شاخص بورس دو روز معاملاتی اخیر را در محدوده منفی به پایان رساند. در مقابل بازدهی دلار و سکه در حال نزدیک شدن به بازار سهام است. در صورت تداوم این روند به نظر می رسد تا پایان تیر، بورس جایگاه نخست بازدهی را از دست بدهد. تداوم رشد دلار نیز که بعنوان بازوی اصلی رشد سهام به شمار می رفت، ممکن است در سطوح غیرمنطقی ورق بورس را برگرداند.
پس از رشد پرشتاب قیمت سهام در گروه های شاخص ساز و عبور نماگر اصلی سهام از مرز یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد، دو روز کاری اخیر شاخص کل بورس تهران، رنگی قرمز به خود گرفت. با وجود این رشد قیمت در سهام گروه های کوچک ترهای بازار سبب شد تا شاخص هم وزن به مسیر صعودی باز گردد. از این رو پس از ۲۰ روز متوالی یکه تازی شاخص کل، بار دیگر نوبت به کوچک ترها رسید. هر چند تا به امروز بازار سهام در دو برهه زمانی از ابتدای سال ۹۹ و تیرماه صدرنشین گزینه های سرمایه گذاری بوده، اما به نظر می رسد در روزهای پایانی تیرماه، این جایگاه از آن سکه و دلار شود. در این میان آیا دلار گران تر از ۲۵ هزار تومان می تواند باز هم سیگنال صعودی به بازار سهام ارسال کند؟ خیر و شر تداوم رشد نرخ دلار برای بازار سهام چیست؟
میدان دار بازارها تغییر می کند؟
شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال تاکنون با رشد بیش از ۲۵۰ درصدی همراه شده و قله ها را یکی پس از دیگری فتح کرده است. این در حالی است که بازده بازار دلار از آغاز سال ۹۹ تاکنون به ۵۶ درصد رسیده و سکه نیز در همین بازه زمانی با رشد حدود ۸۶ درصدی همراه شده است. به این ترتیب بازار سهام همچنان با اختلاف در صدر بازارهای سرمایه گذاری قرار گرفته است. این روند اما در یک ماه اخیر و به ویژه در هفته گذشته دستخوش تغییراتی شد. بورس در هفته گذشته با ثبت ضعیف ترین عملکرد خود از هفته دوم خرداد، به رشد ۵ درصدی بسنده کرد. این در حالی است که رکورد ورود روزانه پول حقیقی به بورس به حدود ۵ هزار میلیارد تومان ارتقا پیدا کرد.
بازار ارز اما پس از چهار ماه میدان داری کرد و شاهد رشد ۶/ ۷درصدی نرخ دلار بودیم. نگرانی از اثر تجاری محدودیت های کرونا (corona) در موج دوم به همراه تلاش دلار برای همخوانی بیشتر با روند سهام را می توان عمده ترین دلیل برتری تقاضای ارزی در هفته گذشته دانست. سکه نیز با وجود جاماندن از دلار، سهام را پشت سرگذاشت و در پایان معاملات هفتگی خود شاهد رشد ۳/ ۵ درصدی بود. تزلزل در مسیر طلای جهانی و محدودیت های معاملاتی سکه بورسی در روند هفتگی سکه اثرگذار بود. در این شرایط برخی کارشناسان معتقدند در کنار سیاست های انقباضی بانک مرکزی در دو هفته اخیر، تداوم ورود پول های خرد به بورس مانع از رشد سریع دلار خواهد شد و سهام به صدرنشینی ادامه می دهد.
با این حال کارشناسانی نیز هستند که با وجود اذعان به سیگنال دهی مثبت رشد دلار به سهام، تأکید دارند که گران تر شدن رشد دلار از سطوح فعلی، نشانه ای از بی ثباتی اقتصادی بوده و می تواند روندی معکوس را برای بازار سهام رقم بزند.
