درباره یک ایرانی که رییس فدراسیون بلژیک شد؛ مهدی بیات کیست؟

فدراسیون فوتبال بلژیک حالا صاحب یک رییس ایرانی- فرانسوی شده. مهدی بیات روز شنبه موفق شد با کسب اکثریت آرا برای دو سال هدایت فدراسیون فوتبال یکی از مورد توجه‌ترین کشورهای غربی را برای خود کند. او از سال ۲۰۱۵ در کمیته اجرایی فدراسیون فوتبال بلژیک فعالیت می‌کرد و حالا با کسب ۱۵ رای از مجمع عمومی فوتبال بلژیک بالاتر از افرادی همچون ژیلبرت تیمرمانس و فیلیپه گودین قرار گرفت و جایگزین جرارد لینارد شد.

اما این مدیر و به گفته رسانه‌های بلژیکی تاجر ایرانی-بلژیکی کیست؟

مهدی بیات، نوه مرتضی‌قلی بیات، نخست‌وزیر اسبق ایران در زمان دهه ۳۰ شمسی است. مرتضی‌قلی خان که با نام مستعار «سهام‌السطان» در تاریخ سیاسی ایران شناخته می‌شود فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۰۴ در کابینه محمدعلی فروغی و در جایگاه وزیر دارایی آغاز کرد. او در کابینه محمد ساعد به‌عنوان وزیر مشاور فعالیت داشت و حتی برای ۶ ماه نخست‌وزیر ایران هم شد؛ درست بعد از سقوط کابینه. یک سال بعد به یکی از مهم‌ترین استان‌های کشور رفت و استاندار آذربایجان شد.

اندکی بعد که احمد قوام روی کار آمده بود سهام‌السطان دوباره به پایتخت برگشت و باز برگشت به جایگاه اولش: وزارت دارایی. بیات از سال ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۶ به‌عنوان رییس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فعالیت می‌کرد و همین به او کمک کرد تا هم تاجر خوبی شود و هم نحوه ارتباط با دنیا را فرا بگیرد. البته او از همان بچگی هم با سیاست آشنا بود و هم با تجارت. پدرش حاج عباسعلی یکی از خوانین و مَلاکان اراک بود و در دوره‌های سوم و چهارم مجلس شورای ملی نماینده شهرشان شد. بد نیست بدانید پیشینه مرتضی‌قلی بیات و بالطبع مهدی بیات به ایل بیات بازمی‌گردد. ایلی که از بنیانگذاران شهر سلطان‌آباد یا اراک کنونی بودند.

اما چه شد که پای نوه سهام‌السطان به بلژیک باز شد؟ در اینجا باید به یکی دیگر از اهالی خانواده بیات که در دهه ۵۰ بزرگ‌ترین شرکت لبنی کشور را هم اداره می‌کردند اشاره کنیم؛ عباس بیات. او فرزند مرتضی‌قلی بود و عموی مهدی. تاجری که در دانشگاه کلمبیا آمریکا درس خوانده بود و از انقلاب، ایران را ترک کرد. ۸ سال بعد از انقلاب اسلامی، عباس شرکت آبمیوه «لوزا» را در بلژیک خرید.

بعد از ۱۱ سال اداره این شرکت، آن را در سال ۱۹۹۸ به پپسی فروخت و از این راه سود خوبی به جیب زد. در سال ۱۹۹۷ او که مقدمات فروش لوزا را فراهم کرده بود، شرکت آب‌ معدنی بلژیکی «چادفونتاین» را راه‌اندازی کرد و تا قبل از سال ۲۰۰۰ دو شرکت دیگر مرتبط با صنایع نوشیدنی را در اختیار گرفت. نکته مهم کارنامه کاری او اما ریاست باشگاه شارلروا بود. او که سرمایه‌گذاری عظیمی در این باشگاه محبوب بلژیکی کرده بود از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۱۲ این باشگاه را رهبری کرد. فعالیت مهدی هم درست در همین سال‌ها در شارلروا اوج گرفت. او که در دی‌ماه پرحادثه سال ۱۳۵۷ در تهران متولد شد، بعد از رفتن خانواده‌اش از ایران، در کن فرانسه بزرگ شد. وقتی که به سن جوانی رسید وارد باشگاه شارلروا شد و در سال ۲۰۱۲ که عمویش دیگر دوره ریاستش در این باشگاه را تمدید نکرد به‌عنوان مدیر اجرایی باشگاه برگزیده شد. خانواده بیات در فوتبال بلژیک صاحب اسم و رسمی ویژه هستند و از تمامی زیر و بم فوتبال این کشور باخبرند.

