الغا - القا
این دو کلمه را نباید با هم اشتباه کرد.
کلمه «الغا» با حرف «غ» به معنای لغو کردن و باطل کردن است.
اما کلمه «القا» با حرف «ق» به معنای «تلقین کردن، آموختن، در ذهن کسی وارد کردن» است وبیشتر در ترکیب «القای شبهه» به معنای «ایجاد شک در ذهن کسی» به کار می رود.
اصطلاح اخیر را گاهی به صورت «الغای شبهه» می نویسند که درست بر معنای متضاد آن دلالت می کند.
انداختن - افکندن
این دو فعل هم ریشه نیستند اما در جمله ارزش یکسان دارند و درهمه موارد می توان آن ها را به جای یکدیگر به کار برد.
تنها تفاوت میان آن ها در این است که افکندن معمولا در زبان گفتار به کار نمی رود.
گنج عشق خود نهادی در دل ویران ما
سایه دولت برین کنج خراب انداختی
همایی چون توعالی قدرحرص استخوان تاکی
دریغ آن سایه همت که بر نااهل افکندی
آج - عاج
«آج» واژه ای پارسی است به معنای «برجستگی های منظم بر سطح یک شی مانند سطح سوهان» ولی «عاج» کلمه ای عربی است به معنای «ماده ظریف و سختی به رنگ سفید شیری که بدنه اصلی دندان های فیل و بعضی دیگر از جانوران را تشکیل می دهد.»
«آج» امروزه بیشتر در مورد لاستیک اتومبیل به کار می رود.
بسیاری در استعمال این واژه اشتباه می کنند و می پندارند که در این مورد باید عاج بگویند وحال آن که «عاج» ربطی به لاستیک ندارد و درساخت آن مطلقا مصرف نمی شود.
استکبار
این کلمه به معنی «حالت یا رفتار متکبران وزورگویان وظالمان» است و به اصطلاح اسم معنی است و نه اسم ذات.
درسال های اخیر به تقلید از زبان های فرنگی رسم شده است که «اسم معنی» را به عنوان جمع گروهه به کار ببرند.
مثلا به جای «مرتجعان» می گویند: «ارتجاع»
و به جای «روحانیان» می گویند: «روحانیت»
و به جای «اشراف» می گویند: «اشرافیت»
همچنین «استکبار» را به جای «مستکبران» به کار می برند و به جای «مستکبران جهان» می گویند: «استکبار جهانی» و این غلط است.
اعلام - اعلان
«اعلام» به کسر اول به معنای «آگاه کردن وخبر دادن» است.
اما «اعلان» به کسر اول به معنای «علنی کردن، آشکار ساختن» است.
«اعلام جنگ» و «اعلان جنگ» هر دو صحیح است.
جز این که نخستین به معنای «اطلاع دادن» حالت جنگ است و دومین به معنای «آشکار کردن» حالت جنگ.
بورس - بورسیه
«بورس» کلمه ای است فرانسوی به معنای: «مبلغ مستمری که دولت یا موسسات خصوصی به دانش آموز یا دانشجو به عنوان هزینه تحصیل می دهند.»
ولی «بورسیه» که آن هم کلمه ای فرانسوی است، به «دانش آموزی» که از این مستمری (بورس ) برخوردار است، اطلاق می شود.
در مطبوعات و رادیو و تلویزیون غالبا این دو را به غلط به جای هم به کار می برند.
مثلا می گویند:«دانشجویان واجد شرایط می توانند از بورسیه دانشگاه آزاد استفاده کنند.»
در واقع باید بگویند: «دانشجویان واجد شرایط می توانند از بورس دانشگاه آزاد استفاده کنند.»
- 10
- 4
