیم. در راستای این دستورالعمل دوره کارورزی از ۶ ماه به ۳ ماه رسید. کمک هزینه های کارورزان را افزایش دادیم. در حال حاضر کمک هزینه های کارورزان  برای دوره  لیسانس ۵۰۰، فوق لیسانس ۶۰۰ و دکترا ۷۰۰ تومان است.

 وی ادامه داد: از آغاز اجرای طرح کارورزی در طرح کاروزی حدود ۲۷هزار و ۵۰۰ نفر دوره کارورزی را گذراندند، در واقع نشان می هد طی یکسال و نیم گذشته، این میزان افراد آموزش دیده و  بخشی از این افراد جذب بازار کار شدند. حدود ۲۵هزار نفر مرحله به مرحله در حال انجام بحث مشوق کارفرمایی هستند. اگر بخواهیم بحث مشوق کارفرمایی را به صورت مجزا بررسی کنیم می بینیم که استقبال از سمت کارفرمایان مناسب نبوده است. این دو طرح که به صورت همزمان دیده شده است برای نظام بازار کار کمی بهتر است.

 مدیر کل توسعه اشتغال وزارت کاردر پاسخ به اینکه چرا فارغ التحصیلان دانشگاهی جذب بازار کار نمی شوند گفت: بین مدرسه، دانشگاه و بازار کار ارتباط مناسبی وجود ندارد. در دنیا از بعد تجربی و کاربردی مهارت از طریق سازمان های فنی وحرفه ای خصوصی و دولتی اتفاق می افتد نه نظام آموزش عالی. در دنیا برای کسب مهارت در دوره متوسط بها می دهند. ما ورود به بازار کار در ایران را در سطح لیسانس به بالا مشاهده می کنیم. این اشتباه استراتژیک ما است. نظام آموزش عالی در ایران باید سه کار توسعه دانش، ایجاد اشتغال و مهارت را انجام دهد، در صورتی که این  اقدامات وظیفه آموزش عالی نیست. مسئولیت ایجاد شغل بر دوش سازمان فنی و حرفه ای است. در حال حاضر یک خلا مهارتی وجود دارد. ما انتظار ایجاد شغل را نداریم.

 ازوجی با بیان اینکه احتمال یافتن شغل در مقاطع دکترا و فوق لیسانس در ایران کم است گفت: هر چقدر از مقطع دکترا به سمت پایین حرکت می کنیم احتمال یافتن شغل بیشتر می شود. در اقتصاد ایران یک فرهنگ غلطی وجود دارد و آن این است که فرد باید به دانشگاه برود و در بسیاری از موارد فرد تحصیل کرده بیکار می ماند. برای اینکه بازار کار رونق بگیرد باید ارتباط دانشگاه و مدرسه تقویت شود.

 وی با اشاره به اینکه حدود ۱میلیون و ۷۰۰ هزار فارغ التحصیل بیکار داریم اظهار داشت:جمعیت غیر فعال در کشور حدود ۴ میلیون است که می توانند متقاضی کار هم شوند.

مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی چهار سال گذشته ۶۷۰ هزار شغل در کشور ایجاد شده است، ابراز داشت: از نظر وضعیت اشتغال به نسبت سال های ۸۸ تا ۹۲ روند روبه رشدی را در این زمینه شاهد هستیم اما تا رسیدن به شرایط مطلوب باید تلاش های بیشتری صورت گیرد.

وی با بیان اینکه سیاست های دولت در راستای کاهش فارغ التحصیلان بیکار است، افزود: بیشترین میزان بیکاران جامعه را افراد فاقد مهارت شامل می شود لذا این مهم می طلبد تا برای افزایش مهارت آفرینی اقدامات جدی تری صورت گیرد.

مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی  بابیان اینکه در سال گذشته زیرساخت لازم برای اشتغال بیش از ۸۰۰ هزار نفر در کشور فراهم شد، ابراز داشت: یکی از عمده‌ترین مشکلات موجود بر سر راه اشتغال متوازن نبودن دو کفه تعداد دانش آموختگان و بازار است بنابراین باید برای ایجاد این تعادل برنامه ریزی های جامع تری انجام شود.

ازوجی تاکید کرد: با توجه به افزایش آمار بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی به دلیل عدم وجود شغل مناسب با مدرک تحصیلی ، لذا سرمایه گذاری بخش خصوصی و ایجاد مراکز کارآفرینی می تواند در روند کاهش بیکاری نقش موثر ایفا کند.

وی افزود: با توجه به افزایش فارغ التحصیلان بیکار در جامعه باید برنامه ریزی های موجود به سمت افزایش اشتغال سوق داده شود. امیدواریم بتوانیم با اقدامات سازنده در سال های آتی شاهد تحولات خوبی در زمینه اشتغال باشیم.

وی در خصوص برنامه‌های دولت برای کاهش طرح بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها گفت: یکی از برنامه‌های دولت در برنامه ملی مبارزه با فقر و ایجاد عدالت اجتماعی اجرای طرح کارورزی است.

وی گفت: در گذشته این‌گونه بود که کارفرمایان و بنگاه‌های اقتصادی برای جذب نیروهای فارغ‌التحصیل از طریق آگهی استخدام اقدام کرده و با یک آموزش کوتاه‌مدت نیروهای مورد نیاز را جذب می‌کردند.

مدیرکل توسعه اشتغال و سیاست‌گذاری بازار کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه بیشتر بنگاه‌های اقتصادی به دنبال جذب نیروهای دیپلم و زیر دیپلم هستند و این فضا را برای اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تنگ می‌کند، ادامه داد: اکنون دولت با اجرای طرح کارورزی به دنبال اشتغال قشر تحصیلکرده بوده و این بهترین فرصت است برای کارورزان که در دوره آموزشی شغل مورد نظرشان را آموزش ببینند و کارفرمایان هم نیروی کار آینده خود را از این طریق جذب کند.

  وی درباره خلاصه عملکرد ایجاد فرصت های شغلی سال ۹۷ و سه ماهه سال ۹۸ اظهار داشت:در سال ۹۷ تعداد اشتغال ایجاد شده  در برنامه های توسعه کسب و کار در مناطق شهری و روستایی، برنامه های فعال بازار کار، اشتغال حمایتی خرد و سایر محورها انجام شد  و همچنین برنامه های توسعه کسب و کار در مناطق روستایی و شهری،برنامه های فعال بازار کار،اشتغال حمایتی و خرد و سایر محورها در دستور کار قرار داشت. میران فرصت های شغلی جدید در برنامه های توسعه کسب و کار در مناطق شهری و روستایی حدود ۲۷۱.۲هزار ،برنامه های فعال بازار کار۸۳.۸ هزار نفر و اشتغال  حمایتی و خرد۸۹هزارنفر و سایر محورها۲۷.۹ هزار نفر بوده است.

 عملکرد سه ماه سال ۹۸ بر اساس اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که تعداد اشتغال ایجاد شده برنامه های توسعه کسب و کار در مناطق شهری و روستایی ۵۹.۰ هزار نفر و برنامه های فعال بازار کار۲۶.۲ هزار نفر،اشتغال حمایتی و خرد با ۸.۲ هزار نفرو سایر محورها ۹.۱ هزار نفر است.