آشنایی با روز جهانی مبارزه با کار کودکان (+ تاریخچه)

هدف روز جهانی مبارزه با کار کودکان جلوگیری از کار کودکان به هر شکلی است

روز جهانی مبارزه با کار کودکان

به کاری که در گروه های سنی معین برای کودکان، ممنوع شده« است، کار کودک» می گویند. این کار به دلیل ماهیت یا شرایط خاص برای کودکان، غیرقابل پذیرش و ممنوع است.

امروزه ۲۱۵ میلیون کودک کار در سراسر جهان شناسایی شده اند که کار بسیاری از آن ها به صورت تمام وقت است. کودکان کار، درس نمی خوانند و برای بازی کردن، وقت ندارند و یا وقتشان خیلی محدود است. اغلب این کودکان از تغدیه و مراقبت مقتضی برخوردار نیستند و در کل برای کودک بودن، هیچ فرصتی ندارد. بدترین اشکال کار کودک را بیش از نیمی از این کودکان، انجام میدهند که نظیر کار در محیط های خطرناک، فعالیت های غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر و فحشاء و نیز مشارکت در مخاصمات مسلحانه، بردگی یا دیگر اشکال کار اجباری است.

هدف روز جهانی مبارزه با کار کودکان

روز جهانی مبارزه با کار کودکان با هدف جلوگیری از کار کودکان به هر شکلی بوجود آمده است. در حقیقت تعيين این روز جهانی به منظور مبارزه با کار کودکان است تا در این زمینه، توجه و تلاش همگان را برانگیزد.

تاریخچه روز جهانی مبارزه با کار کودکان

وظیفه ی سازمان بین المللی کار ( ILO) و بدنهٔ سازمان ملل متحد، تنظیم و مدیریت دنیای کار است. از این رو این سازمان در سال ۲۰۰۲ تصمیم گرفت تا برای مبارزه با کار کودکان، روزی جهانی را تعيين کند. دولت ها و نهادهای محلی، جامعه مدنی و جهانی، کارگرها و کارفرمایان در این روز به منظور مطرح کردن مشکل کودکان کار، جمع میشوند تا برای کمک به آنها راه حل هایی پیشنهاد کنند.

عوامل اثر گذار بر کار کودکان

با توجه به پیچیده بودن مبحث کودکان کار، عوامل گوناگونی در آن اثر گذار هستند که از آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :

- ساختار خانواده

- فقر

- تغییرات اقتصادی ناگهانی ناشی از جنگ و … که برای کار با دستمزد بیشتر، منجر به مهاجرت به کشورهای همسایه می شود.

- هزینه تحصیل و نظام آموزشی نادرست

روز جهانی مبارزه با کار کودکان روزیست برای افزایش آگاهی

روانشناسی کار کودک

کار کردن ممکن است بر کودکان از نظر جسمی و روانی در طولانی مدت، أثراتی برجای بگذارد و ضایعات جبران ناپذیری را در کودک به وجود آورد و منجر به ناتوانی دائمی شود. باتوجه به مضر بودن کار کودک برای رشد کامل شناختی و اجتماعی اش، گاهی اوقات موجب میشود که با او بد رفتاری های جسمی و روانی داشته باشند.

از عوامل موثر در کاهش منزلت و عزت نفس کودکان کار می توان به درامد کم، مسؤولیت زیاد و محروم شدن از تحصیل اشاره کرد. ۹۰ درصد از ۵۰۰ کودک کار، بر اساس مطالعه ای به آشفتگی های شدید روانی و کاهش عزت نفس ، مبتلا هستند و سن شان بیشتر از سن واقعی بنظر می رسد. مشکلات بیشتر این کودکان به خواب مربوط میشد، آن ها واکنش فوبیایی به کارفرماهایشان نشان می دادند و علاوه‌براین مشکل شب ادراری داشتند. یکی از بحران های جدی در بین کودکان کار و خیابان، موضوع تمایل به مرگ، نابودی و خودکشی است.

نقش سازمان های مردم نهاد در مقابله با کار کودکان

سازمان های مردم نهاد و انجمن ها در بخش های مختلفی در خصوص کار کودکان به فعالیت مشغولند. اعضای این انجمن ها در مناطق و محله های مختلف به منظور شناسایی این کودکان، گشت زنی می کنند و پرونده ای را برای آن ها تشکیل می دهند. سپس با شناسایی نیازهای کودکان و خانواده هایشان به آن ها خدمت می کنند. این سازمان ها در زمینه ی مسایل اموزشی و فرهنگی به منظور بازداشتن کودکان از ترک تحصیل، حامی آن ها هستند و رویکردهای توانمندسازی و کمک درسی را با برگزاری کلاس های فرهنگی- هنری و کمک اموزشی دنبال می کنند. علاوه‌براین کلاس ها، برای کودکان و خانواده ها کارگاه های مشاوره ای برگزار می کنند و خدمات بهداشتی و درمانی را برایشان فراهم می کنند.

فعالیت برخی از انجمن ها تخصصی تر است و صرفاً به فعالیت در یکی از این بخش ها می پردازند.

روز جهانی مبارزه با کار کودکان هر ساله در ۱۲ ژوئن برگذار می‌شود

حقوق کودکان کار بر اساس قانون کار

به کار گرفتن افراد کم تر از ۱۵ سال برطبق ماده ۷۹ قانون کار، ممنوع است. کارفرمایانی که چنین کاری را انجام دهند، باید مجازات شوند. ضمناً باید کودکی را انتخاب کرد که کاریش ضرر ندارد. البته کارگران کارگاه های خانوادگی برطبق ماده ۱۸۸ قانون کار، مشمول مقررات قانون کار نیستند بدین دلیل که منحصراً کارشان توسط صاحب کار ، همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک انجام می شود.

برطبق ماده ۱۸۸ قانون کار، به یک کارگر ۱۵ تا ۱۸ ساله، کارگر نوجوان می گویند. البته تأکید می شود که چنین کارگری باید از سوی سازمان تأمین اجتماعی در بدو استخدام، مورد ازمایش های پزشکی قرار گیرد. همچنین این کودکان با نیم ساعت کار کم تر برطبق ماده ۸۲ قانون که به جسم و روحشان اسیب نزند؛ بنابر ماده ۸۴ قانون کاری از حمایت های تأمین اجتماعی برخوردار می شوند.

کارگر نوجوان براساس ماده ۸۳ قانون کار نباید هر نوع کار اضافی و کار در شب و کارهای سخت و زیان آور و خطرناک و حمل بار با دست بیش از حد مجاز را انجام دهد و باتوجه به ماده ۸۴ قانون کار، در ارتباط با مشاغل و کارهایی که برای سلامتی یا اخلاق کارآموزان و نوجوانان به علت ماهیت و یا شرایط کاری اش زیان آور است، حداقل سن کار به تشخیص وزارت کار و امور اجتماعی ۱۸ سال تمام می باشد.

این نکته را در نظر داشته باشید که کار کودکان در کارهای خانگی بر اساس ماده ۱۸۸ قانون کار و کار آن ها در کارگاه های کوچک زیر ۱۰ نفر به موجب ماده ۱۹۶، ممنوعیت ندارد.

کار کردن ممکن است تأثیرات درازمدت جسمی و روانی بر کودکان بگذارد

گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش