بررسی باورهای نادرست درباره دیابت/ از رابطه خوردن قند تا چاقی و لاغری با دیابت

سلامتیسم/ تصورات نادرست درباره عوامل خطر مربوط به بیماری دیابت و علائم آن، مواد غذایی مفید برای این بیماری و بسیاری از موارد دیگر، می‌توانند شیوه خودمراقبتی افراد مبتلا به بیماری دیابت را تحت تاثیر قرار بدهند. به همین دلیل،‌ از متخصصان این حوزه درخواست کرده‌ایم تا ما را با حقیقت آشنا کنند.

تصور نادرست: خوردن قند و شکر باعث ابتلا به بیماری دیابت می‌شود

واقعیت: خوردن قند و شکر مستقیما باعث ابتلا به بیماری دیابت نمی‌شود، همان‌طور که سیگار کشیدن مستقیما باعث ابتلا به سرطان نمی‌گردد. با این‌حال، به نظر می‌رسد که قندها دارای نقش غیرمستقیمی در این زمینه هستند و باید استفاده از آن‌ها را محدود کرد. از طرف دیگر، زیاده‌روی در مصرف قندها می‌تواند به چاقی منجر شود که از عوامل خطر اصلی در ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ است.

البته فراتر از ارتباط‌های ذکرشده، مطالعات اخیر نشان می‌دهند که نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند خطر ابتلا به بیماری دیابت را افزایش بدهند. طبق گزارش BMJ در سال ۲۰۱۵، مصرف یک قوطی نوشیدنی شیرین در روز با افزایش ۱۸ درصدی خطر ابتلا به بیماری دیابت همراه است. همچنین، یکی از مطالعات JAMA نیز حاکی از آن است که مصرف روزانه زنان از نوشیدنی‌های شیرین در یک دوره چهارساله، خطر ابتلا به بیماری دیابت را در آنان ۲ برابر بیشتر می‌کند.

این قندهای سریع‌الجذب می‌توانند به سلول‌های پانکراس که مسئولیت ترشح انسولین را بر عهده دارند، آسیب برسانند. این نکته را هم نباید فراموش کرد که قندها، یکی از ترکیبات پنهان در بسیاری از محصولات غذایی بسته‌بندی‌شده هستند. طبق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بزرگسالان نباید روزانه بیش از ۶ قاشق چای‌خوری (برابر با ۲۴ گرم) قند مصرف کنند.

تصور نادرست: افراد لاغر به بیماری دیابت نوع ۲ مبتلا نمی‌شوند

واقعیت: طبق گزارش Harvard Health Publications، آمارها نشان می‌دهند که ۸۵ درصد از افراد مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ مبتلا به چاقی یا اضافه‌وزن هستند، اما ۱۵ درصد باقی‌مانده از نظر وزنی در محدوده سالم قرار می‌گیرند.

یکی از مطالعات JAMA در سال ۲۰۱۲ نشان داده است که افراد دارای وزن طبیعی و مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲، دو برابر بیشتر از افراد چاق با خطر مرگ در اثر بیماری‌های قلبی و علت‌های دیگر مواجه می‌شوند. ژن‌ها نیز می‌توانند در این زمینه نقش داشته باشند و میزان زیادی از چربی‌ها را در قالب چربی‌های احشایی در بدن فرد ذخیره کنند.این چربی‌ها بیش از حد نمایان نیستند، اما تولید ترکیبات التهابی را بیشتر می‌کنند و روی کبد و پانکراس تاثیر منفی می‌گذارند.

این روند می‌تواند حساسیت به انسولین را ضعیف کند و درنتیجه خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را افزایش بدهد. بنابراین صرف نظر از وزن، افراد ۴۵ ساله به بالا باید سطح قند خون‌شان را در دوره‌های سه‌ ساله بررسی کنند، خصوصا اگر دارای عوامل خطری مانند سبک زندگی بدون تحرک هستند.این عوامل خطر نیز، لزوم بررسی سطح قند خون را افزایش می‌دهند: داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری دیابت یا داشتن سابقه ابتلا به دیابت بارداری؛ فشار خون بالا؛ کلسترول خون بالا.

تصور نادرست: اگر به بیماری دیابت مبتلا باشید، بیشتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوید

واقعیت: طبق گزارش انجمن دیابت آمریکا (ADA)، افراد مبتلا به بیماری دیابت به اندازه همه انسان‌های دیگر با شانس ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و هر نوع بیماری دیگر مواجه هستند. با این ‌حال، این بیماری‌ها می‌توانند کنترل و مدیریت بیماری دیابت را سخت‌تر کنند. به‌عنوان مثال،‌ شانس بستری شدن افراد دیابتی بعد از ابتلا به آنفلوآنزا، حدودا ۳ برابر بیشتر از افراد دیگر است. البته دریافت واکسن آنفلوآنزا و جدی گرفتن دستورالعمل‌های بهداشتی، واقعا می‌تواند افراد دیابتی را در فصل آنفلوآنزا سالم نگه دارد.