حالا مهدی که از سال ۲۰۱۵ در فدراسیون فوتبال بلژیک و کمیته مهم اجرایی سمت داشته، رییس فدراسیون فوتبال بلژیک شده. فدراسیونی که می‌خواهد تیمش را در جام‌جهانی ۲۰۲۲ در فینال بازی‌ها ببیند. بیات البته اعلام کرده در زمان ریاستش بر فدراسیون فوتبال نمی‌خواهد پست اجرایی‌اش در باشگاه شارلروا را ترک کند که این خود از بحث‌برانگیزترین تصمیمات یک رییس فدراسیون محسوب می‌شود. او در برهه زمانی ویژه‌ای ریاست فدراسیون بلژیک را برعهده گرفته. دوره‌ای که همزمان با تغییرات ساختاری فدراسیون این کشور شده. فدراسیون بلژیک برنامه‌ای تحت عنوان «۱۱ امتیاز» برای خود تعریف کرده و با برگزیدن شعار «حکمرانی خوب» می‌خواهد ورزش فوتبال در این کشور را ارتقا دهد. از ماه دسامبر سال گذشته، هیات رییسه فدراسیون فوتبال بلژیک دیگر وظایف اجرایی ندارد و فقط مسوول بررسی بودجه و مسائلی از این دست خواهد بود. کارهای اجرایی را قرار است کمیته زیر نظر پیتر بوسارت، دبیرکل فدراسیون انجام دهد و به این ترتیب خود کمیته اجرایی که قبلا مهدی بیات در آن عضویت داشت هم از بین خواهد رفت. تعداد اعضای مجمع عمومی هم با کاهشی چشمگیر مواجه شده و از ۲۲۰ عضو به ۷۱ نفر رسیده.

حالا بیات با این ساختار جدید باید شعار حکمرانی خوب را عینیت بخشد. او بعد از انتخاب شدنش به‌عنوان رییس فدراسیون به رسانه‌ها گفت: «از اعتمادی که برای این پست به من شده بسیار خوشحال هستم. البته قصد دارم به پست مدیریتی خود در باشگاه شارلروا هم ادامه دهم. من از گروه مدیریتی فعلی که قبلا هم با هم کار کرده بودیم و همچنین از اجرای طرح ۱۱ امتیاز حمایت می‌کنم. وقتی عضو کمیته اجرایی شدم به اعضا گفتم که من فرزند فوتبال بلژیک هستم. از ۱۷ سالگی در باشگاه شارلروا بودم و فوتبال حرفه‌ای را ذره ذره در این کشور فرا گرفتم.»

این نکته را هم نباید فراموش کنیم که مهدی بیات حسابی زیر ذره‌بین رسانه‌های بلژیکی قرار دارد چرا که برادرش موجی از جمله افرادی بود که در تابستان سال گذشته و در ماجرای پرونده پولشویی و رشوه در فوتبال بلژیک دستگیر شد. موجی که زمانی در باشگاه شارلروا مدیر بود، چندسالی است که به دنیای ایجنت‌ها ورود کرده و یکی از تاثیرگذارترین افراد در فصل نقل و انتقالات این کشور است. او در جریان پرونده پولشویی‌اش حتی یک ماه هم در زندان بود و بعد با قرار وثیقه آزاد شد. مهدی حتی در این باره مجبور شده به رسانه‌های بلژیکی جواب هم پس بدهد: «ما در یک جامعه دموکراسی زندگی می‌کنیم و من فکر می‌کنم که باید بین دو نفر هرچند که برادر باشند تمایز قایل شوید.»

فدراسیون فوتبال بلژیک در سال ۲۰۱۸، هشت میلیون یورو بودجه برای خود در نظر گرفته بود و به گفته بارت ورهاگه، نایب رییس مستعفی این فدراسیون، موفق شد در همان سال ۱۳ میلیون یورو درآمدزایی کند. حالا هدایت این فدراسیون قدرتمند دو سالی در اختیار مهدی بیات خواهد بود و او فرصت دارد آموزه‌هایش از فوتبال حرفه‌ای در این کشور را در راس هرم مدیریتی فدراسیون پیاده‌سازی کند.

رسول مجیدی