جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
۱۱:۱۴ - ۱۸ فروردین ۱۴۰۱ کد خبر: ۱۴۰۱۰۱۱۶۲۳
میراث فرهنگی و صنایع دستی

استاد زمین‌شناسی دانشگاه شیراز: فرونشست زمین در تخت‌ جمشید بسیار وسیع شده است

فرونشست زمین در تخت‌ جمشید,افزایش فرونشست زمین در تخت‌ جمشید
استاد زمین‌شناسی دانشگاه شیراز: تأثیر فرونشست‌ها بر دیواره‌های نقش رستم و سطح آبرفتی شرق محوطه باستانی تخت‌جمشید کاملا مشهود است / ۷۰هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز کشاورزی سفره‌های آب زیرزمینی در حریم تخت‌جمشید را می‌بلعند

«فاجعه خشکسالی و بی‌آبی کشور را بیش از پیش جدی بگیریم.»  این هشدار جدی را پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید - پرسپولیس روز ۱۴فروردین‌ماه با انتشار تصویری قدیمی از دشت‌های سرسبز منتهی به محوطه باستانی تخت‌جمشید منتشر کرد.

اگرچه جزئیات بیشتری از دلیل انتشار چنین هشداری از سوی پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید منتشر نشده است، اما ناگفته پیداست که وضعیت فرونشست‌های تخت‌جمشید بحرانی‌تر از گذشته شده و با ۲سال کم‌بارشی پی‌درپی در استان فارس و تعداد ۷۰هزار چاه مجاز و غیرمجاز در حاشیه محوطه باستانی تخت‌جمشید که سفره‌های آب زیرزمینی را برای کشت برنج در دشت‌های منتهی به تخت‌جمشید تخلیه‌ می‌کنند، هشدار پایگاه میراث‌جهانی تخت‌جمشید حتی با خودداری از ذکر جزئیات بیشتر از تأثیر خشکسالی و فرونشست بر این محوطه باستانی ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو نیاز به توضیح بیشتر نداشته است.

پیگیری‌های همشهری از وضعیت بحران آب در اطراف تخت‌جمشید مشخص کرد که امسال نیز با توجه به کاهش شدید بارندگی در استان فارس، سد درودزن در چند کیلومتری تخت جمشید که با ظرفیت آبگیری ۹۷۰میلیون مترمکعب برای آبیاری ۴۰هزار هکتار زمین کشاورزی احداث شد و اکنون مجبور به سیراب کردن ۱۲۰هزار هکتار زمین کشاورزی شده است، حالا کمتر از یک‌سوم ظرفیت خود ذخیره آب دارد.

سد درودزن مجبور است ۹۰درصد آب شرب شهرستان مرودشت و ۳۰درصد آب شرب شیراز را هم تامین کند که حالا با کاهش ذخیره آبی سد، اعلام شده است که امسال آب سد درودزن تنها برای مصرف آب شرب تخصیص خواهد یافت. ناظران میراث‌فرهنگی معتقدند این خبر برای تخت‌جمشید بسیار خبر تلخی است چون هزاران هکتار از زمین‌های اطراف تخت‌جمشید به کشت آب‌بر برنج اختصاص یافته و هم‌اکنون زمین‌های وسیعی در انحصار کشت برنج است؛ بنابراین چاه‌های مجاز و غیرمجاز بیشتری در اطراف تخت‌جمشید سرباز می‌کنند و با بلعیدن سفره‌های آب زیرزمینی برای سیراب کردن شالیزارهای برنج، پیشروی فرونشست به تخت‌جمشید، نقش رستم و نقش رجب را افزایش می‌دهند.

فرونشست زمین در تخت‌ جمشید,افزایش فرونشست زمین در تخت‌ جمشید

هم‌اکنون ۳۰هزار چاه مجاز و ۴۰هزار چاه غیرمجاز در اطراف تخت‌جمشید و محوطه‌های باستانی پیرامونی آن شناسایی شده است که برداشت آب از آنها فروریختن محوطه‌های باستانی ثبت جهانی شده متعلق به دوره هخامنشی ایران را در دشت مرودشت شدت می‌بخشد.