نگاهی به عملکرد سه بازار مذکور از ابتدای تیرماه تاکنون حکایت از صدرنشینی بازار سهام با رشد ۴/ ۴۲ درصدی شاخص کل دارد. پس از آن بازار سکه با رشد ۴/ ۴۱ درصدی همراه شده و بازده دلار نیز از ابتدای تیرماه تاکنون به ۸/ ۳۱ درصد رسیده است. از این رو در صورت تداوم شرایط فعلی به نظر می رسد در روزهای باقیمانده از اولین ماه تابستان بازار سهام صدر جدول بازدهی( در مقیاس ماهانه) را از دست بدهد. جالب آنکه اگر شاخص هم وزن را با توجه به اثرگذاری یکسان تمامی نمادها بدون توجه به وزن و ارزش بازار، بعنوان مقیاسی جهت مقایسه عملکرد سه بازار قرار دهیم، تا به اینجای کار نمادهای معاملاتی بازار سهام، زمین سرمایه گذاری را از دست داده اند و تنها ۲/ ۱۹ درصد افزایش داشته اند.
اثرات دلار گران برای بازار سهام
چند روزی است که معامله گران سهام نیم نگاهی نیز به تحولات خیابان فردوسی دارند. جایی که دلار کانال ۲۵هزار تومانی را نیز پشت سر گذاشت. دلار همواره بعنوان یکی از بازوهای اصلی رشد نماگرهای بورسی و قیمت سهام کالامحور قلمداد می شود. در حال حاضر چهار صنعت کامودیتی محور بورس تهران شامل گروه فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، فرآورده های نفتی و کانه های فلزی از ارزش بازاری بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلاری برخوردار بوده و از این رو ۵۳ درصد ارزش کل بازار سهام ایران را در اختیار دارند.
از آنجا که قیمت گذاری داخلی محصولات این صنایع بر اساس نرخ دلار و فروش صادراتی آنها نیز ارزی است، افزایش نرخ ارز، مزیت صادراتی بنگاه های مذکور را افزایش داده و با ثبات قیمت های جهانی سودآوری این شرکت ها بیشتر می شود. در این میان با توجه به سهم بالای این صنایع در محاسبه شاخص کل، روند صعودی این نماگر را نیز به دنبال دارد. در این میان اما به نظر می رسد با رشد بیشتر نرخ دلار، وارد چرخه خود تقویت شونده بورس و دلار می شویم.
به طوری که رشد نرخ دلار به بورس سیگنال صعودی می دهد و رشد بیشتر سهام نیز دلار را ارزان جلوه می دهد. از این رو چرخه ای باطل ادامه پیدا می کند.
با این حال گمانه های قوی تری از سریع تر بودن رشد ارز وجود دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند تا به اینجای کار، بازار سهام سیگنال اصلی رشد را به بازار ارز صادر کرده است و این مهم سبب افزایش تقاضای حقیقی ارز شده است. در حال حاضر اما که نفس بازار سهام به شماره افتاده، ارز در مسیر صعودی می تازد و در صورت مهار نشدن می تواند ورق بورس را برگرداند.
اگر بنا را بر این بگذاریم که قیمت سهام از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته اند و نیاز به اصلاح دارند، حجم زیادی از پول هایی که با انتظار کسب سودهای بیش از ۲ درصدی در روز روانه تالار شیشه ای شده اند، راه خروج را در پیش می گیرند. طبیعتا مقصد این سرمایه خروجی نیز بازارهای مسکن و ارز خواهد بود. این موضوع سبب رشد قیمت ارز به سطوح بالاتر از ارقام فعلی خواهد شد که به معنای کاهش ارزش پول ملی است. از این رو با افزایش ریسک های سیستماتیک درخصوص آینده فعالیت شرکت ها و نگرانی از وضعیت اقتصادی، شاید بورس جذابیت کمتری برای سرمایه گذاری داشته باشد.
- 20
- 4
