کالاهاي صادراتي ايران در بخش غذايي با تغييرات عجيبي روبه‌رو شده است. پس از پسته که همچنان رتبه اول محصولات غذايي صادراتي را دارد؛ بستني توانست حائز رتبه دوم شود و ۱۱۴ ميليون دلار براي کشور ارزآوري داشته باشد. براساس گزارش اتاق بازرگاني تهران بستني بعد از پسته، در رده دوم قرار گرفته است. اين در حالي است که در سال‌هاي گذشته پسته، زعفران و خرما در رده‌هاي اول اقلام صادراتي قرار داشتند در حالي که در نيمه اول امسال بستني جاي زعفران را گرفته و آن‌طور که آمارها مي‌گويند؛ در شش‌ماهه ابتداي امسال حدود ۲۷ هزار تُن انواع بستني به ارزش ۱۱۴.۸ ميليون دلار به خارج از کشور صادر شده است.
در اين ميان عراق بيش از ساير کشورها علاقه‌مند به مصرف بستني بوده چراکه اين کشور سهم ۹۸.۴درصدي را داشته و بعد از آن کشورهاي پاکستان، افغانستان و هند بيشترين گرايش را به مصرف اين محصول داشته‌اند. حالا هم در گزارش اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي تهران با عنوان «وضعيت صادرات اقلام غذايي در نيمه اول سال ۹۶» آمده که قرارداشتن محصولات لبني (بستني، انواع پنير، ماست و شير خشک صنعتي) در ميان اقلام برتر صادراتي غذايي کشور با وجود حساسيت بالاي اين اقلام از حيث ايجاد شرايط لازم حين حمل‌ونقل و فسادپذيري آنها از موفقيت‌هاي مهم صنعت غذا محسوب مي‌شود و علامتي بر وجود پتانسيل بالا براي توسعه بيشتر صادرات اين کالاها به‌ويژه محصول بستني است.
براين اساس، به استثناي زعفران و پسته که جزء کالاهاي سنتي صادراتي کشاورزي- غذايي کشور هستند، مهم‌ترين اقلام غذايي با ارزآوري بالا به ترتيب شامل بستني، شکلات حاوي کاکائو، شيرخشک صنعتي و پنير است. ميانگين قيمت صادراتي اين اقلام در مقايسه با ميانگين قيمت صادرات کل کالايي کشور به ترتيب ۱۲، ۱۱.۶، ۹.۷ و ۹.۶ برابر است که اگر صادرات تسهيل شود، برآورد مي‌شود حداقل ۱.۲ ميليارد دلار به ارزش صادرات سالانه صنايع غذايي کشور فقط از محل اين چهار محصول افزوده خواهد شد.
چقدر کالاي غذايي صادر شد؟
اتاق بازرگاني تهران در بخش ديگر اين گزارش آورده که در نيمه نخست سال ۹۶ بيش از ۶۳۶ هزار تُن محصولات عمده غذايي کشور به ارزش تقريبي ۱.۲۴ ميليارد دلار به مقاصد گوناگون جهان صادر شده که سهم صادرات غذايي از کل صادرات کالايي بدون نفت خام کشور حدود شش درصد بوده است. ميانگين قيمت صادراتي هر تن کالاي غذايي هزارو ۹۴۵ دلار در هر تن بوده که تقريبا ۵.۵ برابر متوسط قيمت کل کالاهاي صادراتي کشور است. بيشترين تعداد مقاصد صادراتي مربوط به محصول خرما با تعداد ۷۹ کشور و کمترين مربوط به محصولات لبني بستني و ماست به دليل مدت ماندگاري کوتاه اين محصولات به ۱۰ کشور است.
بخش عمده صادرات اين محصولات يعني حدود ۴۹ درصد نيز فقط به دو مقصد عراق (۳۷ درصد) و افغانستان (۱۲ درصد) بوده است. همچنين صادرات صنايع تبديلي ميوه و سبزيجات عمده شامل رب گوجه‌‌فرنگي، کنسانتره آب‌ميوه و مربا و ژله نيز که از اقلام مهم صادرات غذايي هستند، در شش‌ماهه ابتدايي سال ۹۶ نزديک به ۱۲۵ هزار تن به ارزش ۱۷۹ ميليون دلار به خارج از کشور صادر شده است. صادرات چهار محصول برتر صنعت شيريني و شکلات شامل انواع شکلات (با و بدون کاکائو) بيسکويت و ويفر با ميانگين قيمت دوهزارو ۵۰۰ دلار در هر تن (هفت برابر متوسط قيمت صادرات کالايي کشور) در مجموع برابر با ۱۷۵ ميليون دلار بوده است.
در بخش پاياني اين گزارش آمده که بررسي اقلام سنتي صادراتي غذايي- کشاورزي مثل پسته، زعفران، خرما و کشمش نشان مي‌دهد که با وجود سرمايه‌گذاري‌هاي انجام‌شده در زمينه ايجاد واحدهاي بسته‌بندي همچنان بخش عمده‌اي از صادرات برخي از اين محصولات به صورت فله بوده که ميانگين قيمت صادراتي آن تقريبا يک‌سوم قيمت صادراتي زعفران بسته‌بندي‌شده است. حال اگر مشکلات برطرف شود، ارزش صادرات سالانه فعلي زعفران کشور به بيش از ۶۰۰ ميليون دلار افزايش خواهد يافت.
- 10
- 6
