بازگشت باقی‌مانده الواح گلی از شیکاگو به ایران/ حدود ۱۳ پرونده استرداد در دست پیگیری است/ نمایش ۵۱ آجر لعابدار بوکان 

به گزارش ایلنا، نمایشگاه آجرهای لعابدار بوکان استردادی از کشور سوئیس شامل ۵۱ قطعه آجر لعابدار مانایی از قلایچی بوکان امروز افتتاح شد. 

این آجرها به صورت غیرمجاز در دهه ۱۳۶۰خورشیدی از سوی یک خانواده ایرانی به بندر چیاسو در مرز سوئیس – ایتالیا منتقل شده بود. از سال ۲۰۰۸ پلیس این مجموعه را توقیف کرد و از همان زمان روند حقوقی بازگرداندن این آثار به ایران شروع شد و پس از سه دهه روند حقوقی با مشارکت کشور سوئیس و دستگاه دیپلماسی ایران بالاخره در ۲۹ آذرماه ۱۳۹۹ به موزه ملی ایران بازگردانده شدند.

این مجموعه با وجود آنکه یک سال است که آماده نمایش است اما شرایط کرونایی مانع شد‌. از این رو این نمایشگاه روز دوشنبه ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ گشایش یافت و تا ۳۰ فروردین ۱۴۰۱ به روی علاقه‌مندان باز خواهد بود.

جبرئیل نوکنده (رییس کل موزه ملی ایران) گفت: تخریب و قاچاق اشیا تاریخی یکی از معضلات حوزه میراث‌فرهنگی است. در این راستا تاکنون حدود ۱۸ محموله از اشیا تاریخی به ایران استرداد  شده و این استرداد حاصل تلاش ایران دوستان بوده.

او ادامه داد: سفارت ما در لندن، سوئیس و وزارتخانه میراث و.... برای استرداد آجرهای لعابدار بوکان تلاش‌های قابل توجهی داشتند. سفیر سوئیس در آن زمان گفته بود که سوئیس کشور امنی برای قاچاقچیان اشیای تاریخی نیست و ما این اجازه را نمی‌دهیم.

به گفته نوکنده، بعد از موزه ملی آثار در بوکان به نمایش درخواهد آمد و حتا این آثار می‌توانند در استان‌های شمال شرق هم به نمایش درآیند.

احمد رحمانی (رییس شورای اسلامی شهر بوکان) نیز گفت: بوکان یکی از شهرهای کرد نشین است که مردمان بافرهنگ و علاقمند به آثار تاریخی و باستانی دارد. مملو از هنرمندان و شاعر است و آثار تاریخی متعددی دارد تا به این شهر سفر نکنید نمی‌توانید حال و هوای آن را درک کنید.

او ادامه داد: از کشور سوئیس تشکر می‌کنیم که آثار را بازگرداند. 

مرتضی ادیب زاده (مدیرکل امور موزه‌ها) نیز با اشاره به موضوع استرداد اشیای تاریخی گفت: امروز شاهد نمایش یکی از مهمترین آثار بازگردانده شده هستیم.

ادیبزاده خاطرنشان کرد: حدود ۱۳ پرونده استرداد در دست پیگیری است و حدود ۱۰۰ اثر از کشورهای آمریکا، نوروژ و ... به زودی به ایران بازگردانده می‌شوند. دانشگاه شیکاگو هم اعلام کرده که بخشی از الواح گلی را آماده بازگشت دارد و به زودی این آثار به ایران بازگردانده می شود.

او خاطرنشان کرد: از سال ۸۸ تاکنون بیش از ۱۰۰۰ شی مسروقه به ایران بازگردانده شده و به نمایش در آمده اند. 

او ادامه داد: قول میدهم که این آثار در هفته میراث فرهنگی در بوکان به نمایش در آید.

حاج انور حبیب زاده (نماینده مردم بوکان در مجلس) نیز گفت: وزارتخانه میراث و گردشگری شناسنامه ملت هارا دنبال می‌کند و سپاسگزارم که به همت کارشناسان این وزارتخانه شناسنامه یک ملت بازگردانده شد. تپه قلایچی بوکان یک لایه تاریخی از ماناها دارد و تاکنون چند ساختمان از آن حفاری شده و حتا بر روی دیوارهای آن اثر نقاشی شده اما قاچاقچیان عتیقه این ساختمان را تخریب کرده اند. البته آثاری از ساختمان دوم باقی مانده و تالار ستونداری دارد که باستان شناسان می گویند معبد است که سه هزار سال قدمت دارد.

او ادامه داد: امیدواریم این آثار در یک موزه به نمایش گذاشته شود.

کیم زیستلر (کاردار سفارت سوئیس در ایران) نیز درخصوص استرداد این آثار به ایران گفت: دیدن گشایش نمایشگاه آثار خارج شده از ۲۸۰۰ سال پیش اتفاق خاصی را رقم می‌زند این اتفاقی نیست که هر روز برای من بیافتد‌  من باستان شناس نیستم اما می‌توانم زیبایی این آجرها را درک کنم این آثار بصیرت خاصی از دوره مانایی به ما اعطا می‌کند .

او ادامه داد: نمی‌دانم این آثار چطور حفاری و کشف شده اند اما می‌دانم حفاظت از آثار در ۵۰ سال گذشته پیشرفت قابل توجهی داشته .

او ادامه داد: سوییس پیرو پیمان ۱۹۷۰ یونسکو حافظ آثار تاریخی است و بازگشت آجرهای قلایچی نیز شامل آن است و این آجرها از انبار پلمپ شده بدست آمده اند و به ایران بازگردانده شدند. 

زیستلر افزود: بسیار خرسندم که این بخش از میراث ایران به نمایش در می آید. قوانین بین‌المللی به کار می آیند و می‌توانند در استرداد آثار موثر باشند. این به راستی خشتی دیگر در روابط ایران و سوئیس است. 

او خاطرنشان کرد:۲۰ سال پیش آثار ایران در سوئیس به نمایش در آمد و مت در آن زمان حضور داشتم و اکنون مشتاقانه در انتظار فصول ِآتی روابط هستم.   

آجرهای لعابدار بوکان متعلق به پادشاهی مانا (حدود سه هزار سال پیش) است که از محوطه قلایچی بوکان در ۷ کیلومتری شمال شرق بوکان در جنوب آذربایجان غربی به دست آمده است. کاوش‌های علمی بقایای محوطه‌ای سیاسی - مذهبی را آشکار کرد که سنگ‌نبشته آن حکایت از تعلق این محوطه به پادشاهی مانا دارد.

در این راستا از دو کتاب چندزبانه نیز رونمایی شد. کتاب کاتالوگ نمایشگاه آجرهای لعابدار بوکان استردادی از کشور سوئیس و کتابی که در بردارنده بخشی از کاوش های کارگر از معماری قلایچی است.

این مراسم با حضور کیم زیستلر  ( کاردار سفارت سوئیس در تهران) ادیب زاده و مسئولان شهر بوکان برگزار شد.