ناظران منابع آب به همشهری خبر داده‌اند که عمق برخی چاه‌های حفر شده در اطراف تخت‌جمشید به حدود ۷۰۰متر در برخی نقاط رسیده است. معصومه ابتکار، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست پیش‌تر و هنگامی که رئیس‌جمهور قبل به تخت‌جمشید سفر کرده بود، به خبرنگاران گفته بود که ۸۵درصد منابع آب زیرزمینی استان فارس خشکیده است و همان اتفاقی که برای دریاچه ارومیه افتاده است، در مورد منابع آب زیرزمینی استان فارس رخ داده است.

فاصله سد درودزن تا تخت‌جمشید حدود ۵۰کیلومتر است، رودخانه کر نیز خشک شده و حتی سد سیوند که آبگیری آن در دوره‌های گذشته به‌دلیل تهدید آرامگاه کورش بسیار خبرساز شده بود، امروز به‌طور کامل خشکیده است و آب در بساط ندارد.

وضعیت منابع آبی در اطراف محوطه میراث جهانی تخت‌جمشید بسیار بحرانی است. با این حال کشاورزان در دشت مرودشت به‌شدت به کشت برنج روی آورده‌اند و این محصول آب‌بر و ناهمخوان با اقلیم فارس چنان درآمدزاست که کشاورزان حاضر هستند برای کشت برنج روزانه تا یک میلیون تومان دستمزد کارگر بپردازند؛ غافل از آنکه بلعیدن منابع آب زیرزمینی در دشت مرودشت چه خساراتی بر میراث‌جهانی تخت‌جمشید وارد کرده است.

چندی پیش انتشار خبر رسیدن شکاف‌های ایجاد شده در تخت‌جمشید به‌دلیل فرونشست زمین و به ۱۰۰ متری صفه تخت‌جمشید، مسئولان پایگاه میراث جهانی پارسه و پاسارگاد را با این استدلال که فرونشست‌های تخت جمشید به‌دلیل آنکه این محوطه بر یک بستر سنگی بنا شده است و تأثیری بر این میراث جهانی ندارد، به صرافت انداخت تا شکاف‌های ایجاد شده را با خاک و شن و نخاله پر کنند؛ اقدامی که به‌گفته کارشناسان زمین‌شناسی بی‌فایده و بدون تأثیر بود.

فرونشست زمین در تخت‌ جمشید,افزایش فرونشست زمین در تخت‌ جمشید

عبدالمجید اسدی، یک استاد زمین‌شناسی پیش‌تر گفته بود که براساس مطالعات خود استدلال پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید را قبول ندارد؛ چون شکاف‌ها فشار بیشتری به دامنه کوه وارد می‌کنند و باعث آسیب به سازه‌های تخت‌جمشید می‌شوند.

عزت‌الله رئیسی اردکانی، استاد زمین‌شناسی دانشگاه شیراز از یک دهه قبل وضعیت فرونشست‌های تخت‌جمشید را رصد کرده است و حتی طرحی برای همکاری سازمان زمین‌شناسی با پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید را با هدف بررسی وضعیت فرونشست تخت‌جمشید ارائه کرد که تا به امروز به نتیجه نرسیده است.

او به همشهری می‌گوید: فرونشست تخت‌جمشید بسیار وسیع است و در نقش رستم نیز موجب شده تأثیر آن در ۲۰سانتی‌متر از دیواره‌های نقش رستم مشاهده شود. شکاف‌های متعدد نیز در تخت‌جمشید ایجاد شده است. دلیل اصلی هم پایین رفتن سطح سفره‌های آب زیرزمینی در منطقه است.

او می‌گوید: این استدلال که تخت‌جمشید در بستر سنگی احداث شده و فرونشست‌ها تأثیری بر آن ندارد، کاملا اشتباه است. شرق تخت‌جمشید و صفه آن بر یک بستر آبرفتی احداث شده‌اند که فرونشست‌ها می‌تواند تأثیر مستقیم بر آنها بگذارد.

او با اشاره به‌وجود یک شکاف ۲۰۰متری در تخت‌جمشید می‌گوید: این شکاف بر بستر آبرفتی تخت‌جمشید ایجاد شده که حتی می‌تواند بستر آهکی تخت‌جمشید را نیز به‌دلیل جابه‌جایی بستر آبرفتی تحت‌تأثیر قرار دهد؛ بنابراین بستر سنگی تخت‌جمشید نیز در خطر است.‌

newspaper.hamshahrionline.ir
  • 11
  • 5
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
علی نصیریان بیوگرافی علی نصیریان؛ پیشکسوت صنعت بازیگری ایران

تاریخ تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۱۳

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر، نویسنده و کارگردان

آغاز فعالیت: ۱۳۲۹ تاکنون

تحصیلات: دانش آموخته مدرسه تئاتر در رشته هنرپیشگی

ادامه
پاوان افسر بیوگرافی پاوان افسر بازیگر تازه کار سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: ۲۷ تیر ۱۳۶۳ 

محل تولد: تهران

حرفه: بازیگر 

آغاز فعالیت: ۱۳۹۲ تاکنون

تحصیلات: لیسانس رشته ی مدیریت بازرگانی

ادامه
امین پیل علی بیوگرافی امین پیل علی بازیکن تازه نفس فوتبال ایران

تاریخ تولد: ۱۷ دی ۱۳۸۱

محل تولد: گیلان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک

تیم: تیم ملی فوتبال ایران

شماره پیراهن: ۱۵

ادامه
ابوطالب بن عبدالمطلب زندگینامه ابوطالب بن عبدالمطلب پدر امام علی (ع)

تاریخ تولد: ۳۵ پیش از عام‌الفیل

محل تولد: مکه

دیگر نام ها: عبدالمطلب، عبدالمناف، عمران

دلیل شهرت: رئیس قبیله بنی هاشم، پدر امام علی (ع)، عمو و حامی حضرت محمد (ص)

درگذشت: سال دهم بعثت

آرامگاه: مکه در گورستان ابوطالب

ادامه
رودریگو هرناندز بیوگرافی «رودریگو هرناندز»؛ ستاره ای فراتر از یک فوتبالیست | هوش و تفکر رمز موفقیت رودری

تاریخ تولد: ۲۲ ژوئن ۱۹۹۶

محل تولد: مادرید، اسپانیا

حرفه: فوتبالیست 

پست: هافبک دفاعی

باشگاه: منچسترسیتی

قد: ۱ متر ۹۱ سانتی متر

ادامه
موسی التماری بیوگرافی موسی التماری بازیکن فوتبال اردنی

تاریخ تولد: ۱۰ ژوئن ۱۹۹۷

محل تولد: امان، اردن

حرفه: فوتبالیست

باشگاه کنونی: باشگاه فوتبال مون‌پلیه فرانسه

پست: مهاجم

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه
اوسمار ویرا بیوگرافی اوسمار ویرا سرمربی تیم پرسپولیس

تاریخ تولد: ۳ ژوئیه ۱۹۷۵

محل تولد: ریو گرانده دو سول ، برزیل

حرفه: سرمربی تیم فوتبال

باشگاه کنونی: پرسپولیس

آغاز فعالیت: سال ۱۹۹۴

ادامه
اوستون ارونوف بیوگرافی اوستون ارونوف بازیکن فوتبال ازبکی در تیم های ایرانی

چکیده بیوگرافی اوستون ارونوف

نام کامل: اوستون رستم اوگلی اورونوف

تاریخ تولد: ۱۹ دسامبر ۲۰۰۰

محل تولد: نوایی، ازبکستان

حرفه: فوتبالیست

پست: هافبک تهاجمی

باشگاه کنونی: پرسپولیس

ادامه
اکرم عفیف بیوگرافی اکرم عفیف بازیکن برتر تیم ملی قطر

تاریخ تولد: ۱۸ نوامبر ۱۹۹۶

محل تولد: دوحه، قطر

حرفه: فوتبالیست

پست: وینگر

باشگاه کنونی: السد قطر

قد: ۱ متر ۷۶ سانتی متر

ادامه

انواع ضرب المثل درباره شتر در این مقاله از سرپوش به بررسی انواع ضرب المثل درباره شتر می‌پردازیم. ضرب المثل‌های مرتبط با شتر در فرهنگها به عنوان نمادهایی از صبر، قوت، و استقامت معنا یافته‌اند. این مقاله به تفسیر معانی و کاربردهای مختلف ضرب المثل‌هایی که درباره شتر به کار می‌روند، می‌پردازد.

...[ادامه]
ویژه سرپوش